Page 124 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Kemal savaş planlarını hazırlarken Osmanlı ve Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'da
İngiliz hükümetlerinin 30 Ekim 1918'de beklemeye devam ederken Türkiye'nin
Mondros Ateşkes Antlaşması'nı imzalayarak geleceğini, savaşı kazanmış olan İtilaf
anlaştıkları haberi geldi. Osmanlıyı yöneten devletlerinin kendi aralarında kararlaştıracağını
Enver, Cemal ve Talât üçlüsü bir Alman kesin olarak anladı. Eğer Türkiye kurtarılacaksa
gemisiyle Osmanlı İmparatorluğu'nu terk ettiler. bu hareket Anadolu'da başlamak zorundaydı.
Yeni kurulan kabine Mustafa Kemal'in Anadolu'da, kendilerini Müdafaa-i Hukuk
arkadaşlarından ve onu takdir eden kişilerden cemiyetleri olarak isimlendiren mahalli Türk
oluşmaktaydı, ancak İstanbul'a çağrılmış grupları, Müslüman olmayan yerli halkın ortaya
olmasına rağmen istemiş olduğu Harbiye koyduğu yeni saldırganlıkla baş etmek için bir
Nâzırlığı görevi kendisine verilmedi. Alman araya gelmekteydiler. Bir Karadeniz limanı olan
Samsun'un iç bölgelerinde ortaya çıkan
subaylarının ayrılışı için düzenlenen partide bir
huzursuzluklar, Mustafa Kemal'e, Anadolu'da
Alman subayı Türkler için savaşın sona ermiş
bir göreve atanmak için aramakta olduğu fırsatı
olduğu yönünde bir konuşma yapınca, Mustafa
sundu. Müttefikler Osmanlı hükümetini
Kemal, savaşın sona ermiş olmasının Almanlar
Anadolu'da düzeni sağlaması için sıkıştırıyor ve
açısından doğru olabileceğini, fakat Türkler
bunun yapılmaması durumunda bu işi
açısından Türk bağımsızlık savaşının yeni
kendilerinin yapacağı tehdidinde bulunuyorlardı.
başladığını söyledi.
Dahiliye Nazırı bölgede düzeni sağlayabilecek
Eğer durum böyle idiyse, İstiklâl Harbi kişi olarak sadrazama Mustafa Kemal'i önerdi.

kendisini hissettirme bakımından oldukça yavaş Enver Paşa'nın eskiden beri rakibi olması
ilerliyordu. Olayların gelişimi karşısında gerçeği, şimdi Mustafa Kemal'in yardımına
umutsuzluğa kapılmış olan Mustafa Kemal, koşmaktaydı. Padişah, sadrazamın, Samsun ve
diğer taraftan hâlâ kendisinin muhteşem bir çevresindeki durumu incelemek üzere, Üçüncü
şahsiyete sahip olduğu fikrine sıkı sıkıya bağlı Ordu genel müfettişliğine Mustafa Kemal
kalıyordu. Örneğin padişahın Mustafa Kemal'in Paşa'nın atanması yönünde yaptığı tavsiyeyi
hanedanlık ailesinden biriyle evlenmesini arzu kabul etti.
ettiği kendisine haber verilince, saraydaki Mustafa Kemal, Anadolu'yu kurtarmak
kadınlar tarafından "sarı gül" olarak bilinen için oluşturmakta olduğu planlarını uygulamaya
Mustafa Kemal Paşa, bir aracının kendisine koyabilmek için daha geniş yetkilere ihtiyaç
ilettiği saraya davet edilmesi teklifini, prensesle duyduğunu fark etti. Bu noktada iyi talih
ancak kendi evinde görüşebileceğini söyleyerek sonunda yüzüne güldü. Harbiye Nazırı Mustafa
geri çevirdi. Bu davranış, hem Mustafa Kemal'in Kemal'i atanmasına resmiyet kazandırmak için
büyüklüğünün bir ifadesiydi, hem de padişahın Erkân-ı Harbiye'ye gönderdi. Orada Mustafa
kendisine reva gördüğü muamele karşısında Kemal yetkilerini genişletmek için
adeta onu azarlama niyeti taşıyan bir hareketti. arkadaşlarından biri olan Erkân-ı Harbiye

Bu konu bir daha açılmadı. Reisi'yle birlikte bir çalışma yaptı. İkisi, ona

122