Page 151 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

heyet-i umûmiyyede söylenen sözlerden de bir Meclis Başkanı araya girip “— Heyet-i tamamıyla tatmin edemiyor. İhtiyaç o kadar Harp Vergisi Kanunu Layihası

menfaat, bir semere hâsıl olmadığındandır. umûmiyyesinin müzakeresinde buna dair izahat- mühimdir ki, bugün Hacı Mustafa Efendi görüşülürken de “Asker Kanunu mucibince
Binaenaleyh, bundan böyle heyet-i umûmiyyede ı kâfiye verildi.”sözlerine rağman Talat Bey Hazretleri yalnız hudutlarından bahsettiler ve efradı nizamiyeden bedeli nakdî vereceklerin
söyleyeceğimiz sözleri taksim edelim. Bir de, (Devamla) — Bendeniz o sırada bulunmadım. hudutlar dönüm itibariyle tehdit ediliyor. bedeli nakdisi 50 liradan 60 liraya ve efradı
ihtisası olan zevat söz söylesin. Bendeniz, bir Bundan sonra ikinci bir sual soracağım. Hududa itibar olunması yüzünden hâsıl olan redife ve ihtiyatiye bedeli nakdisi 30 liradan 40

Mülkiye memuru olmak haysiyetiyle Adliye Soracağım ikinci sualin buna merbuyyeti vardır. binlerce müşkülat, İdare Memurlarını ve Taşrayı liraya” çıkarılması teklif edilince Mehmet Talat
bütçesinde bu kadar erbabı-ı hukuk dururken bir Tekrar söylerse günah olmaz zannederim. Bu o kadar ezmektedir ki, bugün kimse kendi Bey bu bedelin az olduğunu savunmuştur. Ona
kelime söylemedim. Erbabı-ı ihtisastan, Mazbata mektebin müddeti kaç seneden ibarettir? Bunu toprağına malik ve sahip olduğunu iddia göre; Bizim memleketimizde bir insan ile bir
Muharirleri müstesna olmak üzere, erbabı-ı anlamak istiyorum. Başkanın tekrar edemiyor. Onun için, bu mektebin daha süratle pırasa müsavidir, ikisi de birdir. Bir ehemmiyeti
ihtisastan olmayanlara beş dakikadan fazla söz müdahalesine rağmen ısrar eden Talat Bey, “— ve daha çok talebe yetiştirmek için ne kadar yoktur. Bir adam ölmüş o kadar ehemmiyeti
vermemek üzere bir karar vermenizi rica ederim. Tekrar etmek günah olmaz; fakat Heyet- i fedakârlık yapmak lâzım ise, onu Meclisimizden yoktur.

(«Olmaz» sedaları)” 70 Umumîye müzakeresinde kâfi görülen bir şeyi istirham etmek suretiyle tevsiini arzu ediyoruz. Binaenaleyh, esasen Ahzı Asker
tekrar öğrenmek için cevap istemek Heyet-i Eğer kadastro muamelesine başlamak, bu
Defter-i Hakanı Bütçesi tartışılırken Kanununda da birçok takrirler verildiği halde
Umûmiyyeyi işgal olur ki, zannederim muvafık mektepten mutlaka talebe çıkarmağa mütevakkıf
Talat Bey, Defter-i Hakanı Nazırı Mahmut Esat kabul edilmedi, 50 lira bedeli nakdî, esasen pek
değildir. Evvelice söylediğini bilmiyorum,
Efendiye bir hayli sinirlenerek şu soruları ise - ki, onda şüphe yoktur- her halde şimdiden az bir şeydir. Eğer bir askerin hali harbe iştiraki
talebenin miktarı Heyet-i Umûmiyyede bunun talebesini tevsi etmek lâzımdır. Zira bu
yöneltmiştir. “Bendeniz esasen Kadastro ve askerlik müddetince geçirdiği safahatı hayat
söylenmemiş, onu istiyorum.” Meclis Başkanı
Mektebi hakkında Nazır Beye bir sual kadastroyu alel amyâ yapmak şimdiye kadar iyesi düşünülürse, elhamdülillah Devri Sabıka
da sonunda Talat bey’in sorusunu yanıtlamasını
soracaktım. Her hâlde Posta ve Telgraf yapılan tahrirlere - tahrir değil, telvis edilmiş nispetle bin kere refah içinde olmakla beraber,
ister.”— Nazır Beyefendi, talebenin miktarını
Nezaretinden Defter-i Hakanı Nezareti daha olan muamelâta - benzetmeyip, esaslı bir surette yine 50 lira ile ödenir bir şey değildir. Bunun
söylemediniz lütfen tekrar buyurunuz?” Nazır
mühimdir. Biz, filan yerdeki tarla şöyle oldu ve Bey’in uzunca açıklamasının ardından tekrar söz herkes kendi arazisine ve onun bir haritasına karşılığı esasen azdır ve harbe bedenen iştirak
filan yerdeki arazi böyle oldu diyerek hiçbir alan Talat Bey’de uzun bir açıklama yapmıştır. malik olmak suretiyle yapmak etmek suretiyle kendilerinden vergi alınmak
zaman onun mensup olduğu Nazır buraya getirip “Bu mektebin vaz ve tesisindeki esbâb ve İçin bu mektebe ihtiyaç-ı kati vardır. Bu istenen efradı askeriyeden zaten fakir olanlar

