Page 249 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

boyunca hırsızlık ve suistimal ile suçlamıştır. sağlayan işte bu fiili güçtür. Bu meclise her
Bu yüzden İstanbul’a yeni inmiş bulunan livadan yeni seçilen mebuslardan bazıları
Mustafa Kemal Paşa, Peyam-ı Sabah yazarı muvazzaf subaylardır. Örneğin Fevzi Paşa
Mevlanzade Rıfat’ı tekzip etmiş ve (Kozan), İsmet Bey (Edirne), Kazım
mahkemeye vermiştir. Mustafa Kemal Paşa Karabekir (Edirne), Ali Fuat (Ankara), Yusuf
benzer bir tutumla Erzurum Kongresinde de İzzet (Bolu), Cemal Paşa (Mersin) gibi.
karşılaşmıştı.
İktidara el koyan Ankara
Fakat işgal gerçeği, milli kurtuluş Konvansiyonu, üyelerinden bir kısmının
önderliğinin askerler etrafında tahakkuk muvazzaf subay olması sorununu 18 Sayılı 5
etmesini zorunlu kılmıştır. Örneğin, Mevcut Eylül 1920 tarihli Nisabı Müzakere Kanunu
Hükümeti karşısına alma bahasına Amasya ile çözmüştür. Buna göre milletvekili
Bildirgesine imza koyan dört kişiden üçü seçilmiş ve kıtaya kumanda eden kişiler,
muvazzaf subaydır (Mustafa Kemal, Ali Fuat, TBMM onay verdiği sürece bu göreve devam
Refet) biri yeni emekli olmuş (Rauf) eski bir edebileceklerdir. Bu durum güçler birliği ve
deniz albayıdır. Belgeye Konya’dan İkinci meclis üstünlüğü sisteminden doğmuş bir

Ordu Müfettişi Mersinli Cemal Paşa ve zaruretti. Ordu, kolordu, cephe komutanlığı
Erzurum’dan 15. kolordu komutanı Karabekir ve sefirlik Meclis onayı ile TBMM üyeleri
Paşa katılmıştır. Erzurum Kongresinden sonra tarafından ifa edilebilecek istisnai görevler
Müdafaa-ı Hukuk önderliği , Heyet-i olarak tanımlanmıştır. Örneğin İsmet Paşa’nın
Temsiliye kanalıyla büyük ölçüde dağıtılmış Erkan-ı Harp Reisliği veya Ali Fuat Paşa’nın
bulunan Osmanlı ordusunun bakiyesi üzerinde Moskova Sefirliği gibi.
denetim kurmaya çalışmış, Sivas
TBMM Hükümeti’nin gittikçe yayılma
Kongresinden sonra bu süreç tamamlanmıştır.
istidadı gösteren müttefik işgallarine karşı,
TBMM’nin toplanması meşruiyet ana gövdesi terhis edilmiş, bakiyesi kalmış bir
zemininde ihtilalci bir harekettir. Çağrıyı ordu ile direniş örgütleyebilmesi olanaksızdı.
yapan Müdafaa-ı Hukuk Heyet-i Temsiliyesi İşgal koşullarının nasıl ağırlaştığını anlamak
namına Mustafa Kemal’dir. Mustafa Kemal bakımından TBMM’nin açıldığı gün ülke
Paşa, o tarihte, Erzurum merkez livasından topraklarında bulunan müttefik mevcuduna
mebus seçilmiş eski bir Osmanlı generalidir. bir göz atmakta yarar vardır: Başta İstanbul
Askeri bir sıfatı yoktur. Gücünü tamamen
ve boğazlar, Canik sancağı ve Doğu
Müdafaa-ı Hukuk’tan ve kendisini
Karadenizde konuçlanmış durumda 38.000
destekleyen kolordu komutanlarından
İngiliz askeri, Halep’in Kuzey’inden
almaktadır.
başlayarak tüm Kilikya ve Torosları içerecek
Bütün yurtta yeni seçimlerin biçimde 59.000 Fransız, Mersinle Kuşadası
yapılabilmesini ve Ankara’da toplanmayı arasında ılımlı bir sömürge idaresi kurmak

247