Page 24 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

göre iconic olarak yeniden kentin “0” noktası
million’ dan başlayarak gerçekte mevcut
olmayan ütopik yedi tepeli Roma’ya benzer
olarak inşa edildiği söylense de (yedi tepe, yedi
bölgeli yapılanma; forumlar, tapınak, saray,
hipodrom, Campo Marzio, vb.) yine de
İstanbul’un, Roma ile ne kadar benzer olduğu
tartışmalıdır.

Şekil 4. İstanbul, Vasvassore, Gravürü,
Detay, Kaynak, Mimar Sinan The Urban Vision,
Environmental Design, Carucci Editore, London,
1991, s.12.

axis urbis (şehir-ekseni), (decumanus-maximus)
ya da Mese (büyük eksen) olarak- bilinen Helen
formlarının dışındaki- aslen Roma “kent
Şekil 3. Roma, Mario Cartaro, 1576, İl örgüsü’nden” gelen, “tepeler ekseni”
Plazzo e il Palazzetta, Kentin Yapıları, Kaynak, yapılanması günümüz İstanbul’unun bu yapı
I. Insolera, Roma, Le Citta Nella Storia d’İtalia temel alınarak kurgulandırıldığı varsayımıyla
Roma İmmagini, Roma, 1996. göreceli ve gerçek Roma’nın volkanik arazi
yapısındaki doğal olarak zaman içerinde aşınmış
Roma’ dan gelen bu ütopik kentsel kurgu
ve “yedi tepeli sistem” Osmanlı döneminde de düzlüklerden gelen “forumlar” yapılandırılması,
tepeleri simgesel olarak belirleyen “forum’ların” yine esası Antik dönem Roma’sındaki “sette
ortasındaki sütunların yerine katedrallerin ve monti” adlı 11 Aralık’ta yapılan, Antik dönem
ritueline dayanan Roma’daki “sette monti” (yedi
sonrasında da Osmanlı döneminde de tepeli kurgu) bize çok açık olarak Roma’yı ve
onların yerine camiilerin inşa edilmesiyle, onun kendi kurallamalarını hatırlatmaktadır.
Osmanlı hükümdarlarının ya da mimarlarının
Osmanlı’nın Roma aristokrasiyle özdeşleştiren Roma ve Bizans dönemlerinde ve
planlamasıyla Roma kurallarının devamlılığını sonrasında İstanbul’a yapılan “müdahalelerin”
sağlamıştır. İstanbul’da da aynı kurallar Antik getirdiği “dönüşümlerin” de İtalyan mimar ve
Roma genius loci bağlamında uygulanmıştır. sanatçılara kapılar açılmasıyla eski Batı Roma
Gerek Antik dolaşım ağının bire bir uygulandığı İmparatorluğu olan İtalya bağlantılı olarak Antik

22