Page 29 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi
vb. ürünler elde edilir. Konargöçer aşiretlerin çadırlarında kullanılan keçe ve çoban kepenekleri, hayvanların koşum
takımları, sepet, heybe, takı, önlük bağları ve özellikle çadır çulunu taşıyan kolanlar bu yöntemle yapılır (Fotoğraf-
8). Kirkitli dokuma tekniğiyle kilim, cicim, zili yapılır (Demir A. 2010; 325).

Fotoğraf 8 – Çağlayancerit Keziban Hatun Camii Dokuma Örnekleri (Maraş Avucumda)

Dokumalar her bölgeye, yöreye bölgenin coğrafi, iklimsel ve bitki örtüsü vb. sebeplere dayalı çok
fazla çeşitlilik gösteren örnekleri vardır. Bu araştırmada Kahramanmaraş yöresine özgü olan alaca dokumaları
ele alınmaktadır. Alaca çözgüsü ve atkısı pamuk iplerden meydana gelen çizgili, çubuklu adları ile anılan
dayanıklı ve kullanışlı bir kumaştır. Bez ayağı örgü tekniğinde iki veya altı çerçeve ile dokunur. Alacalarda,
kumaş yüzeyinde oluşturulan değişik renklerdeki uzunlamasına çizgisel efektleri çözgü ipliği ile sağlanır.
Kutnuların atkılarında beyaz renk kullanılırken, alacalarda lacivert ve kahverengi ile boyanmış atkı ipliği
kullanılır. Bu kumaşlar düz renklerde dokunduğu gibi çözgü yönünde inceli, kalınlı çizgi efektleriyle
renklendirilmiş, bazen de dişeme doku çizgilerinin yer aldığı kompozisyonlarda da üretilir. Bu nedenle kutnu
dokumalar kadar zengin çeşide sahip olmasalar da şu isimler altında dokunur: Pijama Çizgili, Gümüşi Lacivert
Çizgili, yeni Çizgi, Düz Helaliye, dişli, Üç Çubuklu Meştane ve Şalşapiktir (Öztürk; 2007:106).

Alaca Kumaş
Akademik anlamda yayımlanan birçok araştırmada umumiyetle kırmızı zemin u¨zerine sarı çubuklu
pamuklu bir kumaştır; pamuklu alaca ve ipekli alaca diye ikiye ayrılır. Tire ve Erzincan alacaları en iyisi olarak
tanınır. Eskiden Bursa, Halep, Manisa ve Kastamonu alacaları da meşhurdu. Bugün de Boldan, Arapkir,
Gaziantep’te eski örneklerine göre dokunmaya çalışılmaktadır (Fotoğraf-9). Diğer adına Beşparmak da denir
(Özen;1981; 300). Çok dayanıklı olan bu kumaştan Kahramanmaraş’ta erkeklere mintan, kadınlara şalvar ve
entari dikilirdi (Özkarcı; 2012; 99).

27