Page 45 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 45
tarih çevresi
Bunun yanında, o Türklerle ayrı bir barış nefret eden bir Hıristiyan köktenci ve ahlâkçıydı
anlaşması yaparak İngiltere'nin bir adım önüne ve bu yüzden galip güçlerin self-determinasyon
geçmeyi istemekteydi. Lloyd George ise körü sağlayacağı Osmanlı tebaa halkları arasına
körüne bir Yunan İmparatorluğu ütopyasının Türklerin de dahil edilmesine dair bir niyetin
peşine takılmak suretiyle Palmerston ve reddedilmesi ve ortaya çıkacak her fırsatta hem
Disraeli'nin dönemlerinden beri elde edilen Orta Türkler hem de İtalyanlar aleyhine
Doğu'daki bütün nüfuzunu kaybetmekteydi. Yunanistan'dan yana tavır alınması konusunda
Son olarak, bir de ABD Başkanı Lloyd George tarafından kolayca ikna ediliverdi.
Woodrow Wilson vardı. Wilson başkanlığa "o Konferansta İtalya ve Yunanistan arasında
bizi savaşın dışında tutacak" sloganına vurgu İzmir'i ve hinterlandını kimin alacağı konusunda
yapan bir kampanyanın neticesinde gelmişti. çekişme devam ederken, Avrupa'nın merkezine
Ancak çok kısa bir süre içinde savaşa girecek ve çok daha yakın bir bölge üzerinde bir kriz ortaya
tarafsızlığını bırakarak Antant ülkelerinin Batı çıktı ve bu çok kritik bir anda İtalya'yı
Cephesi'nde zafer kazanmalarını sağlayacak Konferanstaki iktidar merkezinden uzaklaştırdı.
kadar İngiliz propagandasına yenildi. Ama yine Konferansa katılanların çoğunluk oyuyla
de Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir savaş
Adriyatik'in girişindeki Trieste limanının Güney
ilanından özenle kaçındı. Çünkü ABD'nin Slavları'nın yeni devleti olan Yugoslavya'ya
Osmanlı ile bir sorunu yoktu, üstelik Amerikan verilmesi ve Venedik limanının bölgede
eğitim ve misyonerlik çıkarları savaşta tam bir İtalya'ya yeterince liman olanakları sağladığı
tarafsızlığı gerektirmekteydi. Bundan dolayı, üzerinde durulması üzerine, İtalyan Başbakan
benzer Müttefik kurumlarının, kendi ülkelerinin
Orlando ve onun Dış İşleri bakanı Sonnino
Osmanlılara yönelik saldırılarının neticesi olarak geçici bir süre için konferansı terk etti. İtalya
karşılaştıkları acılara neden olan herhangi bir
heyeti ayrılınca, Wilson İzmir'in kontrolünün
engelleme ile karşılaşmaksızın faaliyetlerine
İtalyanlar yerine Yunanlılara verilmesi
devam edebildiler. Wilson bir idealist olarak
konusunda yapılan oylamada Lloyd George ve
görülmekteydi ve aynı zamanda ne yazık ki o bir
Clemenceau ile birlikte hareket etti. İtalya bu
ahlâkçıydı da.
fikri veto etmeye ya da tepki göstermeye bile
Nitekim onun On Dört İlkesi gerçek bir fırsat bulamadan Yunanistan'a bu yeni toprak
idealizmi yansıtmaktaydı, ancak Konferansta parçasına sahip olmak için askerlerini İzmir'e
Büyük Güçler'den meslektaşlarının kendi çıkarma izni verildi. İtalyan heyetinin
çıkarlarının peşinde koştukları gerçeği ile Konferansa geri dönmesinden sonra da, Wilson
karşılaşınca, pratik sorunların müdahil olmasıyla bu kararı İtalyanlardan gizlemek için
bu ilkelerin uygulanması konusunda ısrarcı meslektaşlarıyla birlikte hareket etti. Neticede,
olmakta bir isteksizlik gösterdi. Ancak, ne yazık sefer gerçekleştirilmeden önce İtalyanlara bilgi
ki, onun bütün idealizmine rağmen, Wilson verildi, fakat bu konuda bir şeyler yapmak için
Katolik İtalyanlar ve Müslüman Türkler'den artık İtalyanlar için çok geçti. Söz konusu bu
43