Page 63 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

hâricen de muteber olmadığı ve olamayacağı, bölgesinin (Sancak) yansıra, Ermeniler tarafında
şimdiye kadar mesbük efâl ve netâyic ile sâbit vilayat-i sitte olarak adlandırılan, ancak hepsinin
olmuştur. de sakinlerinin ağırlıklı çoğunluğunu ortak
adetler ve sosyal gelenekleri paylaşan Müslüman
Binâenaleyh, milletin içinde bulunduğu
Türklerin teşkil ettiği "Şark İlleri" Erzurum,
hâli zucret ve endîşeden kurtulmak çârelerine
Sivas, Diyarbekir, Mamuretülaziz (Elazığ), Van,
bizzât tevessülüne hâcet kalmadan, hükümet-i
Bitlis'in de dahil olduğu ilan edilmiştir. Mondros
merkeziyemizin, meclis-i millî'yi hemen ve bilâ-
Mütarekesi'nin ihlali anlamına gelecek şekilde
ifâte-i ân toplaması ve bu süretle mukadderât-ı
bu bölgelerin herhangi birinin ayrılmasına
millet ve memleket hakkında ittihâz eyleyeceği
şiddetle direnilecektir. Şayet Osmanlı kuvvetleri
bilcümle mukarrerâtı meclis-i millî'nin
doğu bölgelerini terk etmeye zorlanırsa, Millî
murâkabesine arz etmesi mecbürîdir.
Komite sürgünde geçici bir hükümet (idare-i
9 Vatanımızın marüz kaldığı âlâm ve
muvakkata) kuracaktır ve bu hükümet,
hâdisât ile ve tamâmen aynı maksatla vicdân-ı
Osmanlılar yeniden bölgede hakimiyet
millîden doğan cemiyetlerin ittihâd ve
kuruncaya kadar bu bölgelerin meşru otoritesi
ittifâkından hâsıl olan kütle-i 'umümiye bu kerre,
olarak kalacaktır. Osmanlı ulusunun birlik ve
Şarkî Anadolu Müdâfaa-yı Hukuk Cemiyeti
bağımzıslığını korumak, Saltanat ve Halifeliği
unvâniyle tevsim olunmuştur.
muhafaza etmek ve millî iradeyi savunmak için
İşbu Cemiyet her türlü fırkacılık Millî Güç kurulmaktaydı. Bunlar her türlü
cereyânlarından külliyen ârîdir. Bilcümle İslâm müdahaleyi ve işgali söküp atmak için
vatandaşlar, cemiyetin âzâ-yı tabîyesindendir. savaşacak, Türk toprakları üzerinde Rum ve
Ermeni devletlerinin kurulmasını önleyecek ve
10- Kongre tarafından müntahab bir
Osmanlı Devleti'nin sosyal ve siyasal düzenini
Heyeti Temsîliye kabül ve köylerden bil-itibâr
rahatsız edecek nitelikte azınlıklar ve etnik
vilâyat merâkizine kadar mevcüd teşkîlât-ı
bölümler için herhangi bir özel hak verilmesine
milliyeye tevhîd ve teyîd olunmuştur.
engel olunacaktı. Osmanlı Devleti'nin
7 Ağustos 335, Perşembe (İmza) Kongre
gayrimüslim sakinleri, tıpkı yüzyıllar boyunca
Heyeti)1
yaşadıkları gibi, insan Haklarıyla tam uyumlu bir
Böylece, Türk milliyetçileri savunulması şekilde malları, canları ve ırzları Osmanlı
gereken Türk toprakları olarak sadece temsilci Devleti'nin koruması altında olduğu halden
gönderen bölgeleri tanımlamamış, Mondros güvenli ve özgür bir şekilde yaşamaya devam
Mütarekesi'nin ihlal edilmesi sonucu işgal edilen edeceklerdi. En son modern teknik ve ekonomik
toprakları da bu kapsama almıştır. Rum ve yardımların avantajını alacak olan birleşik
Ermeni gerilla güçleri tarafından işgal edilen Osmanlı Devleti, bu yardımları yabancı
bölgelerde, mahallî Türk nüfusların temsilciler devletlerden almaktaydı ve bunların sonucunda

seçerek göndermeleri engellenmiştir. Korunması ABD ya da İngiltere'nin kontrolü altında bir
gereken millî birliğin Trabzon, Canik (Samsun) manda kurulması ihtimalini de ortaya çıkardı.

61