Page 62 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Stelin arka yüzünde yer alan yedi satırlık yazıt, Kral Muwizi tarafından yazılmıştır. Bu yazıt, Kral Mu-
wizi’nin kendini I. Larama’nın oğlu, I. Muwattalli’nin torunu ve Astuwaramansa’nın torununun oğlu olarak
tanıttığını belirtmektedir. Bu bilgi, Gurgum krallarının soy ağacı hakkında önemli veriler sunmaktadır. Kral
Muwizi’ye ait bu stel, bilinen ilk ve tek eserdir ve bu nedenle Gurgum tarihi araştırmalarında önemli bir yer
tutmaktadır14.

Halparuntiya II Stel Heykeli

Halparuntiya II’nin Stel Heykeli, Gurgum-Maraş Kent Devleti’nin kraliyet simgeleri arasında önemli
bir yere sahiptir. Heykel, 1906 yılında günümüz Kahramanmaraş Kalesi’nin yer aldığı höyükte Pastor Brunne-
mann tarafından ortaya çıkarılmıştır ve şu anda İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir. Yaklaşık bir
metre yüksekliğinde olan bu eser, her biri 60 santimetre genişliğinde olan dört köşeli bir yapıya sahiptir. Ne
yazık ki, heykelin sadece belden dizlere kadar olan bölümü günümüze ulaşmıştır. Bu eksik kısma rağmen, hey-
kel, dönemin sanatı ve kraliyet ikonografisi hakkında önemli ipuçları sunmaktadır. Heykelin korunan kısmı,
Halparuntiya II’nin gücünü ve otoritesini yansıtan detaylarla bezenmiş olup, Gurgum-Maraş kentinin kültürel
mirasını anlamada kilit bir eser olarak kabul edilir15 (Fig. 3).

Granitten yapılmış bu stel heykel, geçmişte Zincirli ve Karkamış’ta rastlanan aslan ya da boğa figürlerinin
yer aldığı kaideler üzerine yerleştirilmiş olabilir. Heykelin üzerinde yer alan altı satırlık Luwi hiyeroglif yazıtı,
eserin ritüelistik önemini vurgulamaktadır. Figür, uzun bir tören kıyafeti giymiş olarak tasvir edilmiş olup, be-
linde bir kemerin varlığı muhtemeldir. Bu kemerden sarkan püsküller, heykelin özenle işlenmiş stilize unsur-
larından biridir. Heykelin sol tarafında omuzdan asılı, sivri uçlu ve yarım ay biçiminde bir kılıç dikkat çekerken,
sağ tarafında ise selamlama pozisyonunda bir insan figürü yer alır. Bu figürün, Luwice’de “ben” anlamına gel-
diği belirtilen bir sembolü temsil ettiği düşünülmektedir.

Bu figür, başlıksız olarak tasvir edilmiştir ve saçları enseden omuza doğru inip, zarif bir topuzla son bul-
maktadır. Alın bölgesinde dikkat çekici bir bant motifi yer alırken, sakalı ise düz bir şekilde göğüs hizasında
küt olarak kesilmiştir. Bu tasarım detayları, figürün görünümüne hem bir düzen hem de belirgin bir simetri ka-
zandırmaktadır, aynı zamanda figürün güçlü ve kararlı bir duruşunu da vurgulamaktadır. Heykelin üzerinde
kısa kollu, uzun ve sade bir tören elbisesi bulunmaktadır. Bu elbise bilek üzerinde püsküllerle sonlanmakta ve
belinde ince iki kuşakla sınırlandırılmış bir kemer bulunmaktadır. Ayaklarında ucu kalkık bir çizme ile betim-
lenmiştir16.

Heykelin üç tarafını çevreleyen yazıt, Gurgum krallarının soyağacına dair önemli bilgiler sunar. Bu yazıt,
Halparuntiya ismini taşıyan üç farklı kralın varlığını günümüze kadar belirlememizi sağlamıştır. Yazıtın içeriği,
yalnızca bu kralların kimlikleri ve soyları hakkında bilgi vermekle kalmaz, aynı zamanda Gurgum Krallığı’nın

14 Denizhanoğulları vd., 2018: 59.
15 Hawkins, 2000: 256.
16 Akdağ, 2019: 397-403.

60