Page 33 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Binlerce Yıllık Kültürel Miras :
Germanicia Antik Kenti Mozaikleri

Ayşe ERSOY*

Kahramanmaraş Kenti; tarih boyunca Asya-Avrupa-Afrika arasında bir köprü görevini gören Anadolu
Yarımadasının Ortadoğuya açılan güney kapılarından biri olmuştur. Kent, verimli ovalarıyla, zengin bitki ör-
tüsüyle, ırmaklarıyla, dik vadilerde oluşan mağaralarıyla insanlığın ilk yerleşmeleri olan paleolitik çağdan gü-
nümüze kadar her döneme ev sahipliği yapmıştır. Demir Çağı’nda Bölgede Geç Hitit Krallıklarından Gurgum
krallığı kurulmuş ve başkenti Markasi-Maraş olmuştur. Hellenistik Dönemde, MÖ. 8. yüzyılın ikinci yarısında
Makedonya Kralı Büyük İskender’in Yakındoğu seferinde Persleri İssos Savaşı’nda yenmesiyle birlikte Maraş
ve çevresi de bu Krallığın egemenliği altına girmiştir1. (Abu’l Farac 1999, s.108) İskender’in ölümünden sonra
Komutanlarından I. Selevkos Nikator bölgede Selefkos Krallığı’nı kurmuş ve Maraş 150 yılı aşkın süre Selefkos
Krallığı’nın egemenliği altında kalmıştır. 2 Selevkosların zayıflama sürecinde bölgenin Satrabı Ptolemaios ba-
ğımsızlığını ilan ederek bölgede Kommegene Krallığı’nı kurmuştur. Roma İmparatorluk döneminde, Romalı-
ların Anadolu’yu egemenliği altına almasından sonra Roma, Kommegene Krallığı’nı da hakimiyeti altına almış
ve Kommegene Krallığı’nı oluşturan dört büyük kentten biri olan Germanicia’da Roma egemenliği altına gir-
miştir. O tarihlerde iktidarda bulunan ve resmi adı “Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus” olan Caligula,
Kommegene Krallığı tahtına IV. Antiokhos’un geçmesini sağlayınca, Antiokhos’da bir şükran ifadesi olarak
kentin adını, İmparatora izafeten“Germanicia” koymuştur.Antik kaynaklarda Germanicia, Kahramanmaraş’a
lokalize edilse de ayakta Kentte hiçbir kalıntının olmaması nedeniyle bilim adamlarınca bugüne kadar tam
yeri tespit edilememiştir. Germanicia ile ilgili bilimsel yayınlarda yapılan araştırmalarda; Ramsay’ın “Geog-
raphia” adlı eserinde; Germanicia’dan Suriye topraklarında Ön Asya ve Küçük Asya sınırında özellikle Kom-
megene topraklarına ait bir Polis olarak bahsetmektedir3. Clive Foss “The Oxford Dictionary of Byzantium”
isimli sözlükte, Germanicia’yı Anadolu ile Suriye’yi birbirine bağlayan yol üzerinde bulunan bir kent olarak
anlatmıştır4 (Foss, 1991, s. 845). Charles Texier, “Küçük Asya Coğrafyası Tarihi ve Arkeolojisi” adlı kitabında
Germanicia Şehri’nin Maraş olduğunu Roma, Ermeni ve Süryani kaynaklarının da bu tezi desteklediğini be-
lirtmektedir5. Honigmann’ın “Bizans Devleti’nin Doğu Sınırı” adlı yayında, Germanicia Şehri’nin Antakya’dan

* Hatay Müzesi Müdürü, a-ersoy-0106@hotmail.com, ORCID ID: 0000-0002-5385-0872.

1 Abu’l Farac, G. Abu’l Farac Tarihi, C. I-II Süryaniceden Çev. R.A.W. Budge, Türkçe Çev. R. Doğrul, TTK Basımevi,
1999, s.108 vd.
2 Oğuz Tekin, Pers İmparatorluğu’ndan Türk-İslam Egemenliğine Kahramanmaraş’ta Tarih, Kültür ve Para, dağların
Gazeli Maraş ,Yapı Kredi Yayınları , İstanbul. 2010, s. 157-183
3 W.M.Ramsay A Sketchof the Historical Geograpy of AsiaMinor,Cambridge Universty Pres 2010 s.276-280

4 C. Foss, Germanikeia,The Oxford Dictionary of Byzantium, 2.Newyork-Oxford,1991 s.845

5 C.Texier Küçük Asya Coğrafyası,Tarihi ve Arkeolojisi,(Çev) A.Suat Ankara 2002 s 141-142

31