Page 65 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

içinde olduğu izlenimini vermeye çalışmıştır (Fig. 6).

Heykelin büyük olasılıkla sağ göğsü açıkta bırakacak şekilde uzun ve bir kazıma ile sonlanan tören el-
bisesi giydiği düşünülmektedir. Ayrıca, açıkta bırakılan ayaklarda parmak detayları açıkça görülebilmektedir.
Heykelin tanrılara saygı, dua eder pozisyonundaki duruşu, MÖ 3. binyıldan itibaren Mezopotamya heykel sa-
natında yaygın olarak görülen bir motifin devamı niteliğindedir. Bu heykel, Gurgum-Maraş Kent Devleti’nin
dini ritüelleri ve tanrılarla olan ilişkisi hakkında bilgi vermektedir24.

Kahramanmaraş Heykel Başı I

Kahramanmaraş Kalesi’nde bulunan bu heykel başı, detaylı bir işçilikle hazırlanmış olup, maalesef vücut
kısmı ele geçmemiştir. Heykel başı, dönemin kraliyet ikonografisinin bir örneği olarak, sanat tarihçileri için
önemli bir inceleme konusudur. Heykelin başında yuvarlak ve basık bir başlık yer almakta, başı bütünüyle çev-
releyen bir bant motifi dikkat çekmektedir. Bu başlık, Gurgum-Maraş Kent Devleti’nin krallarının ve ileri ge-
lenlerinin giyim tarzı hakkında önemli ipuçları sunmaktadır (Fig. 7).

Heykelin yüzü, ayrı bölümler halinde tek tek işlenmiş ve bu bölümler farklı derinliklerle belirgin hale
getirilmiştir. Yüz ayrıntıları, taşın kavisli yüzeyine düz bir şekilde işlenmiş olup, bu detaylar heykelin genel
estetik kalitesini artırmaktadır. Heykel başında badem biçimli gözler, iri ve büyük bir burun yapısı, burun hat-
tıyla birleşmiş kaşlar, yüze oranla küçük ve ince kapalı dudaklar ve yüze oranla büyük kulaklar görülmektedir.

Başın arka kısmı kırık olmasına rağmen, ense üzerinde bulunan yuvarlak topuz, kulağın hemen önünden
düşen sakal ve çenede spiral şeklindeki sakal bukleleri dikkat çekmektedir. Heykelde bıyık işlenmemiş olması,
dönemin estetik tercihleri hakkında bilgi vermektedir. Bu heykel başı, Gurgum-Maraş krallarının ve ileri ge-
lenlerinin yüz hatları ve giyim tarzı hakkında önemli veriler sunan bir eserdir25.

Kahramanmaraş Heykel Başı II

K. Maraş Heykel Başı II, Kahramanmaraş Kalesi’nin güney tarafında yer alan mahalledeki evlerden bi-
rinin temel kazısı sırasında ortaya çıkarılmıştır. Bu heykel başı, 24 cm yüksekliğinde ve 19 cm genişliğindedir
ve günümüzde Kahramanmaraş Müzesi’nde sergilenmektedir. Heykel, bazalt üzerine küçük bölümlere ayrılarak
kabartma şeklinde yapılmıştır (Fig. 8).

Heykelin başında beş sıra dikey örgü bulunan hafif konik bir başlık ve başı bütünüyle çevreleyen bir
bant motifi yer almaktadır. Bu başlık, aynı zamanda sosyal statü ve kraliyet sembolizmi açısından önemli bir
ikonografik ögedir. Başlıkta kulağın hemen üzerinden başlayan sağda ve solda ikişer olmak üzere toplam dört
adet boynuz motifi görülmektedir. Bu boynuz motifi, dönemin dini ve sembolik anlamlarını yansıtan bir un-
surdur.

24 Bonatz, 2000a 14, A/11; Akdağ, 2018: 343-344.
25 Darga, 1992: 331-332; Akdağ, 2018: 345-346.

63