Page 41 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 41

tarih çevresi




            Osmanlı direnişi tarafından bu gayretler akim  İzmir'i,  Anadolu'nun  doğuya  doğru  uzanan
            bırakılmıştı. Birkaç hafta içinde, İngiliz, Fransız,  Akdeniz  kıyılarını  ve  çoğu  Trablusgarp
            İtalyan  ve  çok  şaşırtıcı  ve  Müslüman      Savaşı'ndan bu yana zaten işgalleri altında olan
            Osmanlıların aşırı derecede nefretini çekecek  kıyı boyunca bulunan adaları İtalya'ya vermişti.
            şekilde Yunan askeri ve donanma birimlerinden
                                                                 Ancak,  Yunanistan,  Alman  kökeni
            oluşan  bir  birleşik  donanma  gücü  başkent
                                                           yüzünden Alman ittifakından yana tavır almış
            İstanbul'u  işgal  etti.  Bu  sadece  doğrudan
                                                           olan  Kral  Constantine'i  tahtından  indiren  ve
            Calthrope'un, güvenliklerini tehdit durumu hariç,
                                                           Giritli  bir  politikacı  olan  Eleftheriofus
            İstanbul'un hiçbir zaman işgal edilmeyeceğine
                                                           Venizelos'u iktidara getiren İngiliz sefer gücü
            dair verdiği sözün ihlali olmayıp, aynı zamanda,
                                                           tarafından  1917  yılında  savaşa  katılmaya
            her  nerede  "geçici"  bir  operasyon  yapılma
                                                           zorlanmıştır.  Venizelos  iktidara  gelir  gelmez
            ihtiyacı  zuhur  ederse  etsin  Yunan  güçlerinin
                                                           Yunanistan'ı  Müttefiklerin  safında  savaşa
            herhangi  bir  Müttefik  işgal  gücüne  dahil
                                                           sokmuş  ve  böylece  Almanların  müttefiki
            edilmeyeceğine  dair  Rauf  Bey'e  verdiği
                                                           Bulgaristan'ın işgalini çok daha kolaylaştırmış
            güvenceyi  de  ihlal  etmekteydi.  Aynı  yolla,
                                                           ve İstanbul'u Güneydoğu Avrupa'dan başka türlü
            aslında mevcut olmayan "güvenliğe tehditler",
                                                           asla olamayacak şekilde tehdit etmiştir. Açıkgöz
            diğer Müttefik orduları tarafından da bahane ve
                                                           Venizelos,  bunun  karşılığında  İngiltere  ve
            gerekçe  olarak  kullanılarak,  mütarekenin
                                                           Fransa'dan  İzmir'in  İtalya  yerine  kendilerine
            başlangıç tarihinden sonra, savaş sırasında kendi
                                                           verilmesini istemiştir. Bu haberi duyan İtalya'yı
            aralarında  yaptıkları  müzakereler  sonucunda
                                                           teskin ve kaybını telafi etmek için de, bu ülkeye
            vardıkları  gizli  anlaşmalarda  söz  verilen
                                                           istemeye istemeye Antalya ve Adalya limanları
            bölgeleri  işgal  etmeye  devam  ettiler.  İngiliz
                                                           da dahil olmak üzere Çukurova'ya kadar uzanan
            kuvvetleri Boğazı geçerek Karadeniz'e ulaştı ve
                                                           Anadolu'nun güney kıyıları, İzmir kaybını telafi
            Kuzey-Orta Anadolu şehirlerinden Samsun ve
                                                           etmese de, verilmiştir. Bu da devlet çıkarlarının
            Bafra'ya  işgal  kuvvetleri  çıkardı.  Fransa  ve
                                                           şerefin  nasıl  önüne  geçtiğinin  bir  başka
            İngiltere  arasında,  Suriye  ve  Irak'ın  değiş
                                                           örneğidir.
            tokuşuna dair anlaşma henüz yapılmamışken,
            İngiliz kuvvetleri "güvenliğe tehditler" olduğu      İngiltere  İzmir'in  özellikle  İtalya'dan
            bahanesine dayanarak Suriye'nin ana noktalarını  ziyade Yunanistan tarafından işgal edilmesini
            işgal  ettiler.  Kısa  bir  süre  sonra  da,  yerlerini  tercih  etmekteydi.  Çünkü  Yunanistan  İngiliz
            sadece  Suriye'de  değil,  aynı  zamanda       çıkarlarına daha fazla yaltaklanmakta ve İngiliz
            İskenderun,  Antakya,  Halep,  Güneydoğu       hakimiyetini desteklemeye daha fazla bağımlı
            Anadolu ve Osmanlı idari taksimatında hiçbir   olabilmekteydi, oysa İtalya İngiliz hakimiyetini
            zaman  var  olmamasına  rağmen  Müttefikler    daha az kabullenir gibiydi. Neticede, kararları
            tarafından Kilikya diye adlandırılan Çukurova'yı  zorlamak  için  bölgede  bir  İngiliz  gücü

            Fransız birliklerine terk ettiler. Savaş sırasında  olmasından  dolayı,  İtalya  derhal  harekete
            yapılan  anlaşmalar,  Ege'nin  büyük  limanı   geçerek kendisine bırakılan kıyı bölgelerini işgal



                                                      39
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46