Page 29 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Semendire’yi (Smendrevo) istemiş, Bayezid, kayınbiraderinin isteğini fazlasıyla karşılamıştı. Semen-
dire’ye ek olarak Güvercinliği de (Dimetoka, Gümüşçay) Lazareviç’e verdi. Bunda karısı Marya’nın
da rolü vardı.

Ankara Savaşı sonrasında başa geçen Mehmet de (I) Anadolu’daki hâkimiyetini tam anlamıyla
sağlamlaştırmak ve bölgede etkinliğini arttırmak için bölgesel güçlerin üyelerinin kızları ile evlil-
ik yaptı. O, Anadolu’nun önemli beyliklerinden olan Dulkadiroğulları Bey’i Nasırüddin Mehmet’in
kızı ile evlendi. Mehmet’in diğer evliliği Amasya’nın önde gelen nüfuzlu ailelerinden Şadgeldi
Ahmet’in kızı Şehzade Hatun ile olandı. Ankara Savaşı’ndan sonra yıkılan imparatorluğu yeniden
kurmaya çalışan Mehmet, bölgesel güçlerin desteğini alarak İmparatorluğu yeniden ayağa kaldırmaya
çalışmıştı. Bunun için gerekli olan gücü sağlamanın en iyi yollarından biri de yaptığı evlilikler idi.
Amasyalı Şadgeldi Ahmet’in torunlarından Yeni Hatun da Murat’ın (II) evlilik yaptığı hanımların-
dandı. Murat, evlilik yoluyla güç kazanma yöntemini dönemin güçlü devletlerinin hanedan üyelerinin
kızları ile evlenerek sürdürdü. 1424 yılında Bolu’yu almaya çalışırken ağır yara alarak Sinop’a kaçan
İsfendiyaroğlu İbrahim’in barış yapılması için sunduğu kızı Hatice Hatun ile evlenme teklifini kabul
etti. Murat (II), İsfendiyaroğlu İbrahim ile de kız kardeşini evlendirerek güçlü bir ittifak kurmuş oldu.
İsfendiyaroğulları ile evlilik ilişkisi daha sonra da devam etti. Murat (II) 1439’da bu sefer kızını İs-
fendiyaroğlu İbrahim’in oğlu İsmail ile oldukça gösterişli bir düğünle evlendirdi.
Murat’ın (II) akrabalık yoluyla kurulan akrabalık ilişkisine en iyi örneklerden biri Sırp Kralı’nın kızı
ile yaptığı evlilikti. 1428 yılında Sırp Brankoviç’in üzerine İshak’ı gönderince Kral, hediyeler gönder-
erek anlaşma teklif etmek zorunda kalmıştı. Bu anlaşmanın en ilginç tarafı Kral Brankoviç’in Murat’a,
dokuz yaşındaki kızı Maria ile evlenmesini teklif etmesiydi. Kızın yaşının küçük olması sebebiyle
ertelenen evlilik, 1433 yılında Brankoviç’in Osmanlılara karşı oluşan ittifaka dâhil olması sebebiyle
gerçekleşebildi.

Murat (II), Dulkadıroğlu ile de evlilik yoluyla akrabalık kurdu. Oğlu Mehmet’i (II), Dulkadıroğ-
lu’nun kızı Siti Hatun ile evlendirdi. Mehmet de (II), kendinden öncekiler gibi hem Anadolu bey-
liklerinin hem Hıristiyan hanedanlarının hem de Türkmen beylerinin kızları ile evlilikler yaparak ele
geçirdiği bölgelerdeki halkla ilişkisini güçlendirdi. Mehmet (II), Dulkadiroğlu kızı Siti Hatun’dan
başka Hıristiyan bir Arnavut devşirmesi olan Abdullah’ın kızı Gülbahar Hanım ile evlenmiş bu evli-
likten Bayezid dünyaya gelmişti. Şehzade Mustafa’nın annesi Gülşah Hatun, Karamanoğulları’ndan
İbrahim’in kızıydı. Mehmet’in (II) en küçük oğlu Cem’in annesi ise bir Türkmen beyi kızı olan Çiçek
Hatun idi. Mehmet (II)’in evlilikleri arasında en dikkat çekeni Trabzon Rum İmparator David’in kızı
Anna’ydı. Evliliği Rum imparatoru da çok istiyordu. Böylece İstanbul fatihini kayınpederi olarak dev-
letinin, ailesinin ve kendinin geleceğini kurtarmayı hedeflemişti.

Nihayetinde Osmanlıların altı yüz yıllık tarihinin ilk çeyreğindeki aile üyelerinin evlilikleri, im-
paratorluğun kuruluşuna katkı sağlama amacını taşıyan siyasal nitelik taşıyordu. Güçlü hanedanları
ile kurulan evlilik bağları, güç kazanmanın araçlarından biri halini almıştı. Çıkarlar doğrultusunda
güçlerin birleştirilmesi dolayısıyla başka devletlerin tehditlerine de engel olunmaya çalışılmıştı. Güçlü
ailelerle kurulan akrabalık Osmanlıların siyasal gücünü arttırırken yönetici ailenin de sağlam ve köklü
bir hanedana dönüşmesini sağlamıştı. Bu sadece Hıristiyan hanedanlarla evliliklerin yapılmasıyla
değil aynı zamanda Türk beyliklerinden olan Karamanoğulları, İsfendiyaroğulları ve Dulkadıroğulları

29