Page 138 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 138

tarih çevresi                                                                                               tarih çevresi



            ayıp  olduğunu,  bu  nedenle  bu  mekteplerin  Bey’in yine itirazları söz konusudur. İtirazı şu             almıştır. Bunların maaşlarının az olduğunu 150       Diğer bir önemli durum da Dersaadet de

            tahsisatını  bir  miktar  artırarak  gelen  bu  noktadadır. Maaşların öteden beri İstanbul ve               kuruşluk  bir  maaşın  son  derece  yetersiz   bulunan Ticaret Mektepleri konusudur. Meclisin
            öğrencilerin kapıdan çevrilmemesi sağlanmalıdır  Taşra arasında ayrı ayrı tespit edildiğidir. Aynı          olduğunu ifade etmiştir. Bu nedenle de rüşvet ve  133.  İçtimasın  da  gündeme  gelen  bu  mesele
            demektedir. Tartışmalardan sonra kimi mebuslar  görevi  yapanlara  İstanbul’da  ayrıcalıklı                yolsuzluğun önünün açıldığını söylemektedir.    hakkında Talat Bey’in fikirleri şöyledir. Genel
            her vilayete sanayi mektebi açılmasını öneriyor.  davranılarak  daha  fazla  maaş  verildiğini             1000  veya  1.500  kuruş  vermeyelim  fakat     nüfusun takviyesi ne kadar gerekli ise, bir ticaret
            Sonuçta Talat Bey’in önerisi ile 50.000 kuruşluk  söylemektedir.  Talat  Bey  şu  sözleriyle  karşı        onlarında  karınlarını  doyuracakları,  muhtaç  erbabının da oluşması o kadar gereklidir.  Bu

            tahsisat artırımı kabul edilmiştir. 32         çıkmaktadır. “ Taşra kâtiplerine az verilmiş, onu           olmayacakları  bir  maaş  verelim  demektedir.  okuldan  mezun  olanlar  zekâsına  göre  ikinci,
                 Ormanlarda  görev  yapan  korucular  ve   arz etmek istiyorum efendim. İstanbul’dakilere               Ardından  da  bir  örnek  vererek,  Niksar     üçüncü dereceden şahadetname alarak çıkarlar.

            müfettişlerin  durumu  tartışılırken,  Talat  Bey  çok verilmiş, burada aynı veçhile hademeye dört          Kasabasında  bir  Tapu  Kâtibi’nin  dört  tane  Halkı ticarete teşvik için bunları kısmen de olsa
            tartışmalar  içinde  yine  bulunmuştur.  Orman  yüz  kuruş  veriliyor,  taşrada  altmış  kuruş             konağı  olduğunu  söyleyerek,  gerekli  maaşı   askerlikten istisna edelim demektedir. Bu durum
            korucularının  azlığından  bahsederek  1.250   veriliyor. Kaza odacılarına veriliyor. Bu yirmi              verelim  ki  bu  küçük  memurlar  da  hırsızlık  diğer mekteplere de uygulanırsa işinin erbabı
            korucu çok gibi görünebilir ama bizim ülkemizin  milyon, sırf İstanbul memurlarını sefahate sevk            yapmasınlar.  150  kuruşluk  bir  kazaya  adam  olan  insanlar  artar.  Bu  durum  ticaret
            Ormanlarının beş on misli olduğunu, buna karşın  etmek,  terfih  etmek  içindir.  Taşraya  ait  olan        gönderemezsiniz sözleriyle maaşların artması   mekteplerinde, yalnızca yüksek bir derece ile

            Fransa’daki  korucu  sayısının  20.000-  30.000  cihetlere gelince, orası düşünülmemiştir. Hâlâ bu          gerektiğini vurgulamaktadır. Neticede Kâtiplerin  mezun olanlara da uygulanabilir. Talat Bey’in
            arasındadır demektedir. Bu nedenle Ormanları   İstanbul imtiyazlarına tahammül edecek miyiz?”               maaşına    50    kuruş   zam     yapılması     bu sözleri taraftar bulmamış. Askerliğin kutsal
            koruma işini köylüye bırakmakla bu vazifenin   dediğinde Tokat mebusu İsmail Paşa da Taşrada                kararlaştırılmıştır. 35                        bir  görev  olduğu  konusu  çeşitli  mebuslar
            yapılamayacağını   anlatmıştır.   Ormandan     ekmeğin  kıyyesi  yirmi  dört  para  olduğunu                     Sıhhiye Nazırı Ahmet Mithat Efendi’nin    tarafından dile getirilmiştir. 37
            yalnızca  kereste  değil  pek  çok  bakımdan   söyleyerek taşranın İstanbul’dan ucuz olduğunu               Nezaretle  ilgili  olarak  ayrıntılı  açıklayıcı  bir  Evkaf Nezareti ile ilgili olarak Talat Bey,
            yararlanıldığı bu sebeple de Ormanların gereği  ifade etmiştir. Talat Bey İstanbul’un ayrıcalığını          konuşma yapmasının hemen ardından, Mehmet      çok ciddi ve sert eleştirilerde bulunarak uzunca

