Page 43 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Janin de bu Antik Tapınakları şöyle 3. Sonuç;
tariflemektedir: “Yarımadanın en yüksek Byzantion kenti, özgün olarak Antik
noktasında, bugünkü Topkapı Sarayı’nın
dönemde Yunan kolonistlerce bir Helenik bir
bulunduğu yerde, koloninin merkezi olan
kent kurgusuna göre planlanmıştı. Kent,
Akropolis bulunmaktaydı ve bölgede; Zeus, Konstantinopolis’in, Bizans öncesi döneminde
Apollo, Poseidon, Afrodit, Artemis ve Athena gerçekte bir Helen kenti olarak kuruldu. Bu
tapınakları yer alıyordu” (Janin, 1950). kurguda, Akropolis platosunun yüksek bölümü
Wiener’e göre ise: “bugünkü sarayın kentin pagan Tanrılarının Tapınaklarının
olduğu yerde, Akropolis’te; Apollon, Artemis ve bulunduğu en önemli bölgesiydi. Bu anlamda,
Aphrodite tapınaklarının bulunduğu tahmin görsel kurguda birincil öneme de sahip olarak
edilmektedir, ayrıca, Poseidon tapınağı ile Akropolis platosu ve etekleri adeta Byzantion’u
Athena Ekbesia kutsal alanının yarımadanın pagan dönemini oluşturan kurgunun kendisiydi.
kuzeyinde ki sahilde yer aldıkları ve liman Akropolis tarih boyunca değerini hep
bölgesinin batısındaki bir Temenos’u, Demeter korudu; Helen döneminde olduğu gibi,
(Malophos) ve Kore tapınaklarının bulunduğu sonrasında Roma, Bizans ve Osmanlı
sanılmaktadır” (Wiener, 1977). dönemlerinde tartışılmaz bir şekilde kentin en

Schneider de: ilk tapınakların Apollo ve önemli bölgesi oldu. Severus’un, Yunan kent
Poseidon olduğunu belirtirek; “kent kurulduktan formatından dönüştürdüğü, Roma kent formatı
sonra kuşatmalardan korunmak için Apollo ve Konstantinus tarafından antik pagan bölümü de
Poseidon tapınaklarının yanından keskin bir korunarak hristiyan başkentine dönüştürüldü.
hatla surlandırılmıştır ve diğer Tapınakları ise Böylece kent, Roma gibi ona benzer şekilde
şöyle tanımlar; Aphrodite ve Artemis tapınakları Pagan Tapınaklarının belirlediği Helenik
ve Zeus Hippos, Hera, Dionysos, GE, Demeter kodlarına sadık kalarak Romalılaştırıldı ve daha
ve Kore (Schneider, 1956). sonraları da Konstantinus tarafından pagan
Roma başkentinden hristiyan başkenti olarak
Tüm bu savlara baktığımızda, kesin
yeniden yapılandırıldı.
olarak Athena Ekbesia Tapınağının Boshorious
Akra (Bugünkü Sarayburnu bölgesinde) Helen İlk dönemlerinde Yunan Tanrılarına atfen
Kolonistler tarafından inşa edilen ilk Tapınak yapılandırılan Akropolis, sonrasında Bizans
olma olasılığı oldukça güçlüdür. Deniz Döneminde Ayasofya ve Osmanlı Döneminde
kenarında olması da bu tezi daha güçlü kılar ama ise Topkapı Sarayının yer aldığı en önemli bölge
kesinleştirmez. Yine de Poseidon Tapınağınında olma özelliği ile bilindi. Böylece, kentin ilk
olarak iskan edilen bu bölgesi hemen her dönem,
ilk inşa edilmiş Tapınak olması mümkündür.
politik ve stratejik olarak önemli oldu. Şüphesiz
Diğer Tapınaklar tamamen Akropolis’in
ki, bu önemi, kentin en önemli yeri olma
Terasında yanyana inşa edilmişlerdir. Bunlar,
seçiminden kaynaklanıyordu.
Aphrodisias, Artemis ve Dionysos
Tapınaklarıdır.

41