Page 53 - Tarih Çevresi Dergisi - Ocak Şubat Sayısı 2021

tarih çevresi

77
başlığına cevabını vermiştir . Abdi İpekçi ise, ülkeyiz. İki ülkenin de amacı dış ülkeleri iç
“İran’ın Düşündürdükleri” ismli yazısında işlerimize karıştırmadan demokrasi içinde
“…İran birçok az gelişmiş ülkenin tersine yaşamaktır. Elli yıl bu günü bekledik. Şahın
petrolü sayesinde büyük maddi olanaklara geleceğini sananları hayal kırıklığı bekliyor.
kavuşmuştur.O rejim devletin artan gelirinden Biz onun “ Beyaz Devrim” dediğini
ulusun adilane yararlanmasına izin vermeyen düzeltmekle işe başlayacağız. Halk ne derse o
bir biçimde işlemiştir. Şahın çevresindeki olacak. Tek arzumuz çok acı çeken İran
zenginler daha da zenginleşirken, yoksulların halkına bekledikleri özgürlüğü ve layık
durumu düzeltilmemiştir. Bu haksızlık ve oldukları eşitliği vermek. Bizim için herşeyden
yolsuzluklara karşı çıkanlar, polis rejiminin önce İslam var. Bize Türkiye’nin destek
78
baskısı altında kalmıştır.” demektedir. olacağına ve şimdiye kadar kendi menfaati
için kullanan Şahı adam yerine
Bu sırada Paris’te bulunan Humeyni
koymayacağına inanıyoruz” demiştir. Yine
81
ise 18 Ocak Cuma günü Paris’e gelen Naibler
Cumhuriyet Gazetesi’nden Ali
Kurulu Başkanı Celal Tehrani ile görüşmeyi
Sirmen,“Dünyada Bugün”adlı köşesinde
reddetmişti. Öte yandan Başbakan Şahpur
“Şah Gitti Gider de”isimli bir yazı yazmıştır.
Bahtiyar, “Nasıl bir Kardinal Başbakan
Yazıda “…İran’daki dinci ve laik mualefet
olamazsa, Humeyni’de ancak dini liderdir”
Bahtiyarı tanımamakta direniyor. Humeyni,
demişti. 79 Niyabet Konseyi Başkanı Celal
Bahtiyarı bir hafta içinde devireceğini
Tehrani, 22 Ocak’ta görevinden istifa eder.
söylüyor…Bugün İran muhalefeti, halkın
Humeyni, Tehrani’nin kendisine yollamış
üstünde büyük etki sahibi olan ve Humeyni’nin
olduğu istifa mektubunu, Niyabet Konseyi’nin
kişiliğinde toplanan dinci muhalefet ile,
gayrı meşru ilan edilmesi gerektiği görüşüyle,
programı ve siyasal deneyi daha büyük olan
sahibine iade eder. Bunun üzerine Tehrani,
laik muhalefet olmak üzere ikiye ayrılıyor.
Niyabet Konseyini gayrı meşru saydığını ifade
Dinci muhalefetin güçlü bir örgütü yok. Oysa
eden bir mektubu kaleme alarak Humeyni’ye
dinci muhalefet olaylar içinde örgütlenmede
gönderir. Bu mektup Pehlevi hanedanının
büyük yol almış görünüyor. Örneğin; Tahran
İran’daki varlığının sonu demektir.
bölgesi, ulemanın kontrolünde dokuz bölüme
Humeyni’nin ülkeye dönüşü için artık bir
ayrılmış, her bölgenin içinde mahalle
engel kalmamıştır .
80
düzeyinde başka örgütlenmeler de var.
Paris’te Cumhuriyet Gazetesinden Bunları mollalar kontrol ediyorlar. Sivil
Leyla Umar’a uzun bir demeç veren Humeyni Ulusal cephe ise, son derece kısıtlı olanaklarla
“Dost ve kardeş Türkiye’nin bize yardımcı çalışmakta…ulusal cephenin yöneticileri,
olacağına inanıyoruz” diyerek, Bursa’daki dinci muhalefeti izlemekten başka bir şey
sürgün günlerinden söz edince “Ah Bursa” yapamıyacaklarını ileri sürüyorlar”
82
demiştir. Humeyni ayrıca, “iki dost ve kardeş demektedir . Tercümanda Celal Yardımcı şu

51