Page 159 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 159

tarih çevresi                                   tarih çevresi



 da söyleyen Sait Bey’in bu konu ile ilgili olarak  doğdu.   Babası   Hacı   Halil   Efendi’dir.  1931’de vefat etti. Evli ve üç çocuk babası idi.  Efendi,  İzmir  Mebusu  Seyit  Bey  ve  Aristidi

 sözleri şöyledir. “Biz Muvazene Encümeninde  İlköğrenimini  köyünde,  orta  öğrenimini  de  Mecliste “ Hacı Mustafa Efendi” olarak anılırdı  Paşa, Halep mebusu Nafi Paşa, Biga Mebusu
 bulunmak  sıfatıyla  bu  memleketin  umur-u  Bala’da  tamamladı.  Daha  sonra  Konya  ve “Beynam” soyadını almıştır. 90  Arif İsmet Bey, Karesi Reisi Şefik Bey, Bursa
 maliyesiyle bir parça ziyadece uğraştık ve size  medreselerinde  öğrenim  görerek  müderrislik  Mebusu Sabri Efendi katılmıştır. Konu ile ilgili
                 Hacı  Mustafa  Efendinin  Meclise  üç
 arz  ettik  ki,  bu  maaş,  hakikaten,  değil  bu  icazeti  aldı.  Öğrenimi  sonrasında  Ankara-  önerge, iki gensoru ve 36 kez çeşitli konularda  olarak İstanbul Mebusu Mehmet Asım Bey bazı
 memleketin bütçesi için, diğer memleketlerin  Kocabey Medresesi’nde müderris olarak göreve  noktalara  dikkat  çekmektedir.  Şer’an  idamı
          söz  aldığı  görülmektedir.  Meclise  verdiği
 bütçesi  için  bile  çoktur.  Hiçbir  devlette,  başladı.  Bu  görevde  iken,  II.  Meşrutiyet’in  gerçekleştirilmesi gereken kişiler olduğu halde
          önergelerden birisi, asi ve taşkınlara sebebiyet
 Almanya da dâhil olduğu halde, bu derece tekaüt  ilanından  (1908)  sonra  toplanan  Osmanlı  bunun yapılmadığı ifade ediliyor. Bazı şahısların
          verecek derecede azgın akan akarsulara karşı
 maaşı  verildiğini  görmedik.  İtalya,  Fransa  Mebusan Meclisi’ne 17 Mayıs 1908’de Ankara  işlediği öyle suçlar vardır ki, bu suçların şeri
          tedbir alınması ve bazı nehirlerle Yeşilırmak’ta
 kanunlarını  getirdik,  bunlar  üzerinde  tetkikat  Milletvekili seçildi. Sonraki Dönemde yeniden  hükümlere  uygun  olarak  idam  edilmesi
          Kazabad  ovasına  kanal  yapılması  suretiyle
 yaptık,  o  suretle  tadil  ettik.  Bu  tadilimiz  beş  milletvekili olarak yasama görevini 5 Ağustos  gerekiyor. Böyle bir durumda şeri hükümlere
          taşkınlıkların  önlenmesi  konusunda  verdiği
 günlük, on günlük bir şey değildir. Bu bütçe ile  1912’de  Meclisin  feshine  kadar  sürdürdü.  göre yargılama yapılmadığında idam cezası da
          önergedir. Önerge kabul edilmemiştir. Önerge
                                            91
 uğraşmaya başladığımız günden itibaren, nerede  Milletvekilliği   sona   erince   Ankara’ya  uygulanamıyor.   Cinayet   mahkemelerinde
          reddedilmiştir. Fakat Hacı Mustafa Efendi’nin
 bir tasarruf, nerede bir israfı izale edecek şeyler  müderrislik görevine döndü. Milli Mücadele’ye  kanuna  uygun  olarak  yargılananların  affı  da
          27  Ocak  1909  tarihinde  vermiş  olduğu  bu
 varsa, onlarla tevaggul ettik ve bu tadilimizi o  Kuvayı Milliyecilerin yanında olarak Müdafaa-  ancak  Padişah’a  ve  onun  icrasına  kalıyor.
          önerge,  daha  sonra  Mecliste  görüşülmüş  ve
 suretle yaptık. Binaenaleyh, bu cihet bir defa  i Hukuk Cemiyeti’nde çalıştı. TBMM 1. Dönemi  Cinayet   Mahkemelerinde   yargılananların
          “Ameliyatı İskaiye İşletme Kanunu Muvakkatı”
 böyle  bir  lahzanın  içinde,  bilatetkik  yapılmış  için  yapılan  seçimde  Ankara  Milletvekili
