Page 44 - Tarih Çevresi Dergisi - Mart Nisan Sayısı 2021
P. 44
tarih çevresi
Makedonya’daki
Türk Kimliğinin / Kültürünün
Korunmasında Etkin Olan Türk
Sival Toplum Kuruluşları *
Necati ÇAYIRLI **
Giriş yarısından Balkan Savaşları’na kadar bölge
Osmanlı hâkimiyetinde kaldı.
Etnik yapısı ve coğrafi hudutları tartışma
konusu olan Makedonya, Türk Tarihinin Balkan Savaşları’ndan sonra Osmanlı
ayrılmaz bir parçası, Balkanların etnik, dinsel, Devleti’nin bölgeden çekilmesiyle çeşitli
kültürel ve linguistik açıdan en karışık vesilelerle göç etmek durumunda kalan Türkler
bölgelerindendir. Makedonya bölgesi; Ege azınlık konumuna düştüler. Gerek krallık
Makedonyası (Yunanistan’da), Vardar Yugoslavya’sında gerekse Tito’nun başta olduğu
Makedonyası (bugünkü bağımsız devlet) ve dönemde mağdur durumda olan Türkler, din, dil,
Prin Makedonyası (Bulgaristan’da) şeklinde üçe eğitim, sosyal ve siyasal örgütlenme gibi
bölünmüş durumdadır. hususlarda pek varlık gösteremediler.
Makedonya’ya tarih boyunca çeşitli Tito’nun ölümüyle (1980) genel
kavimler (Traklar, İllirler, Romalılar, Slavlar...) anlamda yapıcı ve barışçıl konumunu
yerleştiler. IV. Yüzyılda Hun Türklerinin kaybetmeye başlayan Yugoslavya’nın
buralara gelişini, Avarlar, Bulgarlar, Kıpçaklar, 1990’ların başında parçalanması ve
Peçenekler takip ettiler. XIV. Yüzyılın ikinci Makedonya’nın bağımsızlığını ilan etmesi
* Makedonya’daki Türk Kimliğinin/Kültürünün Korunmasında Etkin Olan Türk Sivil Toplum Kuruluşları, Ege
Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, ‘1. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı’nda sunulan
bildiri, Nisan 2006, Çeşme-İzmir
** Öğretim Elemanı, Ege Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü, Bornova İzmir-TÜRKİYE
e-mail: necaticayirli@gmail.com
42
