Page 46 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 46

tarih çevresi




                 ÖZET                                      dönüşüm sebep olan ve hızlandıran kentin
                 Byzantion’un, bir Helen kentinden         Roma’lıların egemenliğinde gerçekleşir. Artık,
                                                           Helen Kolonistlerce kurulan Byzantion’un,
            iconic bir Roma kenti formatına dönüşümü
            S.Severus döneminde başlatılır. Bu dönemde     Antik bir Yunan Kenti formatı’ndan eternal
            kent,    Roma’nın      kent     kurgusunu      Roma Kentine dönüştürülmesi için gerekli
            yansıtmaktadır ve batıdaki örneği  eternal     inşa faaliyetlerine de başlanmıştır. Bu

            Roma kenti gibi bir  de Novo ya da  Nouvo      bağlamda, kentin dönüşümü büyük ölçüde S.
            Roma olarak bu defa doğuda yeniden             Severus tarafından gerçekleştirilir. Bu
            kurgulanacaktır.      Roma        Dönemi       dönemde, Tanrılara atfedilen büyük plato
            panoromasının tariflendiği bu yazıda, kentin,   Akropolis ve Tapınaklar, erken dönem
            Roma kentine transformasyonu görsel            Roma’sının pagan yaşam tarzına aykırı
            bağlamda Roma’nın özgün ve simgesel            değildir zaten. Bu dönemde daha çok kentin
            yapılarının ve yaşam biçiminin aktarımı ile    pagan Helenik kent kurgusundan, yine bir
            gerçekleştirilir. Kentin siluetinde S.Severus’a   pagan Roma kentine dönüşümünün izlerini
            atfedilen iconic Hipodrum’un inşaası, ilk kent   görmek olasıdır. Kentin dinsel ritüel ve
            ekseni  axis urbis  Mese caddesinin açılışı,   uygulamalarında henüz önemli bir değişim
            Tetrastoon ile bu Helenik kentten Roma         görülmese de, esas radikal değişim sosyal
            kentine dönüşüm kurgulanır. Akropolis’in terk   yaşam biçeminde olacaktır. Böylece, kent,
            edilerek aksi yönünde anıtsal Hipodrom’un      Roma gibi ona benzer  şekilde pagan
            denizden yükselen kemerli yapısıyla kentin     Tapınaklarının da kent kurgusunda hala
            güney platosuna mimari ve mühendislik olarak   dominant olduğu Yunan kent kurgusuna sadık

            ustalıkla yerleştirilmesi Roma döneminin en    kalarak Romalılaştırılır ve sonrasında,
            iyi göstergesi olur. Sonrasında ise kentin     Konstantinus tarafından hristiyan bir Roma
            Haliç’in eteklerine doğru inen derin vadilerini   başkenti olarak yeniden yapılandırılır.
            birbirine bağlantılayan Valens kemeri ile de   Aslında, bu dönemde, kentteki en önemli
            kentin Roma dönemi fizyonemisini görsel ve     değişim eğlence biçeminde görülür ve Helenik
            simgesel bağlamda tamamlanacaktır. Böylece,    dönemin en önemli yapıları olan Antik
            kent, Roma gibi ve ona benzer bir kurguda      tiyatrolar terkedilerek yerine değişen eğlence
            Romalılaştırılır.                              anlayışına uygun olarak Hipodrom’un yapımı
                                                           başlatılır.  Severus’a  atfedilen   devasa
                 Anahtar Kelimeler; Antik, Byzantion,
            Roma, Novo Roma, Kent, Tapınaklar,             Hipodrum’un yapımı ve  Mese caddesinin
                                                           açılışı, Tetrastoon kentin Roma kentine
                 1. Giriş                                  dönüşümünün görsel açıdan en iyi betimleyen
                 Byzantion’u, Helen dönemi sonrası yeni    simgesel   yerleştirmeler  olarak   dikkat
            değişim ve dönüşümler beklemektedir. Henüz     çekmektedir. Bu dönemde, kentin yaşam
            gelişmekte olan bir kent olsa da, gerçekte, bu   ekseninin merkezinin de, artık ilk yerleşimin




                                                      44
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51