Page 23 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

İnönü, Menderes’in demokrasi karşıtı söz ve kavuşturulacaktır.
uygulamaları karşısında “Demokrasiye paydos
Yasama organının yürütme üzerindeki
demeye DP genel başkanının gücü
denetimi fiili ve etkin bir hale getirilecektir.
yetmeyecektir” diyordu. Ancak TBMM’de ve
İkinci Meclis (Senato) kurulacaktır.
ülke genelinde yürütülen muhalefete tahammül
edemeyen DP, hem şiddet eylemlerine Yargı denetimi bütün idari tasarrufları
yönelecek hem de muhalefeti ortadan kapsayacaktır.
kaldırmaya girişecektir. Mustafa Kemal
Vatan Cephesi, Tahkikat Komisyonu ve
Atatürk’le birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin
öğrenci olayları ile doruk noktasına ulaşan
kurucusu, eski Başbakan ve eski cumhurbaşkanı
DP’nin baskı rejimine karşı çıkan CHP, halkla
İsmet İnönü, nasıl Cumhuriyeti demokrasiyle
iyi ilişkiler kurmuştur. 27 Mayıs öncesinde CHP
tamamlamanın adımını sabır ve özveriyle
ile birlikte aydınlar, üniversite öğretim üyeleri,
attıysa, nasıl muhalefet yapılacağının da sabırlı üniversite öğrencileri ve Ordu mensupları DP
bir örneğini göstermiştir.
iktidarına karşı alenen tepki göstermeye
başlamışlardır. Basına ve muhalefete baskı,
iktidarın anti-demokratik uygulamaları, Vatan
CHP’nin Yenilenmesi…
Cephesi, ekonominin kötüye gitmesi, enflasyon,
Genel olarak değerlendirildiğinde 1950’li fiyat artışları karşısında memurların gelir kaybı,
yıllar boyunca CHP büyük bir dönüşüm yoksulluk ve dış politikada yapılan yanlışlar
geçirmiştir. Bu dönemde bir yandan geniş CHP’nin daha da güçlenmesini sağlamıştır.
kitlelerle ilişkilerini geliştirirken, diğer yandan CHP’nin, İlk Hedefler Beyannamesindeki
da demokrasinin, hak ve özgürlüklerin temsilcisi vaatleri ise, 1961 Anayasası ile önemli ölçüde
haline gelmiştir. Nitekim 1959 yılı başlarında gerçekleştirilmiştir.

yayınlanan “İlk Hedefler Beyannamesi”,
III. Ortanın Solu …
Partinin geçirdiği değişimi açıkça
göstermektedir. Bu bildirge, partinin halkçı ve CHP’nin 1950’de iktidarı DP’ye
toplumcu bir kimlik kazandığını göstermektedir. bırakması ile birlikte bir dönem kapanmış ve
yeni bir dönem başlamıştı. 1950’de başlayan ve
1980’de sona eren bu 30 yıllık dönem, 1960 ve
Bildirgede yer alan başlıca hedefler 1980 yıllarında olmak üzere iki askeri darbeyi
şunlardır: içinde barındıran bir dönem olmuştur. 12 Mart

Anti-demokratik yasalar kaldırılacaktır. 1971’deki ara rejim dönemini de eklersek bu
dönemde demokrasinin kesintiye uğradığı üç
Anayasa; halk egemenliği, sosyal adalet,
müdahale söz konusudur. Türk demokrasisinin
hukuk devleti ve toplumsal güvenlik esaslarına
iki darbe ve bir müdahale ile kesintiye uğraması,
bağlı kalınarak değiştirilecektir.
CHP’nin Türkiye’de, ısrarlı, kararlı ve
Devlet başkanlığı tarafsızlığa uygulamalı olarak sürdürdüğü demokrasi

21