Page 64 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Pazarcık Heykeli

Pazarcık Heykeli, 1970’lerde Kahramanmaraş’ın doğusunda bulunan Pazarcık ilçesinde keşfedilmiştir.
Yaklaşık 1,32 metre yüksekliğinde ve 32 santimetre genişliğinde olan bu bazalt heykel, tam olarak işlenmemiş
bir halde bırakılmıştır ve baş kısmı göz hizasında kırılmıştır. Heykel, tesadüfi bir keşif sonucu bulunmuş olup,
sistematik bir kazı çalışmasıyla ortaya çıkarılmamıştır. Bu nedenle, heykelin orijinal konumu ve bulunduğu
yer hakkında ayrıntılı bilgiler mevcut değildir. Yarım kalmış yapısı ve kırık baş kısmı, eserin ya tamamlana-
madan bırakıldığını ya da daha sonra zarar gördüğünü düşündürmektedir. Pazarcık Heykeli, tamamlanmamış
olmasına rağmen, bölgedeki sanat anlayışı ve tarihsel sürecin izlerini taşıyan önemli bir örnek olarak kabul
edilmektedir (Fig. 5).

Heykelin yuvarlak yüz hatları, kısa bir boyunla gövdeye bağlanmış olup, saçları enseden omuzlara doğru
düz bir şekilde inmiştir. Üzerindeki kıyafet, kısa kollu ve ayakları açıkta bırakan uzun bir tören giysisidir. Bu
betimleme, heykelin sade ama etkileyici bir figür olduğunu göstermektedir, vurguladığı zarif ve düzenli hatlarla
hem törensel önemini hem de estetik değerini ön plana çıkarmaktadır. Heykelin tasarımı, dönemin sanatsal an-
layışını yansıtan ayrıntılarla doludur ve aynı zamanda figürün statüsünü simgeleyen sembolik unsurlarla zen-
ginleştirilmiştir.

Heykelde figür, ellerini göbek hizasında birleşmiş şekilde tutarken tasvir edilmiştir. Sağ yanında yere
paralel şekilde uzanan püsküllü bir kılıç kını motifi dikkat çeker. Bu kın, bir kemer aracılığıyla taşınmakta
olup, kemer sol omuzdan başlayarak göğüs hizasından aşağıya doğru sarkmakta ve sağ kolun dirsek altından
geçerek kın ile birleşmektedir. Heykelin arka kısmı işlenmemiş olmakla birlikte, kemerin kabartma hatları arka
yüzeyde belirgin bir şekilde görülmektedir. Ayrıca, sol köşede, üç satırdan oluşan Luwice bir hiyeroglif yazıt
yer almakta, bu yazıtın hemen üzerinde ise dirseğin altında konumlandırılmış küçük bir insan kabartması bu-
lunmaktadır. Bu düzenleme, figürün hem sembolik hem de törensel bir kimliğe sahip olduğunu ima etmekte-
dir.

Hawkins tarafından yapılan çeviriye göre, heykel üzerindeki yazıt, bir istilanın ya da saldırının önlendi-
ğini işaret etmektedir. Heykelin ayak kısmı aşırı tahrip olmuş olmasına rağmen, parmak detayları izlenebil-
mektedir. Bu heykel, Gurgum-Maraş Kent Devleti’nin savunma ve askeri organizasyonları hakkında önemli
ipuçları sunmaktadır23.

Hasancıklı Heykeli

Hasancıklı Heykeli, Kahramanmaraş merkezin batısında, Ceyhan Nehri’nin kenarındaki Hasancıklı’da
bulunmuş olup, bazalttan bir blok halinde işlenmiştir. Heykelin boyu 110 cm’dir ve tamamlanmamış durum-
dadır. Baş kısmı kırık olan heykelin elleri, göbek hizasında bağlı bir pozisyonda betimlenmiştir. Heykelin sol
omzundan aşağıya doğru inen bir şerit, sağ elin üzerinde sonlanmaktadır. Sanatçı, bu şekilde sol elin kıyafet

23 Hawkins, 2000: 276-277; Bonatz, 2000a: 13, A/3; Akdağ, 2018: 342-343.

62