Page 160 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 160

tarih çevresi                                                                                               tarih çevresi



            “Onun için bugün İzmir Vilâyetinde 1 -  2 idam  havale olunmuştur.                                          Mustafa Efendi, diğer iki mebus gibi Mecliste        —Saruhan Mebusu Şekip Bey’in kadro

            icra oluverirse («Her yerde her yerde» sedaları)                                                            son derece faal olan bir mebustur. Meclisteki  harici  kalan  mağdurun-i  siyasîye  hakkındaki
                                                                   Hacı  Mustafa  Efendi,  verdiği  bu
            iş, derhal biter.” diyerek bitirmektedir. Ardından                                                          görüşmelerde 36 kez söz almıştır. Hacı Mustafa  kanun teklifi münasebetiyle.
                                                           önergeler dışında iki de gensoru önergesi (istizah
            “SEYİT  BEY  (Devamla)  —  Lâkin  doğrudan                                                                  efendinin söz aldığı konuların ana başlıklarla
                                                           takriri) vermiştir. Ankara Vilayetinin, Kırşehir                                                                  —Harap  mebani-i  vakfiye  ve  vakıf
            doğruya Kuvvei Teşri iyeyi( yasama) haiz olmak                                                              şöyle tasnif edebiliriz.
                                                           sancağının, Keskin kazasında halkın huzurunda                                                               arsaların nakde tahvili hakkında kanun Lâyihası
            itibariyle  bu  Heyet,  Hükümeti  İcraiyeye    Yüzbaşı  Sadık  Efendi  ile  bir  eri  mavzerle                   —Keskin  Kazasında  halkın  huzurunda     münasebetiyle.

            (yürütme)  şöyle  yap  diyecek  olursa,  bu  da
                                                           katleden ve halktan birinin ölümüne de sebebiyet             Yüzbaşı Sadık Efendi ile bedeli nakdi efradından     —Maarif  Nezareti  1327  senesi  bütçesi
            vazifesini tecavüz olacak. Bu da caiz değildir.
                                                           veren  Kolağası  Seyfettin  hakkında  gerekli               bir eri mavzer ile katleden ve halktan birinin  münasebetiyle.
            Bu da şüphesiz kabul olunur bir fikirdir. Onun  kanuni  işlemlerin  yapılmaması  hakkındaki                 ölümüne  sebebiyet  veren  Kolağası  Seyfettin
            için 2 tarafı kabul ederek telifi beyn etmeli. Bir                                                                                                               —Maliye  Nezareti  1327  senesi  bütçesi
                                                           gensoru  önergesidir. 99  Gensorunun  Harbiye                hakkında gerekli işlemlerin yapılmamasına dair
            çaresine  bakmalı.  Meclis  o  nispette  bir  karar  Nezaretine   verilmesi   kararlaştırılmıştır.          istizah takriri münasebetiyle.                 münasebetiyle.
            ittihazıyla ya gayri resmi bir suretle Hükümete
                                                           Ardından da 21 Mayıs 1325’de konu ile ilgili                                                                      —Mükellefiyet-i   Askeriye   Kanunu
            imtiyaz vermek rehavetini kaldırsınlar da biraz                                                                  —Posta  ve  Telgraf  Nezareti  teşkilatı
                                                           olarak Adliye Nazır Vekili Mahmut Esat Bey                                                                  Lâyihası münasebetiyle.
            kendileri de canlansın iş görsünler.” 96       mecliste  altı  sayfa  süren  uzun  izahat  vererek          hakkında kanun Lâyihası münasebetiyle.               —Sivas Mebusu Mustafa Ziya ve Kayseri

                 Burada dikkati çeken husus, meclisin bir  cevaplandırmıştır. 100  Burada üzerinde durulması                 —Bingazi  Mebusu  Yusuf  Şetvan  Bey      Mebusu Hacı Kasım Efendilerin Demiryolları
            yasama  organı  olarak,  yürütme  kuvvetine    gereken önemli bir nokta da Adliye Nazırlığının              hakkındaki tetkiki İntihabat Encümeni mazbatası  istasyonlarında  çürümekte  olan  buğday  ve
            karışmama  konusunda  mebusların  büyük        mahkemelerin     işlerine   karışamayacağı                   münasebetiyle.                                 hububat-ı saire hakkındaki takriri münasebetiyle.
                                                97
            çoğunluğunun fikir birliğinde olmalarıdır. Şeri  konusundan asla taviz verilmemesidir. Bununla                   —Ankara  Mebusu  Mustafa  Efendi  ve            —Evkaf  Nezareti  1328  senesi  bütçesi
            mahkemelerin       yanında,      Nizamiye      ilgili olarak Mahmut Esat Efendi şu sözleri sarf             rüfekasının,  damızlık  tiftik  keçilerinin  men’i  münasebetiyle.

