Page 143 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

tartışma ortamının yaratılmasına vesile olmuştur. tarihindeki meclis toplantısında sarf ettiği şu bir diğer konu da Emniyet Müdürlüğü ve Polis verilemez demektedir. Meclis Başkanı da

Birçok vekil bu tartışmaya katılmıştır. Talat Bey, sözler önemlidir. “… Mademki bir karar verildi, Teşkilatı meselesidir. Talat Bey, polislerin Harbiye Nezaretinin mütalaası alınmalıdır.
“..mademki para veriyoruz iş isteriz. Parayı Çamlıktan başkası teşkil edilmesin denildi ve bir amirinin Polis müdürümü yoksa valilerin mi Harbiye Nezaretinin görüşünün alınması
veren millet, mukabilinde iş ister.” Diyerek de Sadrazam Paşanın izahatı üzerine Yemen’de olduğu konusuna açıklık getirilmesini konusunda muvafık kalınmıştır. 49 Polis
45
hiddetlenmiştir. Bir diğer Ankara Mebusu Mahir bir kaza ihdas olunacakmış, şimdi bendeniz istemektedir. Polis elbisesine güvenerek mektebinden mezun olduğu sırada sarhoş

Sait Bey’de “ — Efendiler, hepimizin başka bir karardan bahsedeceğim. Zabıtlara herhangi bir hanenin kapısını kırıp içeri girse, bu görülme sebebiyle kaydı terkin( silme) olunan
malûmudur ki, bu Posta işlerimiz pek yolunda bakınız, bendeniz bir takrir verdim, böyle herkes durumda polise vali mi emredecek yoksa Hüseyin Hüsnü Efendi hakkında İkinci İstida
gitmiyor, hepimizin az çok şikâyetimizi mucip kendi memleketine hoş görünmek için Kazayı emniyet amiri mi emredecektir. Meclisten böyle Encümeni mazbatası münasebetiyle konuşan
oluyor. Fakat bu hal, Devr-i Meşrutiyette zuhur Livaya, Livayı Müstakil Livaya tahvile bir durumda vali emreder sedaları yükselmiştir. Talat Bey, bu konunun merciinin Emniyet-i
etmiş bir şey değildir. Bilirsiniz ki Devr-i kalkışırsa, bütçenin lüzumundan başka fazla Mehmet Talat Bey, kendisinin de bir idare Umumiye Müdüriyeti vasıtasıyla Dâhiliye
Sabıkada Posta daha fena sui istimalata kabartmaktan başka bir iş görmüş olmaz. Bunlar memuru sıfatı olduğunu belirterek, asayişin ve Nezareti olması gerektiğini ifade etmiştir.

uğramıştır. Hamdolsun, iki seneden beri oldukça doğru değildir. Teşkilat, memleketimize her düzenin sağlanabilmesi için valinin, polis Yapılan tartışmalar sonucunda konunun Talat
bir tariki salâha girdik. (Kafiyen girmedi noktadan lâzımdır. Bu, bir kanunu mahsus ile müdürünü azl ve nasb etmeye yetkisinin olması Bey’in savunduğu şekilde Dâhiliye Nezaretine
sedaları) Bu hususta mütehassıslar celp edildi. yapılır. Böyle olmadıkça, badema hiçbir tebdil, gerektiğini savunmaktadır. Emniyet-i umumiye gönderilmesine karar verilmiştir. 50
Yolsuzluklar ne cihettedir tetkik edilir. Tabii hiçbir tahvil ve fekki irtibat gibi muamelenin kanunu ile Ceza Kanunu arasındaki ilişkinin Talat Bey, Askerî Tekaüt Sandığının açığı

