Page 136 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 136
tarih çevresi tarih çevresi
sınıf kaymakamın ne kabahati var. Vazifede Talat Bey’e şu sözleriyle katılmıştır.“— olduğunu söylüyor. Ancak karşı çıkılarak burada bilgisi vardır. Söz alarak şöyle devam eder
kaymakamlık aynı vazifedir, Valilik gibi Efendim, Talat Beyin kaymakamların üç sınıf kişilere değil, görevlerin karşılığı olan maaşların “Bendeniz bu müfettişleri vazifesini anladıktan
25
değildir.” Diyerek aslında bir sınıflamaya pek üzere olmaması hakkındaki fikrine muhalif belirlendiği belirtiliyor. 29 sonra bir şey arz edeceğim. Tecrübem üzerine
de fazla bir ihtiyaç olmadığını dile getirmiştir. olmakla beraber, bu üçüncü sınıf Bütçe görüşmeleri tüm harareti ile devam arz ediyorum ki bir karyede hayvan hastalığı olur
Böyle sınıflama olsa bile iki sınıftan ibaret kaymakamlarına 1.700 kuruş pek azdır. Burada ederken, Talat Bey asayişin öneminden veba bakarî veya kelebek, Baytar Müfettişi
olmasının uygun olduğuna savunmuştur. Başkâtibe üç bin kuruş verdik. Başka yerlerde bahsederek, Polis maaşlarının da artırılması telgrafla çağırılıyor. Baytar Müfettişi gelir, öyle
Kırkkilise Mebusu Emrullah Efendinin zam var Başkâtiplere bu kadar da vermezler.” Mehmet gerektiğini savunmaktadır. Öyle 200 kuruş, 300 bir halde gelir ki kendinden başka hiçbir şey yok,
şeklindeki sözleri üzerine, Mehmet Talat Bey Talat Bey devamla “ — Sivas’ta 950 kuruş maaş kuruş maaşla asayişin temin edilmesinin zor ne serum, ne âlet hiçbir şey yoktur. Heyeti
devam ederek “ — Zam amma, münasebetsiz aldım, fakat yetmiş beş lira borç içinde geldim. olacağını söylüyor. 300 kuruş maaşa kendisinin ihtiyariye’yi çağırır. Bu hayvanları kuyulara
zamda onun için itiraz ediyorum. Birinci sınıf Namuslu bir kaymakam böyle yapıyor.” 26 katiyen rey vermeyeceğini söylüyor. Bu sözler sokacaksınız, üstüne kireç dökeceksiniz, bilmem
2.500 kuruş olduğu halde bunun 1.500 Diyerek, mülki idarenin önemli bir görevlisi olan üzerine Ergiri Mebusu Mamapula Efendi, ne yapacaksınız der. Zabıtan Sıhhiye
olmamalı. Yahut birinci sınıfı biraz azaltın. Biraz Kaymakamların durumları, iş yoğunlukları gibi taşradaki polislerin 400 kuruş, İstanbul’dakilerin nizamnamesi tatbik olunmamıştır köylerde. O
insaf edin. Mutasarrıflar ile Kaymakamlar gerçek bilgilerin meclise aktarılmasına vesile ise 500 kuruş olmasını öneriyor. Meclis adamı kovarlar oradan. Kazaya gelir, şikâyet
arasında bir fark görür müsünüz? Emin olunuz olmuştur. başkanının oylamaya koymasıyla asgari 400 eder.” Devam ederek ahalinin cahil olduğu, bu
31
ki bir Kaymakam bir Mutasarrıftan ziyade 30
Tartışmaların devamında Talat Bey, kuruş olarak polis maaşları belirleniyor. konular hakkında bilgilendirilmesi gerektiği,
çalışır. Çünkü bir Mutasarrıfın vesaiti icra iyesi
Maliye Nezareti Müsteşarlığı ile diğer Bunun yanında ülkedeki yolların yapımı kaza ve livalarda yeteri kadar serum
çoktur. En büyük işi Kaymakamın gördüğü gibi
Müsteşarlıkların arasında fark olduğu, Maliye ve onarımı ile ilgili olarak da Bütçe bulundurulmasının lüzumu, hayvan hastalanınca
en küçük işi de o görecektir. Hususiyle bundan
Müsteşarlığının daha önemli olduğunu görüşmelerinde söz almış, özellikle yapılan çözümü yalnızca itlaf etmek olmaması ve doğru
sonra faal, gayretli kaymakamlar bulunacak ise savunmaktadır. Mehmet Talat Bey (Devamla) bir hal çaresine bakılması gerektiğini anlatır.
