Page 50 - Tarih Çevresi Dergisi - Ocak Şubat Sayısı 2021

tarih çevresi

46
Hükümetine sağlayacağını açıklamıştır . Helikopter Kuvvetleri Komutanı General
İran’ın yeni Başbakanı’da “Hükümetin ne Hoşrodat Şah’ın “tatil içinde olsa” ülkeden
56
askeri, ne de dinsel hiç kimseye ayrılmasına karşı olduğunu belirterek, “Şah
dayanmadığını, İran’da dinsel kişiler genel giderse koministler duruma hakim olur Ordu
olarak hükümetlerde fiilen görev almazlar” da buna hiçbir zaman izin veremez demiştir” .
57
47
diyerek beyanatlar veriyordu . Tercüman
Gazetesine yansıyan yorumlarda, İran Bu günlerde İran’da birçok şehirde
gelişmelerinin alacağı istikametin Türkiyeyi Şah aleyhtarı gösteriler bütün hızıyla devam
de çok yakından etkiliyeceği ifade etmektedir. Tahran’da, Şiraz’da göstericiler
edilmektedir . taşkınlıklar yapmaktadır. Humeyni, Şah
48
tahttan feragat etmeden ülkeyi terk ederse,
Bu esnada, Paris’te sürgünde bulunan olaylar yatışmaz demektedir. Ayrıca, İran’daki
dini lider Ayetullah Humeyni, İran’da çok bu rejimi, hükümeti, parlementoyu ve Naipler
partili bir İslam Devleti kurulacağını Kurulu’nu “yasa dışı” olarak nitelendiriyordu.
açıklamıştır. Şah’ın gidişinden sonra İran’da Paris’te, Amerikan CBS Televizyonuna
49
rejimin temelinden değişeceğini belirtmiştir . verdiği verdiği demeçte İran’da kurulacak olan
Humeyni İran halkının bir İslam Cumhuriyeti İslam Cumhuriyetinde kendisinin güçlü adam
kuruluncaya kadar savaşa devam edeceğini olacağını söylemiş “Hükümeti ben atayacağım
“Bir İslam Cumhuriyeti kurulması için ve ben yöneteceğim” demiştir.
halkımız oyunu belli etmiştir. Ancak, hukuki
yönden bir halk oylaması da gerekli görülürse Humeyni, “İslam Devrimi Konseyi”
buna da karşı çıkmayacağız” demiştir . Bu kurduğunu ve konseyi İran’da geçici hükümet
50
esnada Türk basınında da, İran gelişmelerinde kurmakla görevlendirdiğini de açıklamıştır .
58
belirsizlik olduğu ABD’nin ne yapacağı Konu ile ilgili olarak Son Havadis
51
konusunun tartışıldığını görmekteyiz . Gazetesi’nin yorumu şöyledir; “Eninde
sonunda solcular İran’a hakim olacak, hür ve
Sonunda 12 Ocak 1979 Cuma günü
çok partili rejim isteyenler, bu hayali
ABD Dışişleri Bakanı Cyrus Vance, İran Şahı
yaşayanlar hüsrana uğrayacaklardır. İran
Muhammed Rıza Pehlevi’nin İran’dan “tatil
halkının çoğunluğu Şahı arayacaktır.
için” ayrılmayı kabul ettiğini açıklamıştır .
52
Korkarım ki biz ve diğer batı ülkeleri de
Bahtiyar Şah’ın perşembe’den (18 Ocak 1979)
53
önce ülkeyi terk edeceğini söylemiştir . Aynı arayacaktır. İran Şahı, ülkesinde olaylar
gün Tercümanda çıkan yorumda, ABD’nin çıktığından beri Batı basınını ve ülkelerini sık
İranı da Afrika, Afganistan,Vietnam gibi sık uyarmaya çalışmış ise de maalesef,
gözden çıkardığı ifade edilmektedir . Şah’ın umduğu neticeyi alamamıştır. Ülkesine bağlı,
54
ülkeden muhtemel ayrılış tarihini İngiltere’nin halkını seven Şah herhalde son derece teessür
59
Tahran Büyükelçisi de 11 Ocak akşamı, 17 içindedir” . Tercümanın yorumunda ise, İran
55
veya 18 Ocak olarak vermiştir . Bu arada olaylarının Türkiyenin önemini artırdığı,

48