yavaş yavaş yoluna girecektir, daha iyi olacaktır. vuku bulmamasına karar düzenlenmesi gerektiğini belirtiyor. 48
için Maliye Bütçesinden 41 803 207 kuruşun
Bu, şimdi bu esnada müzakere olamaz. Bunu Verilmesini teklif ettim. Bu kabul edilerek 31 Mart vakasını müteakip nefyedilip tahsisat-ı munzama ( İlave alınan tahsisat))
şimdiye kadar neden tamamen yoluna
Hükümete tebliği takarrür etti. Bendeniz daha sonra af edilen Baytar Miralayı İbrahim sureti ile itasına dair kanun Lâyihası
koymadınız diye bütçe esnasında tetkik hiçbirisinin teşkiline razı değilim, hatta Hamdi Efendi’nin kendisine tekaüt maaşı bağlanmasına münasebetiyle son derece önemli açıklamada
edemeyiz. Bütçeyi tatil mi edelim? Malûmdur ki
Bey’in aflarına mağruran diyeceğim ki, Çamlık dair müracaatı üzerine Askerî Encümen bulunmuştur. “Mülkiye Tekaüt Sandığı
bu işler beş günde, üç ayda, beş ayda yoluna
Livası teşkil edilmeseydi, memleket batmazdı mazbatası münasebetiyle de söz almıştır. Bu hakkında istenilen para kabul edildi zannederim.
giremez. Yavaş yavaş yoluna girecek. Fakat
ya, neyse oldubitti, karar verildi, yalnız badema arzuhalin Askeri Encümene gitmesinin yanlış Mülkiyeninkini kabul edip, askeriyenin parasını
bizim bir söyleyeceğimiz varsa, elbette memuru
böyle bir şey olmadı. Hamdi Bey, pekâlâ, benim olduğunu, Heyeti Umumiye ye sevk edilmesi, kabul etmemek doğru olur mu?.. Düşünmelisiniz
mahsusuna ihtar edeceğiz, bütün şikâyetlerimizi de orada reyim var. Bademadan maksadım, gerekirse Harbiye Nezaretine yazılıp görüşü geçen sene Maliye Nazırından bir sual
söyleyeceğiz. Zannederim bütçe de, Ahmet
şimdiye kadar İradei Seniyyesi çıktı, bütçeye sorulmalıdır. Askeri ceza kanununa göre sorulmuştu. Askerî ve Mülkî ve İlmî Tekaüt
Mahir Efendimin dediği gibi, bunlara geçmiş olanlar da dâhildir gibi çıkıyor. Bunların askerlikten atılıp, rütbelerinin alınması en büyük Sandıklarının Heyeti tevhidi doğru mu diye
mütehammil değil. Bütçe münasebetiyle bu
teşkiline razı değilim. Mamafih, bu kararları da cezadır. Böylelerine emeklilik maaşı verilmez. bendeniz sormuştum. Avrupa’dan mütehassıs
husustaki şikâyetlerimizi dermeyan etmeye
tevhit etmek lâzımdır. Meclisin haysiyetini Bu kişi af edilmiş ancak suçu değil, cezası af getiriyoruz gelecek sene Meclisinize bu kanunu
hakkımız vardır ve ettik. Artık daha ziyadesine
muhafaza ediyorsanız, böyle yapmak edilmiş. Eğer suçu olmasaydı, askerlikten vereceğiz dediler şimdi uzun uzadıya
gitmeyelim. Müzakereyi ret edelim. Bu kadarla
lâzımdır.” Görüldüğü gibi, gereksiz yere, bir çıkarılmazdı. Şakir Paşa’dan da benzer bir mütekaidini askeriyeye çok para veriyoruz
47
iktifa edelim.” Sözleriyle Talat bey’in tersine ihtiyaç ortaya çıkmadan kaza ve liva ihdas şekilde bahsediliyor, masum olduğu söyleniyor. Mülkiyeye az veriyoruz İlmiyeninki daha
46
Meclisi yatıştırmaya çalıştığı görülmektedir.
etmenin vilayet teşkilatı açısından uygun O zaman ona ve benzerlerine de maaş noksandır diye bütün mütekaidini meyus edecek
Mülki taksimat konularında da son olmadığını, bu alışkanlıktan vazgeçilmesi verilmelidir. Askeri ceza kanununa göre surette idare-i kelam etmek doğru değildir. Bunu
derece hassa olan Talat Bey, 29 Nisan 1326 gerektiğini söylemektedir.Talat Bey’in karıştığı askerlikten çıkarılan birine emeklilik maaşı kanunla veriyoruz kanun gelsin de az verelim.” 51

140 141