          adı altında dört fasıl,39 madde halinde 1 Şubat  idamına hüküm verildikten sonra kişilerin şeri
 değildir.  Hatta  şurasını  da  diyebilirim  ki,  bu  seçilerek 23 Nisan 1920’de Meclisin açılışında  mahkemelere  başvurma  hakları  vardır.  Ama
                               92
 tadilimizden suret-i gayr-i resmiyyede Askerî  hazır bulundu. Mecliste İrşad, Şeriye ve Evkaf  1911 kabul edilmiştir. Diğer bir önerge ise,  halkımızın  çoğu  bunu  bilmez  demektedir. 95
 Encümeni Azası arkadaşlarımızdan bazıları da  komisyonlarında  görev  aldı.  Sakarya  Savaşı  Hürriyetin ilanını fırsat bilen muzır şahısların  Konya  Mebusu  Mehmet  Vehbi  Efendi,
 vakıf  olmuşlardı.  Bunu  da  ayrıca  arz  sırasında  Batı  Cephesi’nde  askerin  moralini  tecavüzlerinin artmakta olduğu, bunu önlemek  Konya’da şeri mahkemeler tarafından hükmü
 ediyorum.” 89  yüksek tutmaya memur edilen kurulda (İrşad  için her vilayette bu gibilerden bir kaçının idamı  verilmiş bazı idam davalarının uygulanmadığını
                                93
 Heyeti)  görev  yaptı.  20  Kasım 1922’de  yeni  lüzumuna dair takrirdir. Bu önerge Mecliste
 HACI   MUSTAFA   EFENDİ                                  belirtiyor.
 seçilen  Halife Abdülmecit  Efendi’ye  kutsal  uzun  uzun  tartışılmıştır.  Kırkkilise  Mebusu
 (BEYNAMLI)
 emanetleri teslim eden ve TBMM adına görevini  Mustafa  Arif  Bey,  Bu  takririn  nazarı  dikkate  İzmir  Mebusu  Seyit  Bey,  Kuvvei  İcra
 Hacı Mustafa Efendi de Mecliste Mahir  alınmaması gerektiğini ifade etmiştir. Böyle bir  iyenin (yürütmenin ) idam cezasını icra etmesi
 kutlayan heyette yer aldı. Meclis kürsüsünden
 Said Bey’den sonra en fazla etkinliği olan bir  hükmü verecek makamın mahkemeler olduğunu  için teklif verilecek olursa, Meclis-i Mebusan
 çeşitli  konularda  ikisi  gizli  oturumda  50
 mebustur. Hacı Mustafa Efendi’nin biyografisi  konuşma yaptı. Beş soru, iki gensoru önergesi  söylemiştir. Bu tartışmaya Saruhan Mebusu  vazifesini  aşmış  olur.  Ancak  bilinen  odur  ki,
                     94
 hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra Mecliste
 ve bir kanun önerisi verdi. Milletvekilliği sona  Sait  Bey’de  katılmıştır.  Mustafa  Arif  Bey’in  verilen  idam  cezaları  da  uygulanmamaktadır.
 dile getirdiği konular üzerinde durulacaktır.
 erince  1  Kasım 1923’te  Ankara  Darülhilafe  sözlerine  katılmıştır.  Tartışmalara  Dersim  İzmir  Mebusu  da  İzmir  ve  havalisinde  bu
 Hacı   Mustafa   Efendi   (Soyadı  Medresesi’ne   müderris   olarak   atandı.  Mebusu Lütfi Fikri Bey, Erzincan Mebusu Ömer  konudan  pek  bir  muzdarip  olduklarını  ifade
 Kanunu’ndan  sonra  Hacı  Mustafa  Beynam)  Medreselerin  kaldırılması  üzerine  14  Eylül  Fevzi Efendi, Antalya Mebusu Hamdi Efendi,  ederek,   idam   cezalarının   uygulanması
 Osmanlı Mebus an’ında ve TBMM 1. Dönem’de  1925’te Ankara Vaizliğine getirildi. 16 Aralık  Konya  Mebusu  Mehmet  Vehbi  Efendi,  gerektiğini şiddetle vurguluyor. İzmir de hemen

 Ankara  milletvekilliği  yapmış  bir  din  1926’da  Diyanet  İşleri  Başkanlığı Müşavere  Diyarbakır  Mebusu  Arif  Bey,  Tokat  Mebusu  hemen 1000 kişi hakkında idam cezası olduğu
 adamıdır.1866’da   Ankara-Bala  İlçesi’nde  Heyeti Azası oldu. Bu görevde iken, 25 Ekim  İsmail  Paşa,  İstanbul  Mebusu  Mehmet  Asım  halde uygulanmadığını söylüyor. Sözlerini de



 156                                                157
   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164