Page 131 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 131
tarih çevresi
İzmir'e girdi, bir gün sonra da Mustafa Kemal yılında vefat edecekti. Yeğeni Abdülmecit 1
İzmir'deki Türk kuvvetlerine katıldı. Kasım 1922 tarihinde Büyük Millet Meclisi
tarafından yeni halife olarak seçildi.
Türkiye'nin geleceği sorunuyla karşı
karşıya kalan Mustafa Kemal, İsmet Paşayı Mustafa Kemal açısından hem siyasi hem
(İnönü) Müttefikler tarafından Mudanya olarak de kişisel olaylar hızla gelişmişti. 14 Ocak
isimlendirilen konferansa gönderdi. Konferans 3 1923'te annesi vefat etti. Hem kendisine yakın
Ekim 1922 tarihinde başladı ve ayın 11 'ine kadar hem de kendisinden uzak olmak istediği
sürdü. Doğu Trakya'daki Meriç nehrine kadar görkemli şahsiyetten sonunda bu şekilde
olan toprakları Türklere veren bir ateşkes kurtulan Mustafa Kemal, Batıda eğitim görmüş
anlaşmazı imzalandı. Böylece savaşın bitmesiyle bir Türk kadını olan ve İzmir'in en zengin ve
birlikte Atina'da gerçekleştirilen bir ayaklanma güçlü ailelerinden birisine mensup bulunan
Kral Constantintine'in yeniden sürgüne Latife Hanımla 29 Ocak günü evlendi. Mustafa
gönderilmesini sağladı. Ardından da İngiltere'de Kemal'in yabancı ya da Türk birçok kadınla
Lloyd George iktidardan düştü, yerine Bonar ilişkisi olmuştu, fakat bunlardan hiçbiri onun
Law İngiliz başbakanı oldu. Bu arada Mustafa ortaya çıkmakta olan modern Türk kadını için
Kemal de Ankara'ya döndü ve orada sonuçları aradığı bir örnek oluşturmuyordu. Latife Hanım,
uzun dönemli olacak bir kararın alınmasını bu beklentileri karşılamaya çalışan bir kadındı,
sağladı. Mustafa Kemal'in, halifeliğin saltanattan fakat aynı zamanda Mustafa Kemal'in hayat
ayrılması ve ardından saltanatın kaldırılması tarzını değiştirmek ve onu kontrol etmek istediği
kararının alınmaması durumunda "bazı kafaların için onda hoşnutsuzluk da yaratacaktı. Evlilikleri
uçurulacağı" tehdidi karşısında, Büyük Millet 5 Ağustos 1925 tarihinde (dini çerçevede
Meclisi saltanatı lağveden kararını aldı. Herhangi gerçekleştirilmiş bir talâkla) sona erecekti.
bir hanedanın yaşayabileceği en muhteşem
Düğünden sonra Mustafa Kemal'in
dönemleri de yaşayan Osmanlı İmparatorluğu,
Ankara'da yapması gereken başka şeyler de
böylece altı yüzyıl ayakta kaldıktan sonra tarihin
bulunmaktaydı. Uzun süreden beri toplanacağı
sayfalarına tevdi edilmiş oldu.
vaat edilen, Türkiye'nin geleceği konusunu ele
VI. Mehmed Halife olarak görevini alacak olan konferans, 21 Kasım 1922 tarihinde
devam ettirmekteydi, fakat onun İstanbul'daki Lozan'da toplandı. Konferansa 4 Şubat 1923'te
varlığı milliyetçiler açısından problem ara verildi, ardından 23 Nisan'da yeniden
oluşturmaktaydı. Eskinin padişahı ve o günün toplandı. İsmet İnönü'nün becerikli bir şekilde
halifesi olan VI. Mehmed, İngilizlerden yürüttüğü epeyce söz mücadelesinden sonra bir
kendisini İstanbul dışına çıkarmalarını isteyerek anlaşma tasarısı hazırlandı ve 24 Temmuz 1923
söz konusu problemi kendisi çözmüş oldu. tarihinde imzalandı. Bu anlaşma 23 Ağustos
İngilizler onu bir İngiliz gemisiyle uzaklaştırarak günü yeni seçilmiş Büyük Millet Meclisi
ona lütufta bulunmuş oluyorlardı. Sonunda tarafından onaylandı. Türkiye'nin şimdi tam
padişah San Remo'ya yerleşecek ve orada 1926 egemen bir ulus olarak tanınması ve Müttefik
129
