Page 45 - Tarih Çevresi Dergisi - Ocak Şubat Sayısı 2021

tarih çevresi

rejiminin yaptığı iş polis rejimini düzeydeki eski yöneticiler tutuklanıyor.
sürdürmektir. Bir baskı rejimi söz konusudur. Hükümetin elinde yolsuzluk iddiasıyla ilgili
Batı dünyası için İran iyi bir pazar ve sömürü 1000’den fazla kişinin listesinin bulunduğu
kaynağıdır. Bu nedenle şu anki sistemin belirtiliyor.”, “Tahran’da binlerce kişinin
7
yürümesini savunuyorlar . katıldığı “Yas Günü” olaysız geçti.”, “Cafer
Şerif İmami başkanlığındaki yeni İran
Görüldüğü gibi Ağustos ayı boyunca hükümeti parlemento da güvenoyu aldı. Öte
hemen hemen her gün İran’daki gelişmeler ile yandan Tebriz’de devriye gezen askerlere ateş
ilgili olarak Türk basınında haberler yer açan sivillerle meydana gelen çatışmada altısı
almaktadır.1978 Eylül ayına geldiğimizde ise, asker kişi öldü.”, “İran Şahı Rıza Pehlevi,
18 Eylül 1978 ‘e kadar İran’daki iç çalkantılar akrabalarının yetkilerine büyük ölçüde
ile ilgili haberler bulunmasına karşın, 16 Eylül kısıtlamalar getiren yeni bir davranış listesi
1978’de İran’ın doğusundaki Tabas kentinde yayınladı.” , “1 Ekim 1978’de İran
13
7.7 şiddetinde bir depremin meydana Hükümeti, Şah rejimine karşı olmaktan
gelmesinden dolayı Eylül ayının son mahkum binlerce kişiyi kapsayan bir af ilan
günlerinde çok fazla haber yayınlanmamıştır . etmiştir. Şii lider Ayetullah Humeyni de
8
serbest bırakılmıştır.”, “Irak’tan ayrılarak
Eylül ayının başlarında basındaki
Fransa’ya sığınan İranlı Şii lider Ayetullah
haberlere baktığımızda; “İran’da daha önce
Humeyni gazetecilere, Şah rejimine karşı
tutuklanan 7 muhalefet lideri serbest bırakıldı.
mücadelesini en etkin şekilde buradan
Başbakan İmami’nin çabalarına rağmen
sürdüreceğini söyledi.”, “İran’ın başlıca
9
olaylar devam ediyor.” , “Şah’a karşı gösteri
muhalefet partisi olan Ulusal Cephe, halkı 84
yapan 350 İranlı polisle çatıştı, 40 kişi
dini liderinde katılacağı bir genel greve
yaralandı. 193 kişi de tutuklandı.” , “Gösteri
10
çağırdı.”, “Dün İran’da (24 Ekim 1978) 100
ve yürüyüş yasağı konması, halkı sokağa
bini aşkın göstericibeş taşra kentinde Şah
11
döktü.” , “ Hükümetin sıkıyönetim ve sokağa
rejimine karşı gösterilerde bulundu. Bankalar
çıkma yasağıkoymasına rağmen binlerce kişi
ateşe verildi, lokanta, sinema ve kamu
Şah’a karşı gösteri yaptı. Askerler,
kuruluşlarına ait birçok yer tahrip edildi.
göstericilere ateş etti.” , “İran’da Hükümetin
12
Olaylar sırasında birçok sayıda insanın
açıklamasına göre, sıkıyönetim yasalarını
öldüğü bildirildi.”, “Paris’te bulunan İran’lı
çiğneyen barış ve güvenliği tehlikeye düşüren
Şii lider Ayetullah Humeyni, İran halkına yeni
ve anayasal monarşiye karşı davranışta
bir çağrıda bulunarak Şah rejimi devrilinceye
bulunan herkes idama mahkum edilecek.”,
kadar ve İran’da demokrasiye dönülünceye
“İran’da meydana gelen olaylarda resmi
kadar savaşın sürdürülmesini istedi” ifade
14
açıklamada 86 kişinin öldüğü açıklandı.
edilmektedir.
Yabancı basın organları ise, ölenlerin
sayısının 500’ü bulduğunu söyledi.”, “İran’da Humeynin’nin verdiği bu beyanat
şimdi de yolsuzluk gerekçesiyleyüksek ortalığı birdenbire karıştırmıştı. Uzlaşma

43