Page 30 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

kötüydü. Zorda olsa bu şartlara katlandılar. Hatta önceleri yaşamamış olan üç çocuktan sonra

burada iki çocuklarını kaybettiler.17 Mevcut (Fatma, Ömer ve Ahmet26) yeni bir erkek
duruma daha fazla dayanamayan Ali Rıza Efendi evlada kavuşmuşlardı.27 Atatürk’ün Makbule
istifa ederek kereste ticareti ile uğraşmaya Hanım ve Naciye Hanım isimlerinde iki de kız
başladı. Bu işle meşgul olurken o yöredeki kardeşi vardı. Ancak Naciye Hanım da küçük
Yunan eşkıyasının saldırıları yüzünden büyük yaşta vefat etti.
zarar gördü. Bu yüzden tekrar Selanik’e Atatürk, kardeşi Makbule Hanım, annesi
nakletmek zorunda kaldı ve burada Atatürk’ün Zübeyde Hanım ve babası Ali Rıza Efendi ile
doğduğu o meşhur pembe boyalı ahşap evi birlikte Selanik’te mutlu bir çocukluk dönemi
yaptırdı.18 geçirdi.
Atatürk, 1881 yılında19 Selanik’de Ahmet Sonunda tahsil çağına geldi. Her çocuk gibi
Subaşı Mahallesi’nde (Kasımiye Mahallesi ) O’nun da okuması gerekiyordu. Annesi, eski
Islahhane Caddesi’nde bu gün müze olan pembe geleneklere uyularak, ilahilerle mahalle

boyalı bu ahşap evde doğdu.20 mektebine başlamasını ve hafız olarak
Atatürk’ün doğduğu evin bulunduğu yetiştirilmesini istiyordu. Babası Ali Rıza Efendi
mahalle bazı kaynaklarda Koca Kasım ise, o zaman Selanik’te yeni bir eğitim sistemi
Mahallesi olarak da geçmektedir.21 Bu ev bu uygulayan Şemsi Efendi Mektebi’ne devamını
gün Apostolu Pavlu veya Agiou Dimitriou arzu ediyordu.28 Atatürk önce geleneksel
Sokağındaki 71 No.lu binadır. Selanik’teki merasimle Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle
Konsolosluğumuzun bahçe sınırları içindedir. mektebine kaydedildi.29 Bu suretle annesinin
Selanik Belediyesi 12 Şubat 1937’de aldığı bir gönlü yapıldı ve arzusu yerine getirildi. Bir süre
kararla bu binayı sahibinden satın alarak sonra Atatürk, buradan alınarak çağdaş eğitim
Atatürk’e armağan etti.22 yapan Şemsi Efendi Mektebi’ne kaydedildi.

O’nun doğumu şüphesiz ki Türk ve dünya Böylece babasının da arzusu gerçekleşmiş
tarihinin önemli olaylarından biri oldu. Çünkü oldu.30
O, askeri ve siyasi alandaki faaliyetleriyle hem Aslında Atatürk’ün çocukluk yıllarında
dünya tarihini etkiledi hem de Türk Milletinin karşılaştığı bu durum, eski ile yeninin
istikbâlini belirledi. tartışmasıydı ve ileriki yaşantısını dahi
O gün23 bu mütevazi evde bir bayram etkileyecek bir olaydı.31Annesi eskiyi, babası
havası yaşandı. Babası Ali Rıza Efendi, Türk ise yeniyi ya da geleceği temsil ediyordu ve bu
toplumundaki ad verme geleneklerinden birine olay ülkenin gelecekteki değişiminin
uyarak, O’na daha önce ölen kendi kardeşi habercisiydi.32
Mustafa’nın adını koydu.24 Bu isim, aynı Atatürk, bu konuyu, Ankara’da kendisiyle
zamanda Hz.Muhammed’in ismiydi ve bir görüşme yapan Vakit Gazetesi yazarı Ahmet
“Seçilmiş Kişi” anlamına geliyordu.25 Baba’nın Emin Yalman’a şöyle anlattı: “Çocukluğuma

ve Anne’nin mutluluğuna diyecek yoktu, çünkü dair ilk hatırladığım şey, okula gitmek

27