Maarife, Ziraata, Ticarete bilfiil nazar edilecek yolların idamesi için Bekçi gerektiği üzerinde
“— Binaenaleyh Maliye Müsteşarlığıyla durmuştur. Konu ile ilgili olarak fazla malumat verdiği için
diyorsa at üzerinden inmeyecektir. Hiç olmazsa
Dâhiliye Nezareti Müsteşarlığı mukayese Meclis başkanı kendisini uyararak Bütçe
bunlara biraz masrafları için tahsisat verelim. Yine mecliste hayvanların hastalıkları ve
edilince Maliye Müsteşarlığının ehemmiyeti görüşmesi olduğu bu ayrıntılara gerek olmadığı
Valileri düşündük, onlara beşer bin tahsisat bakımı konuşulurken Talat Bey söz alarak
tezahür eder. Bundan dolayı bunun maaşının on konusunda uyarı alır.
verdik. Bir de bir şey var efendim. Birer Vali konunun önemini anlattıktan sonra Baytarlarla
bin kuruşa iblağını teklif ederim.” Mecliste ise
27
konakları var. Harem - Selâmlıklı, Valiler orada iş görüldüğünü ve Baytarların sayısının Bunun dışında Talat Bey, bazı
genel kanı olarak, Müsteşarlara 7.500 kuruş
otururlar, maaşsız olarak (Yok yok sedaları). Var çoğaltılması gerektiğini belirttikten sonra Orman vilayetlerde sanayi mekteplerinin olduğunu
maaş uygun görülmektedir.
efendim biliyorum. Ankara, Sivas’ta vardır. ve Maadin Ziraat Nazırı Aristidi Paşa ‘ya hitaben bunlardan tam olarak karşılık alınamadığını, işe
Şimdi Livalarda da var. Bunun en münasibi Esat Paşa ise, (Dıraç) Dâhiliye ve Maliye bir soru yöneltmiştir. “… Bir de efendim, burada yaramaz bir duruma geldiklerini söylüyor.
Kaymakamlara olmalıdır. Valiler parasını Müsteşarlarının aynı ehemmiyette olduğu bu seyyar müfettişler var. Lütfen Nazır Paşa Üstelikte İstanbul’daki sanayi mektebine ülkenin
Belediyelere vermelidir. Teklifim üçüncü sınıf nedenle maaşlarının aynı olması gerektiğini Hazretleri izahat versinler. Bunların vazifeleri başka vilayetlerinden gelen öğrencilerin
kaymakamların maaşını 1.750’ye iblağ etmeli savunmaktadır. 28 Talat Bey, maaşların nedir, kimleri teftiş edecekler?” Aristidi Paşa’da alınamadığını, Taşradaki sanayi mekteplerinin
veyahut üçüncü sınıfı kaldırın. Bunu bütün belirlenmesinde, görevinde çok faydalı işler cevaben Haraları teftiş ederler, haralardaki öğrenci kabul edecek durumda olmadığını izah
kaymakamların tarafından bil-vekâlet yapmış olan kişilerin maaşlarının özel olarak hayvanlara bakarlar diyerek cevaplamıştır. ediyor. İstanbul da bulunan mektepte ise gelen
söylüyorum. Teklif ediniz rica ederim.” Konya daha fazla belirlenmesinin mümkün olacağını Ancak birçok konuda tecrübesi olan Talat öğrencilerin kabul edilmediği, talebenin
mebusu Mehmet Vehbi Efendi, zam konusunda ifade ederek, Avrupa da bunun örneklerinin Bey’in bu konu ile ilgili olarak da tecrübe ve alınmadığını anlatıyor. Bu durumun son derece
134 135
