Page 183 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 183
tarih çevresi
D. Almanya'nın Balkanlar'a pekişmesine neden olan asıl gelişme "Türk-
SarkmasınıKolaylaştıran Bir Gelişme: Alman Dostluk ve Saldırmazlık
Türk-Bulgar Saldırmazlık Paktı Antlaşması'nın imzalanmasıydı. Nisan ayı
boyunca süren siyasal gelişmeler Türk-Alman
Almanya'nın Balkanlar üzerindeki
antlaşmasının imzalanması için, tüm koşulları
faaliyetleri artınca,86 İngiltere 1941 yılı Ocak
adeta oluşturmuştu. Tüm Ege Adaları ve
ayından başlayarak, Türkiye üzerindeki siyasi
Balkanlar "Mihver" işgali altındaydı. Kuzey
baskılarını artırarak, derhal savaşa girmesini
istemekteydi.87 İngiltere'nin Balkanlar Afrika çöl savaşlarında başarılı olan Almanya,
üzerindeki duyarlılığı ortada iken, Almanya, Mısır önlerine kadar gelmişti. Türkiye hem
Bulgaristan'ı "Mihver"e katmak için Batı'dan, hem Güney'den sarılmış
faaliyetlerini sürdürürken88 Türkiye bir durumdaydı.93
yandan İngiltere'nin isteklerine karşı Von Papen, Türk Hükümeti'ne 3
koymakta, bir yandan da Almanya ve Haziran'da antlaşma için yeni öneriler sundu.
Bulgaristan ile ikili görüşmelerini Saracoğlu, Papen ile uzun görüşmeler sonunda
sürdürmekteydi.89 Bu görüşmeler 17 Şubat bir taslak üzerinde anlaşmaya vardı.94
1941de "Türk-Bulgar Saldırmazlık Demeci"90 Sonunda Türkiye ve Almanya arasında 18
nin imzalanmasıyla sonuçlandı. Bu antlaşma Haziran 1941'de on yıl süreli bir Dostluk ve
dışarıda özellikle İngiltere'de büyük tepki Saldırmazlık Antlaşması95 imzalanmış ve 25
uyandırdı. İngiltere'nin görüşüne göre; Haziran'da TBMM'de onaylanarak yürürlüğe
Bulgaristan'ın artık Türkiye'den korkusu girmişti.96 Bu antlaşmanın diğerlerinden
kalmayacak ve Almanya'ya kapılarını ayrılan yönü yürürlüğe giriş biçimiydi: Von
kolaylıkla açabilecekti. Gerçekten de öyle Papen kendi Dışişleri Bakanı Ribbentrop' a
oldu. Söz konusu demecin yayınlanmasından göndermiş olduğu telgrafında; "Antlaşma,
sonra, Türkiye'den kendisine karşı bir harekata isteğinize uygun olarak 19 Haziran sabahı
girişmeyeceğine güvenen Bulgaristan, 1 Mart yayınlanacaktır. Alman ve Türk radyoları 18
1941 günü, "Mihver"e katıldığını açıkladı. Haziran'ı 19'a bağlayan geceki yayınlarında
Aynı gün Alman Orduları Bulgaristan'a hiçbir şeyden bahsetmeyeceklerdir. Böylece
girdi.91 Almanya'nın lehine olan bu tutumunu
bildiri, iki ülkenin basınında sadece 19
Türkiye savaşın sonuna dek sürdürecekti.92
Haziran sabahı yayınlanacaktır. Saraçoğlu,
D. Müttefiklerin TepkilerineNeden Olan Türk radyo ve basınının antlaşmaya gereken
Yeni Bir Olay:"Türk-Alman Dostluk ve ilgiyi göstermesini sağlayacaktır"97
Sardırmazlık Antlaşması" garantisini vermekteydi.
İkinci Dünya Savaşı'nda Müttefikler ile Gerçekten de Türk Basını daha antlaşma
Türkiye arasındaki ilişkilerde bir dönüm imzalanmadan üzerine düşeni yapmaktaydı.98
noktası oluşturan, güvensizlik duygularının Bu anlaşmanın Müttefiklere büyük zararlar
181
