Page 21 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

sonraki yüzyıllarda Ankara’nın ekonomik Afrika’ya doğru yola çıkar. Bu anlaşmayla, canlı ticaret yapan zengin Rum, Ermeni ve Yahudi Kemal ve arkadaşları, bütün Ankara halkının

zenginliğini belirleyen tiftik keçilerinden elde hayvan ihracatı da başlamış Avrupa’da esnafının Ankara’yı terk etmesiyle kentin belki katılımıyla karşılandığı 27 Aralık 1919 günü
edilen sof (moher) yünü üretimidir. Tiftik yaptıkları sayısız üretim denemeleri başarısız de iki bin yılda oluşan rengi kaybolmuştur. kente gelir ve Kurtuluş Savaşı’nı Ankara’dan
keçisinin, Galatlar tarafından Ankara’ya olur iken nihayet İngilizler, Güney Afrika’da sof Millî Mücadele ve Cumhuriyet yönetir. İlk Ulusal Meclis 23 Nisan 1920’de
getirilmiş olduğu bazı tarihçiler tarafından kabul üretmeyi başarmışlar ve Ankara’nın tekelini Ankara’da toplanır. Atatürk’ün cumhuriyet

edilmekte ve keza Amasyalı Strabon’un kırmışlardır. Ankara’nın önemi Ulusal Kurtuluş Savaşı idaresi fikrine, tarih kitaplarından okuduğu
ile yeniden artar ve Ankara, bütün baskılara karşı
Coğrafya kitabında Ankara çevresinde bulunan Bu olumsuz gelişmeler sonucunda XIX yine otoritenin yanında yer almaz. Mondros silah “Ankara Ahi Kent Yönetimi” ile kavuştuğu
yumuşak tüylü keçilerden söz edilmektedir uncu yüzyıldan itibaren Ankara ekonomik ve bırakışmasının imzalanmasıyla 13 Kasım düşüncesi çok yaygındır. Gazi de gazeteci Yunus
(Strabon, Kitap XII, Bölüm III/13, sf. 25). sosyal yaşamda gerilemeye başlamıştır. 1918’de İstanbul’un işgalinin peşinden, Nadi’ye 7 Mayıs 1924 tarihinde verdiği bir
Ankara’da, XVI ncı yüzyılda bin kadar sof Gezginler, 1813 yılında “Ankara’nın artık tarihimizde pek konuşulmayan bir olay olarak demeçte, “Ben Ankara’yı coğrafya kitabından
tezgâhının bulunduğu ve on bin kişinin bu işte bakımsız ve harap bir kent görünümünde” Aralık 1918’de Ankara önce İngiliz, hemen çok tarihten cumhuriyet merkezi olarak

çalıştığı (Yavuz, 2000), kentte İngiliz, Fransız ve olduğunu yazmışlardır. Ankara Valisi Abidin ardından Fransız askerleri tarafından işgal edilir öğrendim” dedikten sonra ekler, “Ankara’ya ilk
Hollandalıların sof ticaretiyle ilgilenen Paşa’nın (1886-1894) büyük çabaları sonucunda (Sakallı, 1988, sf. 41-43). Ankara halkının Milli defa geldiğim o günde gördüm ki orada geçen
temsilciliklerinin bulunduğu bilinmektedir. 1882 yılında inşasına başlanan İstanbul-Anadolu Mücadele yanındaki güçlü hareketi ve 20. yüzyıllara rağmen hâlâ o cumhuriyet yeteneği
Ankara, XVI ncı yüzyıldan XIX uncu yüzyıl demiryolu hattının tamamlanarak 1892 yılında Kolordunun Ankara’ya gelmesi üzerine sürüyor” . Atatürk’ün Ankara’yı modern bir
13
başlarına kadar sof ve şali dokumacılığında Gar’a giren ilk tren kente görece bir canlılık İngilizler 22 Mayıs 1919 günü, iki temsilci kent olarak imar çabalarının ardından bugünkü
dünya tekeli olmuş durumdadır. getirmiş olsa da eski parlak günlerine dönecek bırakarak Ankara’yı terk ederler. Gazi Mustafa Avrupa kenti görünümünü almıştır.

Sof üretiminin başladığı tarihten beri derecede önemli bir değişim yaratamamıştır
işlenmemiş ham keçi yününün yurt dışına (Ortaylı, 2000).
çıkarılması yasak iken Osmanlı Tarihte, 1765 ve 1881’de iki büyük
İmparatorluğu’nun içine girdiği parasal dar yangın geçiren Ankara’nın 1917’de yaşadığı
boğaz nedeniyle 1838 yılında yapılan bir ticari Büyük Yangın bir anlamda Osmanlı

anlaşma ile serbest bırakılmıştır. Türkmenler Ankara’sının sonu olmuştur (Erdoğan, 2008).
padişah fermanına ve zabitlere karşı çıkıp Üç gün üç gece süren ve o dönemde kentin
damızlık tiftik keçisi vermemek için silaha merkezi olan Hisaraltı, Hisarönü Mahallesi,
sarılırlar. Haber duyulur ve damızlık keçileri Çıkrıkçılar Yokuşu, Mahmutpaşa Bedesteni,
İngilizlere vermemek için başlayan direniş Saraçlar Çarşısı ve Atpazarı’nı tamamıyla yok
isyana dönüşür . Osmanlı, İngiliz’e damızlık eden yangın ancak yanacak bir şey kalmayınca
12
vermeyen Türkmenler üzerine ordu gönderir. Üç kendiliğinden söner. Yangında 1900 kadar ev,
yıl süren direniş bastırılır ve İngiliz’e istediği bine yakın dükkân, altı fırın, dört han, on
damızlık Ankara keçileri verilir. İngiliz, mağaza, altı mektep, iki cami, altı mescit, yedi
isyancıların dinmeyen öfkesinden korunmak için kilise, üç hastane, iki hapishane ve bir karakol

tiftik keçilerini siyaha boyayarak kaçırır o yok olur. Bu semtte, yangından önce görkemli
topraklardan ve limana ulaştırıp Güney konaklarda oturan ve buradaki işyerlerinde

18 19