Page 41 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 41
tarih çevresi
kalbidir. Antik Dönem Akropolis Ekseni, Bizans oluştuğuna dikkat çeker.
dönemi Konstantinopolis’inin kalbinden
“Konstantinopolis’in ilk ekseni, gerçekte
geçerek, sonrasında, Bizans’ın da en önemli Helen kökenlidir. Konstantinopolis ve bir De
ekseni olmuştur.
Novo olarak kurulmamıştır. Kentin kuruluşu
Bu çok kısaca kentin Antik dönem M.Ö.7 yüzyıla kadar gitmektedir (Mango, 1978).
fizyonemisini açıkça ortaya koyan bir
Antik Akropolis Ekseni boyunca
tanımlamadır. Akropolis’in Antik Byzantion için
Tapınaklar yer alıyordu. Her bir Tapınak bir
ne kadar önemli olduğunu da görülmektedir. öncekinin yanına eklemlenerek Ekseni
Daha sonraları bölge güvenlik nedeniyle, oluşturuyorlardı.
Akropolis’i de içerisine alacak şekilde kent
surlandırılır..Eyice Akropolis’i şehirden ayıran Bosphourios Akra’dan başlayan
surları şöyle tanımlar: Tapınaklar, şimdiki Ayasofya’ya güney yönüne
doğru sıralanıyordu. Bu alan oldukça geniş
“Akropolis, kentin meskun kısmından
dikdörtgen formunda oluşmuş düz bir terası
ayrı bir duvarla ayrılmıştır” (Eyice, 2006).
içeriyordu . Teras hemen hemen bugünkü
Antik kent, Bosphourios Akra’dan Topkapı Sarayının I.ve II. Avlusunun bulunduğu
yukarılara doğru kentin Akropolis Ekseni bölgeleri kapsamaktaydı. Mamboury’nin
boyunca gelişmişti. Bu eksen aynı zamanda haritalarına göre, Teras deniz seviyesinden
kentin Bizans Dönemini simgeleyen yaklaşık 40 m yukarıdaydı ve üç yönde doğu,
Konstantinopolis’in de ilk eksenini batı ve kuzey yönünde dik bir yamaçla denize
oluşturmaktaydı. Böylece Sarayburnu’ndan doğru inerek sonlanıyordu ve diğer yönde ise
başlayarak ilk tapınak ve yerleşim ekseni Ayasofya tarafında bir kapı ile şehrin ilk
oluşmaya başladı ve gelecek yıllarda önce surlarına , bağlantılanıyordu. Plato düzlüğü,
kuzeyden güneye doğru sonra ise batıya doğru Antik Tapınakların inşaasına uygun olağanüstü
tepeler ekseni boyunca en önemli tapınak ve bir topoğrafyayı işaret etmekteydi ve bu düz
katedrallerin de referans noktası olacaktı. Antik alanın üç tarafı da duvarlandırılmıştı.
Döneme gelindiğinde Konstantinopolis’in .1.2 Byzantion ve Antik Dönem
oluşmuş tek ekseni birinci eksendi, bu eksen Yunan Tapınakları
aynı zamanda kentin en önemli ekseni idi.
Antik Dönemden gelen, en önemli eksen,
Bu eksenin, diğer bir önemi de, Tapınaklar eksenidir. Tapınaklar Ekseni, kentin
geçmişinin Antik Döneme kadar uzanmasıydı . antik dönem görünümünü de belirleyerek
Hellenistik Dönem Akropolis’i burada idi. Sarayburnu’ndan başlayarak şimdiki
Eksenlerin başlangıcı da Tapınaklar ekseninin Ayasofya’ya kadar uzanmaktaydı. Kuzey -güney
oluşumuna kadar gidiyordu.
doğrultusunda uzanan eksende,Tapınakların
Mango da, Konstantinopolis’in Yunan kutsal yönü olan, doğu-batı yönünde yönünde ise
dönemi geçmişine ve kentin gelişiminin ve Tapınaklar yer almaktaydı. Bölgenin gelişimi de,
kentin temeli olan ilk eksenlerin bu dönemde bu eksenin yönüne paralel oldu.
39
