Page 101 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

durumunda gerekirse ailesinin İstanbul'dan olan Veliaht II. Abdülmecid seçilmiştir.
Avrupa'daki bir güvenli yere taşınmasını talep
Aslında bu, Allah'ın temsilcisi olduğu
etmiştir. İngilizler başlangıçta bu fikri
varsayılan bir kişinin din dışı bir parlamento
reddetmelerine rağmen, nihayet Çanak krizi
tarafından seçilmesini içeren ilginç bir vakadır.
sırasında, Harrington böyle bir adım atma
Ancak, bu düzenleme çok uzun bir süre devam
konusunda fikir birliğine varmıştır. Ancak o an
etmedi, çünkü Abdülmecid'in karşı çıkmalarına
için Halife Vahdettin görevi başındaydı ve her
rağmen, o kısa sürede Ankara'nın laik
Cuma Dolmabahçe Sarayı'ndan çıkarak
önlemlerine ve uygulamalarına karşı çıkan pek
İstanbul'un Selâtin camilerinden birinde namaz
çok kesimin odaklandığı bir merkez haline
kılmaktaydı. Bu merasim, bu tür sebepler
gelmiş ve bu durum 3 Mart 1924 tarihinde bir
dışında sarayından çıkmayan Sultan II.
taraftan Halifeliğin ilgasına yol açarken, öte
Abdulhamit yönetiminden kalma bir görev
yandan onun Avrupa'ya sürgüne yollanmasına
haline gelmişti. Ancak, Refet (Bele)'nin
sebep olmuştur.
İstanbul'a ulaşmasından kısa bir süre sonra, yani
10 Eylül'de, Dahiliye Nâzırı ve daha sonra da
Peyam gazetesinin baş yazarı olarak Mustafa
Lozan Konferansı
Kemal'i ve bütün Türk millî hareketini eleştiren
Lozan Konferansı'nın tarihi yaklaşınca,
en sert yazıları yazmış olan Ali Kemal evinden
Mustafa Kemal Türkiye'yi temsil eden tek
zorla alınarak, İzmir valisi Nurettin Paşa'nın
hükümet durumundaki Ankara hükümetini
adamları tarafından öldürülmüştür. 22 Eylül'de
kimin teslim etmesi gerektiğine karar verme
ise Vahdettin'in kukla Sadrazamı Damat Ferit
Paşa sadece bir gece önce Paris'ten dönüş mecburiyeti ile karşı karşıya kaldı. Diğer
yapmış olmasına rağmen, adeta olacakların bir heyetler Dışişleri Bakanlığı görevlilerinden
habercisi olarak, aniden bütün ailesi ile birlikte olduğu için kendisi gidemezdi. Mevcut Türk
İstanbul'u terk etmiştir. Son olarak, 16/17 Kasım Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal (Tengirşenk)
gecesi, Vahdettin zamanın geldiğine karar verdi. kabiliyetli bir diplomattı. Selefi Bekir Sami
Harrington İngiliz askerlerinden oluşan bir (Kunduk) Üçüncü Londra Konferansı'nda
küçük birlik eşliğinde, dört yıl sonra sürgünde yaptığı müzakereler neticesinde Fransa ve İtalya
öleceği Malta'ya gitmek üzere, bütün ailesi ve ile yaptığı antlaşmalarda başarısız olurken, O
hizmetçileri ile birlikte beklemekte olan bir sadece bir İktisat Vekili olmasına rağmen
İngiliz gemisine binmiştir. Büyük Millet Meclisi Sovyetlerle Moskova Antlaşması'nı son derece
Vahdettin'in İstanbul'dan ayrılışını olumlu bir başarılı bir şekilde müzakere etmişti. Son derece
gelişme olarak karşılamıştır. Halifeliğin kabiliyetli bir kişilik olmasına rağmen, aynı
Vahdettin tarafından terk edilmesi ile boşaldığı zamanda da başına buyruk birisiydi ve Lozan
ilan edilmiştir. 20 Ekim günü ise yerine, son müzakereleri sırasında Mustafa Kemal'in

derece mümtaz bir ressam olan ve pek çok kez uzaktan yapacağı dikteleri kabul etmesi zor
Türk mukavemetine yönelik desteğini açıklamış görünüyordu.

99