Page 54 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

İzmir ve Güneybatı Anadolu'nun Ankara'ya gönderilmesinde kullanılmıştır.
Yunanlılar tarafından, Çukurova ve Benzer teşkilât, Fransız ve Ermeni Lejyonu'nun
Güneydoğu'nun Fransızlar tarafından yapılan saldırılarına maruz kalan Çukurova'daki
işgalinin bir istila ve vahşete dönüşmesiyle, tek Müslüman ve Yahudi yerleşim yerlerinde de
suçları sadece daha vahşice bir işgale karşı kurulmuş ve düzenli bir şekilde benzer
direniş göstermek olan Türk entelektüelleri ve faaliyetlere devam edilmiştir. İstanbul
yazarlarının "savaş suçluları" olarak Malta'ya hükümetinin ordu depolarından olduğu kadar
sürülmeleriyle, İtilâf işgal güçleri ve bunların Fransız ve İngilizler'den de silah ve cephane
Ermeni ve Yunan müttefiklerinin kendi çalmak üzere iyi işleyen sistemler kurulmuştur.
vatanlarında Türklere ve Yahudilere karşı haşin İstanbul'da çok miktardaki bu tür askerî teçhizat,
muamelelerde bulunmasıyla, Türklerin tepkisi işgalden kaçarak Anadolu'da yükselen direnişe
büyük olmakla birlikte etkisiz bir protestodan katılmak isteyen insanlarla birlikte Eminönü ve
aktif bir direnişe doğru değişim göstermiştir. Sirkeci iskelelerinden teknelere yüklenerek ya
Direniş ilk olarak İstanbul'da ve Güneydoğu Boğazı geçmek suretiyle Üsküdar'daki Özbekler
Anadolu'daki bir dizi küçük kasabada toplanan Tekkesi'ne ya da Boğaz boyunca ilerleyip
küçük entelektüel gruplar tarafından başlatılmış Karadeniz'de bulunan İnebolu limanına veyahut
ve tertip edilmiştir. İstanbul'da, savaş sırasında da bazı zamanlar Samsun, hata Trabzon'a
faaliyet gösteren Teşkilat-ı Mahsusa'nın yerini götürülmekteydiler. Buradan karaya çıkarılarak
almak üzere, henüz İstanbul'dan kaçmadan önce, Türk Ordusu'na gönderilmekteydiler. Yunan
Enver ve Talat Paşalar tarafından bir Karakol işgal ordusu kadar Batı Anadolu'da ve Karadeniz
grubu kurularak faaliyete geçirildi, Mustafa kıyıları boyunca faaliyet gösteren yüzlerce Rum
Kemal İttihatçılarla herhangi bir bağlantısının ve Ermeni çete güçlerinin saldırma tehlikesi
olmadığını ifade ederken, bu grup daha sonra yüzünden bu yolculuklar çoğu zaman haftalarca
Felah ve Ankara'daki Harbiye Nezareti sürmekteydi.
tarafından yerine örgütlenen diğer istihbarat Fransızlar tarafından saldırılan Çukurova
teşkilâtı tarafından devam ettirildi. Bu örgüt, kasabaları ile birlikte yolu açan İstanbul gibi,
büyük şehirlerde ve kasabalardaki Türk ve Anadolu'nun ve Trakya'nın kalan kısımları da
Yahudileri bölge bölge ve bazı zamanlar da blok giderek hırçınlaşan işgalci ve istilacılara dönüşen
blok örgütlemiştir. Bu ve buna benzer teşkilât işgal kuvvetlerine karşı güçlü bir direnişe
sabotaj eylemleri gerçekleştirmeye, Müttefik geçilmesinde çok geride kalmamıştı. Her nerede
askerlerinin hareketleri konusunda casusluk düşman işgalci güçleri varsa orada Redd-i İlhak
yaparak edindikleri bilgileri Mustafa Kemal'in ya da Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri kuruldu.
Harbiye Nezareti'ndeki ajanlarına bildirmeye Aynen Osmanlı yönetiminin klâsik
başlamışlardır. İstanbul'daki pek çok derviş dönemlerinde ve bu dönemlerden daha önce
tekkesi ve işgalciler tarafından bilinmeyen gizli olduğu gibi mahalli dinî liderler ve bunların

telgraf hatlarının bulunduğu İstanbul Merkez camileri birer ilham, teşvik ve mahallî teşkilât
Postanesi'ndeki birkaç memur bu bilgilerin için bir toplantı mahallî sağlamaktaydı. Bu

52