Page 94 - Tarih Çevresi Dergisi - Mart Nisan Sayısı 2021

tarih çevresi

Türkiye Makedonya İlişkileri

ve "Batı-Doğu" Ulaşım

Projesi Üzerine *

Necati ÇAYIRLI **

Tarih ve Coğrafyanın Balkanlar’da birbiri çökmesi sonrasındaki gelişmeler
üzerindeki etkileri, farklı kültürel, etnik, sosyal Yugoslavya’da-da etkisini göstermiştir. Çok
ve dini kökene sahip ülkelerin kalıcı dostluk ve
partili, hayata geçiş bunun en açık örneğidir. Bu
işbirliği ilişkileri geliştirmeleri, Balkanlar’da
çok partili hayatta üstünlük milliyetçilerin
yaşayanlar için öteden beri bir zaruret olmuştur.
elindeydi. Slovenya ve Hırvatistan’ın
Bu nedenledir ki barış ve istikrarın sürmesi için bağımsızlıklarım ilan etmeleri, Makedonya ve
Balkan ülkeleri arasında çeşitli girişimler
Bosna Hersek’in de buna katılmaları bölgedeki
gerçekleşmiştir. Türkiye açısından bu
girişimlerin temeli Cumhuriyetin ilk yıllarına gerginliği tırmandırmıştır. Bu süreç içerisinde
Türkiye, Yugoslavya’daki yeni düzenin barışçıl
kadar uzanır. Türkiye, I. Dünya savaşını izleyen
fırtınalı ortamın yatışmasıyla birlikte Balkan bir biçimde gerçekleştirilmesi için yoğun bir
çaba harcamıştır. Bunun için İstanbul’da bir
ülkeleriyle ayrı ayrı dostluk, saldırmazlık ve
uzlaşma anlaşmaları imzalamıştır. Aynı toplantı dahi yapılmıştır. Ancak her şeye rağmen
hassasiyeti II. Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda dağılmanın ve savaşın önü alınamamıştır.
da devam ettiren Türkiye, günümüzde de bu
Eski Yugoslavya’dan tek bir mermi bile
1
durumunu devam ettirmeye çalışmaktadır .
patlatmadan, bir damla kan dahi akıtmadan
Mareşal Tito’nun ölümüyle yapıcı ve ayrılmayı başarabilen tek Cumhuriyet
barışçıl konumunu kaybetmeye başlayan Makedonya’dır. Bunda Cumhurbaşkanı Kiro
Yugoslavya, 1990lı yıllara gelindiğinde iyice Gligorov’un rolü büyüktür. Daha bağımsızlık
karışmaya başlamıştır. Rusya’da komünizmin ilanından önce Cumhurbaşkanı Gligorov

* Yeni Türkiye Türk Dünyası Özel Sayısı, Ankara 1997
** Öğretim Elemanı, Ege Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü, Bornova İzmir-TÜRKİYE e-
mail: necaticayirli@gmail.com

92