sual sorduğumuz hâlde, muknî bir cevap hikmeti biliyoruz ve geçen sene de bu mektebin mektebe karşı olan ihtiyacı, bu mektebin hâl-i bedeli nakdî vermeyeceklerdir. Onlar doğrudan
alamayız. Her hâlde onun ikinci derecede olan kabul edilmesi hususunda müzaharette bulunan hazırı tatmine kâfi değildir. Bütçenin heyet-i doğruya o şerefi ihraz ederler. Bu bedeli verecek
Nazır gelecek, muamele-i cesime içinde ve kabul edenlerden birisi ben idim. Tahrir-i umumiyyesi hakkında söylenen sözleri Takvim- olanlar hali vakti yolunda olanlardır. Bunun için
yuvarlanan bir Nezareti ikinci derecede bir araziye memleketin ihtiyacı o kadar şedittir ki, i Vakayîde okumakla iktifa edilemez. Zira beş her halde, mademki muvakkat bir şeydir,
nezaret halinde bırakmak suretiyle neden tecziye zaten zannedersem geçen seneki müzakerede de seneden beri heyet-i umumîye hakkında bendeniz verdiğim takdirde, o ciheti talep
ediyoruz bilemiyorum. Saniyen, asıl sualim, kadastro muamelesine bu sene başlasak, altmış söylenen sözlerden bir netice hâsıl olmamıştır ve ediyorum. 50 liranın 70 liraya çıkarılmasını

Kadastro Mektebi hakkındadır. Bu mektep bu sene sonra ancak biter yolundaki ifadata cevaben bu suali tekrar etmekten maksadım, bu mektebin teklif ederim.” Maliye Nazırı Vekili Mehmet
sene kaç talebeye maliktir ve müddeti kaç bendeniz hiç olmazsa bu sene açılsın da memleketin ihtiyacı nispetinde olmadığı Cevat Bey “Çoktur.” Sözlerine rağmen Talat
senedir ve ne vakit bizde kadastro usulünü tatbik ellidokuz sene kalsın demiştim. Şimdi görülüyor. Biz bunu hâl-i intizamda görmeli ve Bey(Devamla) — Hatta 100 lira bile olsa, çok
edebilecek kadar talebe yetiştirebilecektir? bakıyorum ki, bu mektep memlekette yapılacak fazla talebe kaydına tâbi bulundurmalıyız ki, bir şey değildir. Efendi hazretleri, vaktiyle

Çünkü bu pek mühim bir şeydir, bunu lütfen izah tahrir-i arazi için mühim bir menşedir; fakat memleketin ihtiyacına tevafuk edebilsin. İşte ondası daha aşağı değildi. Efradı redife ve
buyursunlar. bunun böyle mukaddemat halinde kalması bizi bunu istirham eylerim.” 71 ihtiyatiyenin de 30 liradan 45 liraya iblağını

148 149