Page 106 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

meyvesini hemen vermekteydi, Büyük Millet hızlı ilerlemiştir.
Meclisi Amerikan çıkarlarını temsil eden ve
Standart Petrol Şirketi'nin liderliğini yaptığı
Pek çok tartışma noktası çok hızlı bir
Chester İmtiyazı'nı kabul etti. Standart Petrol
Şirketi'nin sadece petrol alanında değil, daha şekilde uzlaşmayla sonuçlanmıştır. Batı Trakya
önceleri kapitülasyon rejimi altında İngiliz ve ile Doğu Trakya arasındaki sınır meselesi İsmet
Fransız şirketlerinin elinde bulunan Bey'in sınırın nehrin en derin noktasından
Anadolu'daki çok zengin Türk mineral (thalweg) çizilmesi önerisi kabul edilerek
kaynaklarının diğer kısımlarında da çalışmalar çözümlenmiştir. Batı Trakya Yunanistan'da
yapmasına müsaade edildi. Tıpkı ekonomik ve kalmıştır, ancak bölgedeki Türk azınlığın
mali mülahazaların Ankara hükümetini Lozan'da haklarına ve özgürlüklerine saygı gösterilmesi
anlaşmaya varmaya doğru bazı düzenlemeler ve bunlara tam bir hayat ve özgürlük, etnik ve
yapmaya itmesi gibi, Türkiye'nin Chester dini orijinlerine bakılmaksızın devlet okullarına
İmtiyazı ile verdiği ödül büyük güçleri ve iş yerlerine alınma, tam bir dini ibadet
Türkiye'nin başka fırsatlar da sunabildiği özgürlüğü ile seyahat özgürlüğü, Türkçe
konusunda uyandırdı. Ayrıca, bu olanaklardan kullanma hakkı istenmiş, Türk okulları ve dini
sadece ABD değil, Ruslar da yararlanmaya vakıflar kadar, topluluğun kurumları da güvence
başlayabilir ve şayet kendileri barışı sağlamak altına alınmıştı. Ancak bu şartlar anlaşmanın
üzere yeterli tavizlerde bulunmazlarsa bu imzalanmasının üzerinden yıllar geçmeye
topraklardaki yerlerini ABD ve Rusya'ya başlayınca Yunanistan tarafından sistematik
kaptırabilirlerdi. olarak ihlal edilmiştir.
Ankara'daki Bakanlar Konseyi, müdahil Mayıs ayının ortasında, başlangıçta
olan diğer taraflara da dağıtılmış olan bir uzlaşı konferansa herhangi bir delege göndermemiş
önerisini onayladı ve bu 23 Nisan 1923 tarihinde olan Yunanistan'ın, bugün Yunanistan olarak
Lozan'da konferansın yeniden başlaması için bilinen ülke üzerinde yüzyıllar boyunca süren
yeterli bir delil oldu. Türkiye daha önceden Osmanlı yönetimi için tazminat olarak
olduğu gibi yine İsmet Bey ve daha önce Türkiye'den büyük miktarda bir tazminat
kendisiyle birlikte olan aynı delegeler tarafından ödemesini istemesi konferansta şaşkınlık
temsil edilirken, İngilizler Lord Curzon'un yaratmıştır. Yunanistan burada da durmamış ve
yerine daha uzlaşmacı olan Rumbold ve yıllarca şayet talepleri yerine getirilmezse, bir kez daha,
İstanbul'daki İngiliz Elçiliği'nde baş tercümanlık Doğu Trakya'yı işgal etme tehdidinde
yapmış olan ve dolayısıyla Türkleri ve bulunmuştur. İsmet Paşa herhangi bir tazminatın

Türkiye'yi çok iyi tanıyan Andrew Ryan'ı ödenmemesinin çok ötesinde bir cevap vermiş
atamıştır. Bütün bunlar müzakere ve uzlaşma ve başta Yunanistan olmak üzere müttefik işgali
sürecini küstah ve müteassıp Lord Curzon sırasında hem Anadolu'da hem de Trakya'da
dönemindeki oturumlara nazaran daha da sebep olunan zararlara karşılık asıl Türkiye'nin
kolaylaştırmıştır. Sonuç olarak müzakereler çok tazminat alması gerektiğini söylemiştir. Barış

104