Page 59 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Doğu Anadolu'da geriye kalan Osmanlı Birliği"ni oluşturmak amacıyla kendi kafasına
ordularının tümünü komuta etme gibi partik uygun subaylarla bir araya gelmiştir. Aslında,
amaçları hedeflemekteydi. Amirlerinin Karakol ile İttihat ve Terraki'ye yakın duranlar
emirlerine itaat etmeye alışmış olan askerler için, ya da Enver'in liderlerliğini kabul edenlerden
bu aynı zamanda kendilerini Mustafa Kemal'in ziyade, Mustafa Kemal ile Kazım Karabekir, Ali
liderliğini kabule iten çok büyük bir güçtü. Fuad (Cebesoy), Rauf (Orbay) ve benzerleri gibi
Ancak bunların çoğu direnişlerine kendileri aralarında sadakatin oluştuğu ve bağların
liderlik etmek istemekte ve kendilerine bunu tam genişlediği yakın arkadaşları arasında daha
olarak yapabilecek kabiliyette hissetmekteydiler. sonraki işbirlikleri için ve Türk millî direniş
Bu arzuyu özellikle Kazım Karabekir her fırsatta hareketinin liderliği için Mustafa Kemal'in kabul
göstermekteydi. Üçüncü olarak, Enver ve İttihat edilmesi yönünde bir zemin oluştu. Ancak, bu
ve Terraki'nin diğer liderlerinin, daha önce aynı durumdan büyük üzüntüler de duymuş
örgütün üyeleri olarak işbirliğinde bulunmuş olabilirler. Çünkü kendilerinin de bu harekete
olmalarına rağmen, Mustafa Kemal ile liderlik edebileceklerini düşünmeye devam
Anadolu'daki kendi arkadaşlarını bir araya ettiler. Bu ve belki de şu ana kadar hesaba
katmadığımız diğer sebeplerden dolayı, Mustafa
getirebilme ihtimalleri düşüktü. I. Dünya
Kemal savaş meydanlarında başarılı olmuş ve
Savaşı'ndan önceki yıllarda Mustafa Kemal
halihazırda kendi kontrolleri altında bulunan
sürekli olarak Enver'e ve hareketin diğer
bölgelerde kendi tarzlarına göre direnişi
liderlerine yönelik sataşmalarda bulunmuştu.
örgütlemiş olan lider komutanların komutanı
Mustafa Kemal kendi maiyetinde konumuna gelebilmiştir.
olanların mutlak itaatini istemekteydi, ancak
Fakat, komutanların liderlik
kararlarının yanlış olduğunu düşündüğü
heveslerinden de öte müdahiller vardı. Mustafa
zamanlarda kendisi bu itaati üslerine göstermek
Kemal aynı zamanda, yabancı işgallerin ve
istememekteydi. Ayrıca, O, yetenekleri askeri
Paris'te alınan kararların geleceğe yansımalarına
olmaktan ziyade siyasi ve idari alanda olan
dair düşüncelerin ağırlığı altında artan şekilde
Enver'in liderliğini de kesinlikle düşünemiyordu.
acı çekmekte olan Türk halkının da destek ve
Bu yüzdendir ki, Mustafa Kemal Büyük Savaş
bağlılığını kazanmak zorundaydı. Paris'te alınan
sırasında asıl savaş meydanlarından hep uzakta,
kararlar Türk basınında ilk kez Yunan ordusu
Gelibolu ve daha sonra da Suriye gibi, yani
İzmir'e çıkarma yapıp, görülmemiş bir vahşetle
İstanbul'da komuta pozisyonunda bulunanların
ve Hıristiyan Avrupa'nın bu vahşeti durdurmak
hiç birinin asıl çatışmaların buralarda
üzere bir şeyler yapmak konusunda tamamen
olabileceğini düşünemediği yerlerde görev
gönülsüz olduğu bir ortamda Trakya ve
yapmıştır.
Anadolu'nun içlerine doğru ilerlerken
Savaştan önce İttihat ve Terraki yaınlanmıştır. Türk halkı nasıl ve niçin Mustafa

hareketinin liderleriyle sorunlar yaşayan Mustafa Kemal'in liderliğini kabul edecekti? Sebeplerden
Kemal, bu yüzden, "Yurtsever Subaylar bazıları, önde gelen Türk komutanlarını kendi

57