            mahkemelerinin  bulunması  alınan  kararlar    etmiştir.“Mahmut  Esat  Efendi  (Adliye  Nazır               ihracına dair takriri münasebetiyle.
            konusunda  da  bir  karışıklığa  yol  açtığı   Vekili) — Ben, Mahkeme-i Temyizin iktidar ve                                                                      —Karesi Mebusu Hasan Ferhat Bey ve
                                                                                                                             —Müsakkafat Vergisi Kanunu Lâyihası
            görülmektedir.  Sonuçta  çetin  tartışmaların  haysiyetini muhafaza için böyle yaptım. Zira bir                                                            rüfekasının  Nizamname-i  Dâhili’nin  «Usul-ü
                                                                                                                        münasebetiyle.
            ardından  Ankara  mebusu  Hacı  Mustafa        Nazır, böyle hükmediniz diyemez, şöyle yapın                                                                Müzakereye dair maddesinin tadili hakkındaki
            Efendinin Meclise verdiği önergenin Adliyeye   diyemez.  Lâkin  bakınız,  şimdi  Babıâli’ye                      —Maliye Nezareti bütçesi münasebetiyle.   teklifine  dair  Nizamname-i  Dâhili  Encümeni
            havale olunması kararlaştırılmıştır.           yazılmasının  neticesi  ne  olacak?  Fetvahane-i                  —İstanbul ve mülhakatındaki imaretler     mazbatası münasebetiyle

                                                           celil, benim maruzatımı munasib görecek. ‘Bu,                                                                     —Kütahya Mebusu Abdullah Azmi Bey
                 Hacı Mustafa Efendinin meclise verdiği                                                                 muhassasatımın   talebe-i   ulûma   tahsisi
                                                           muvafığı şer’i şeriftir. Babıâli’ce tebliğ edilecek,                                                        ve  rüfekasının  Darıca  yangını  münasebetiyle
            üçüncü  önerge  ise  Ankara  ile  ilgilidir.                                                                hakkındaki kanun Lâyihası münasebetiyle.
            Ankara’nın  merkezinde  ve  haricinde  yaygın  Mahkeme-i Temyize şeran böyledir diyecek.” 101                    —Kanun-u  Ceza’nın  bazı  mevaddı         kabul  olunan  Kanunun  Simav  Kasabası
                                                           Gereken titizliğin gösterileceği, verilen izahatın                                                          hakkında  da  tatbikine  dair  kanun  Lâyihası
            halde  bulunan  frenginin  tedavisi  için  daha                                                             makamına kaim kanun lâyihası münasebetiyle
                                                           yeterli olduğu kabul edilerek konunun gereğinin                                                             münasebetiyle.
            önceleri  inşasına  başlanmış  olunan  frengi
            hastanesinin inşasının ikmaline dair takririnin ait  yapılacağı  konusunda  Adliye  Nazır  Vekili                —Teşvik-i  Sanayi  Kanunu  Lâyihası             —Mensubu    askeriyenin  siyasiyat  ile
                                                           Mahmut       Esat     Bey      konuşmasını                   münasebetiyle.
            olduğu  encümene  gönderilmesi  hakkındaki                                                                                                                 men’i   iştigali   hakkında   Askerî   Ceza
            önergesidir. Hacı Mustafa Efendinin verdiği bu  tamamlamıştır. 102                                               —Nafıa  Nezareti  1327  senesi  bütçesi   kanunnamesine     zeyil   kanun   Lâyihası
                      98
            önergede kabul edilerek, Sıhhiye Encümenine          Önerge  ve  Gensoruları  dışında  Hacı                 münasebetiyle.                                 münasebetiyle.



                                                      158                                                                                                         159
   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164   165