Page 29 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Çok az insana nasip olur doğumunun 125. isminde bir kız kardeşi ve Salih Bey isminde bir

yılında anılmak, kalplerde yaşamak, gönüllerde de erkek kardeşi vardı.9Ali Rıza Efendi, Katarin
taht kurmak, halkı tarafından sevilmek, yani kazasında gümrük muhafaza memurluğunda,
unutulmamak, hatta hiç unutulmayacak olmak, evkaf kâtipliğinde ve rüsumat memurluğunda
eserler bırakmak, eserleriyle anılmak. Bırakılan bulundu.10
eser Devlet olunca, bırakılan eser Cumhuriyet Ali Rıza Efendi’nin, Selanik’te kurulan ve
olunca eserin sahibi daha bir farklı olur. gönüllülerden oluşan bir askeri taburda gönüllü
Dolayısıyla, son büyük Türk devleti olan birinci mülazım (üsteğmen) olarak yer aldığı ve
Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Atatürk, devlet hatta 1876 yılında Mithat Paşa’nın ilk
kurucusu olarak, Türk Milleti’nin kalbinde, ilk Meşrutiyeti ilanı sırasında bu taburla birlikte
devletimiz Hun İmparatorluğu’nu kuran İstanbul’a geldiği de ifade edilmektedir.11
Teoman, Göktürk İmparatorluğu’nu kuran Ancak, Atatürk bu ifadeyi tasvip etmemiştir.12
Bumin Han, Avar İmparatorluğu’nu kuran Bayar Atatürk’ün Annesi Zübeyde Hanım ise

Kağan, Uygur Devleti’ni kuran Boyla Kağan, Vodina’dan Selanik’e gelmiş olan Hacı Sofu
Karahanlılar Devleti’ni kuran Bilge Kül Kadır ailesinden Feyzullah Ağa’nın kızıdır.13 Zübeyde
Han, Gazneliler Devleti’ni kuran Alp Tekin, Hanım’ın annesinin ismi Ayşe Hanım’dır.
Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nu kuran Selçuk Atatürk’ün bir teyzesi ve Hasan ve Hüseyin Ağa
Bey, Anadolu Selçuklu Devleti’ni kuran isminde iki dayısı ile birkaç da yeğeni vardı.14
Süleyman Şah, Osmanlı İmparatorluğu’nu kuran Ali Rıza Efendi ve Zübeyde Hanım
Osman Bey ve fazla uzatmamak için daha adını Selanik’te evlendiler. Bu evliliğin tarihi kesin
saymadığımız pek çok Türk Devletlerinin olarak bilinmemektedir. Bazı kaynaklarda 1870-
kurucularıyla aynı değere hatta daha fazlasına 1871 tarihleri arasında evlendikleri ifade
sahiptir. Çünkü O, yeni bir devlet kurarken edilirken15, bazı kaynaklarda da 1876’da

imkânsızı gerçekleştirdi. Yokluklar, kıtlıklar, evlendikleri söylenmektedir.16 Ali Rıza Efendi,
işgaller altında yepyeni bir devleti, Türkiye evlendiği zaman, Gümrük idaresinde memur
Cumhuriyeti’ni kurmayı başardı. olarak çalışıyordu. Çalıştığı yer Selanik’ten
Bu büyük insan, bu büyük eserin sahibi epeyce uzakta Türk-Yunan sınırındaki Çayağzı
köşklerde, saraylarda doğmadı. Hanedan üyesi yahut Papaz Köprüsü denilen bölgeydi. Daha
ya da bir tahtın varisi değildi. Sade bir evde, önceleri Evkaf Dairesindeki kâtiplikten ve
mütevazi bir ailede dünyaya geldi.2 Asâkir-i Milliye taburundaki gönüllülükten önce
Babası Ali Rıza Efendi, Anadolu’dan3 Batı Trakya’da ve Makedonya’da da memurluk
Rumeli’ye geçmiş olan Kocacık4 Yörüklerinden görevinde bulunmuştu. İlk evlendiklerinde
Hafız Ahmet Efendi isminde bir zatın oğludur.5 Zübeyde Hanım, Ali Rıza Efendi’nin ailesinin
Yani Evlâd-ı Fatihandır.6, 7 yaşadığı Selanik’te Yenikapı mahallesindeki
Ali Rıza Efendi’nin annesinin adı ise Ayşe evlerine yerleşti. Bir süre sonra Papaz

Hanımdır.8 Ali Rıza Efendi’nin Rukiye Hanım Köprüsüne geldiler. Ancak burada şartlar çok

26