Page 245 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 245
tarih çevresi
almasıydı. Çakmak'ın temiz, dürüst, iyi niyeti ve 372 Cumhuriyet, Ulus, Tasvir, Vatan, 22 Temmuz 1946.
Cami Baykurt ve T. R: Aras ile olan eski 373 Cumhuriyet, 23 Temmuz 1946.
arkadaşlığı onu derneğin faal üyeliğine itmişti.
(Bkz.: Goloğlu, Demokrasiye Geçiş, 130-139; 374 Cumhuriyet, 24 Temmuz 1946.
Tevetoğlu, a.g.k., 577; Cumhuriyet, Ulus, 18 375 Ayın Tarihi; No: 152, Temmuz 1946, s. 5.
Ekim 1946).
376 Bkz.: Tekin Erer: Türkiye'de Parti Kavgaları; 2.
354 Feroz ve Bedia Turgay Ahmad, a.g.k., 21.
Baskı, İst 1966 s. 311-313.
355 TBMMTD, D: VII, C. 24, B. 61 (10. 6. 1946), O. 1,
377 Cumhuriyet, 25-26 Temmuz 1946.
s. 103-104.
378 Celal Bayar'ın açıklamaları için bkz: Yeni Sabah,
356 TBMMTD, D. VII, C. 24, B. 64 (13. 6. 1946) O. 1, 25 Temmuz 1946.
s. 3-5.
379 Cumhuriyet, 1 Ekim 1949.
357 Feroz ve Bedia Turgay Ahmad, a.g.k., 39.
380 Bkz.: Tasvir, 6-16 Ağustos 1946.
358 TBMMTD, D. VII, C. 24, B. 64 (13. 6. 1946) O. 1,
s. 3-5. 381 Feroz ve Bedia Turgay Ahmad, a.g.k., 24; ayrıca
Cumhuriyet, Ulus, Vatan, 6 Ağustos 1946;
359 Feroz ve Bedia Turgay Ahmad, a.g.k., 39, Şükrü Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Peker'den önce
Esirci: Menderes Diyor ki; Demokrasi Yyn. İst. bazı siyasilere başkanlık önermişti. Ama hiç
1967, s. 60. kimse bu görevi üstlenmek istememişti.
360 Feroz ve Bedia Turgay Ahmad, a.g.k., 40. Başbakanlık önerilenlerden biri de Hilmi
Uran'dır (Bkz.: Uran, a.g.k., s. 456-458; Ayrıca
361 Goloğlu, Demokrasiye Geçiş., 59-50. Fahir Giritlioğlu: Türk Siyasi Tarihimizde
362 Bayar'ın bu demeci için bkz.: Toker, a.g.k., 97. Cumhuriyet Halk Partisi'nin Mevkii; C. I, İst.
1965, s. 199. ).
363 Ulus, Cumhuriyet, 26 Nisan 1946.
382 Giritlioğlu, a.g.k., 199-200; Toker, a.g.k., 133-134.
364 TBMMTD, D. VII; c. 22, B. 45 (29. 4. 1946) O. 2,
s. 233. 383 Burçak, Türkiye'de Demokrasiye Geçiş., 100-101;
Peker'e bu görevin verilişi, DP'de kaygılara yol
365 Karpat, a.g.k., 136. açarken, CHP içinde uzun zamandır muhalefete
366 İnönü'nün Akşehir Söylevi (6 Mayıs 1946), Ulus, 7 karşı sert önlemler alınmadığından yakınmakta
Mayıs 1946. olan otorite yanlılarınca yerinde bir karar olarak
kabul edilmekteydi (Karpat, a.g.k., 150).
367 İnönü'nün bu konuşması için bkz.: İnönü'nün Söylev
ve Demeçleri, 402-403; Ulus, 11 Mayıs 1946. 384 7 Eylül Kararları için bkz.: Ayın Tarihi; No: 154,
Eylül 1946, s. 16-19.
368 CHP yeni seçimlerin gerekli oluşunun nedenlerini
şöyle açıklamıştı: "Memleket idaresini ve 385 7 Eylül Kararları öncesi çıkan çeşitli söylentiler
politikasını içerde ve dışarıda kararlı bir hale nedeniyle İngiliz Büyükelçisi Kell, 2 Eylül
getirmek için yeni seçimlere karar verdik. (Feroz 1946 günü, Gazeteciler Cemiyeti'nde bir açıklama
ve Bedia Turgay Ahmad, a.g.k., 21) Bayar'a göre yapma gereğini duymuş, İngiltere'nin
DP yalnızca 34 ilde ve 160 ilçede Türkiye'nin iç
örgütlenmişlerdi. (Cumhuriyet, 12 Haziran
1946). siyasetine karıştığı söylentilerini reddederek şöyle
demişti: "Garip ve asılsız bir söylenti duydum,
369 Haluk Ülman: "Seçim Sistemimiz ve Başlıca Siyasi güya İngiltere Türkiye'nin iç politikasına
Partilerimiz", AÜSBFD. C. XII (Haziran 1957) karışıyormuş. Olmaz ya, biz böyle bir hata
s. 45. işlemeye kalkışsak bile Türk onuru bunu şiddetle
reddeder." (Cumhuriyet, 3 Eylül 1946).
371 Adnan Menderes: "Teessür Verici Bir Manzara",
Vatan, 19 Mayıs 1946. 386 Karpat, a.g.k., 151.
243