            gibi korunmasının lüzumunu açıklamıştır. Süvari  vurgulaması bakımından şu sözleri önemlidir.               Talat Bey söz alarak Sıhhiye Nazırına açıklayıcı  denilebilecek söz almıştır. Evkafın elinde emlak,
            ve  piyade  kolcularının  ve  bekçilerin  yeterli  “Meşihattan gelen ve aynen kabul olunan bu              izahattan dolayı teşekkür ettikten sonra, bu konu  arazi,  akarlar  vardır.  Evkafın  elinde  bulunan
            sayıda olmadığı, müfettişliğin kaldırılarak bu  lâyihanın müfredatında Ser hademeye bin kuruş              hakkında fazla mütalaaya gerek olmadan hemen    arazilerden,   ormanlardan   yararlanılmaz.
            diğer görevlilerin sayısının artırılmasının uygun  verilmiştir. Üçüncü sınıf Kaza Naibine de bin           maddeler  bazında  oylamaya  geçilmesini        Dükkânlar, hanlar, hamamlar yıkık ve harap bir
            olacağını  savunmuştur.  Burada  Talat  Bey’in  kuruş  verilmiştir.  Sonra  hademelere  bakınız            istemiştir. Yapılan oylamalarda da fazlaca bir  haldedir.  Evkafın  olduğu  meydanda  çoğu
            sözleri  üzerinde  fazla  durulmayarak  madde  efendim  dört  yüz,  üç  yüz,  iki  yüzden  aşağısı         tartışma olmadan Sıhhiye Nezaretinin bütçesi    zamana süprüntülük içindedir. Örümcekler her

            oylamaya  geçilmiş  ve  kabul  edilmiştir.  Talat  yoktur. Sonra, kazadakilere seksen kuruş, altmış        kabul edilmiştir. 36                            yeri kaplamıştır. Şu anda emlakiniz nedir diye
            Bey’de “— Efendim bir resmi geçittir gidiyor.  kuruş,  elli  kuruş  verilmiştir.  Bu  nedir  Allah
                                                                                                                             Mehmet Talat Bey’in Bütçe görüşmeleri     sorsak onu da bilmezler, öğrenmeğe dahi heves
            Bizim itiraz ne oldu?” diyerek itiraz etmiştir.  aşkına?  Âdeta  tagallüp  (zorbalık)  demektir.            esnasında  konulara  hâkim  olarak  açıklayıcı  etmemişlerdir,  demektedir.  Özellikle  eğitim-
            Ancak Meclis Başkanının “Var mı efendim itiraz  Taşradan paraları alıp, İstanbul’un keyfine sarf
                                                                                                                        bilgiler vermesi ve savunduğu fikirleri sonuna  öğretim  ile  meseleleri  yermiş  ve  yetersizliği
            eden?  (Sükût)  o  halde  sekizinci  faslı  reye  etmektir. Yine o ricali ilmiyeyi arabalar içinde         kadar  takip  edip,  ısrarcı  olması  Meclis    üzerinde  durmuştur.  Medreselerin  harap  bir
            koyuyorum.  (Eller  kalkar)  Kabul  olundu.    sefahate    bırakmak    mı     istiyorsunuz,
                                                                                                                        çalışmalarında  olan  etkin  yapısını  açıklıkla  durumda olduğunu, çeşmelerden su akmadığını,
            Sözleriyle   Talat   Bey’in   itirazı   kabul  anlamıyorum?”. 34
                                                                                                                        ortaya  koymaktadır.  Dolayısıyla  da  Meclis  medreselerin  oturulamaz  bir  halde,  pislik
            görmemiştir. 33                                      Kaza    Kâtip’leriyle,   muavinlerinin                 çalışmalarında fikirlerinin uygulanmasını, kabul  kokusundan   içeri   girilemez   bir   halde

                 Memurların maaşları görüşülürken, Talat   maaşları meselesi tartışılırken, Talat Bey söz               görmesini sağlamaktadır.                       bulunduğunu izah etmiştir. Eğitim için elzem



                                                      136                                                                                                         137
   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142   143