Page 127 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

ümitleri, artık bölgede 15,000 Osmanlı askerine korunması ve ihlal edilmemesi (yani 30 Ekim
komuta etmekte olan Kazım Karabekir'e 1918'de Mondros Mütarekesinin imzalandığı
bağlanmıştı. Kazım Paşa'nın bir süvari tarihte Türklerin yaşamakta olduğu Osmanlı
müfrezesiyle birlikte Erzurum'a yaklaştığı haberi toprakları Türklerin elinde kalmalıydı), Osmanlı
kendisine ulaştı. İmparatorluğu'nda bulunan azınlıkların sahip
olduğu ve kapitülasyonlar olarak bilinen özel
Mustafa Kemal'in bulunduğu binaya
hakların ortadan kaldırılması ve Türkler için
ulaştıktan sonra süvari müfrezesi dikkat
self-determinasyon ilkesinin uygulanması
konumuna geçti ve Kazım Paşa'yı selamladı.
çağrısında bulunmaktaydı.
Paşa da selama karşılık verdi ve Mustafa Kemal
Paşaya şunları söyledi: "Paşam, ben sizin Başlangıçta Mustafa Kemal'in Anadolu'ya
emrinizdeyim. Kendim, askerlerim ve askeri gönderilecek Genel Müfettiş olarak seçilmesini
heyetim. Hepimiz senin emrindeyiz." Sivil bir destekleyen ve daha sonra Mustafa Kemal
kişi olsa da artık Mustafa Kemal'in emrinde Paşayı görevinden alma teşebbüsünde bulunan
askerler bulunmaktaydı. 19 Mayıs 1919 tarihi ile Damat Ferid Paşa 2 Ekim 1919 tarihinde
29 Ekim 1923 tarihi arasında cereyan eden sadrazamlık görevinden alındı. Yeni sadrazam
birçok önemli olay arasında bu olay en Mustafa Kemal'in Osmanlı Millet Meclisi için
belirleyici olanıydı. yeni seçimler yapılması çağrısına rıza gösterdi.
12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplanan Mecliste
İstifa etmesi, Mustafa Kemal'i padişaha
Kemalist milliyetçiler en büyük siyasi grubu
karşı görev duygusundan kurtarmış ve böylece
oluşturmaktaydı. 28 Ocak günü Meclis, tam
onu isyan hareketi gerçekleştirme tehlikesinin
bağımsızlık ve topyekun egemenlik çağrısında
dışında tutmuştu. Müdafaa-i Hukuk
bulunarak Misak-ı Milli'yi kabul etti.
Cemiyeti'nin Erzurum şubesinin yürütme
kurulunun başkanı olarak Mustafa Kemal, 23 Sonunda Mustafa Kemâl, dikkatini,
Temmuz tarihinde Erzurum'da toplanan Fransız askerlerinin Güneydoğu Anadolu'da
Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin kongresine bulunması gibi askeri meselelere çevirme fırsatı
katıldı ve kongrenin başkanlığına seçildi. Hâlâ buldu. Onun askeri kuvvetleri Fransızları
kendisini padişahı müttefik yetkililerinin Maraş'ta durdurdular. Bunun arkasından
etkisinden kurtarmak için çaba gösteren biri Müttefik kuvvetleri 16 Mart 1920 tarihinde
olarak sunmaktaydı. Erzurum Kongresi'nde İstanbul'u işgal ettiler. İngilizlerin yardımıyla
yapılan çalışma sonunda Erzurum Deklarasyonu Damat Ferit Paşa sadrazam olarak geri döndü.
yayınlandı. Bu belge, Mustafa Kemal'in Paşa, Meclisi dağıttı ve dindar insanlara Mustafa
başkanlığında Eylül ayının 4'ü ile arasında Kemal'i ve işbirlikçilerini görüldükleri yerde
Sivas'ta toplanacak olan Sivas Kongresi vatan hainleri olarak öldürme emri veren bir
tarafından Misak-ı Milli'nin (28 Ocak 1920) ferman yayınladı. Mustafa Kemal 27 Aralık

yayınlanmasını önceden haber veren bir 1919'da Ankara'ya hareket ettikten sonra zaten
belgeydi. Bu belgeler, Osmanlı 'sınırlarının' faaliyetlerini bu şehre kaydırmış durumdaydı.

125