Page 47 - Tarih Çevresi Dergisi - Mart Nisan Sayısı 2021

tarih çevresi

17
Teşkilatı’nı, 1946 ‘Zafer’ kültür ve spor Yücel Teşkilatı ;
kulübünü , 1947’de ‘Murgovets’ Spor
12
II. Dünya Savaşı’nın belirsizliği ve
kulübünü, 1948’de ‘Üsküp Türk Kültür ve
yarınların ne olacağının bilinmediği bir dönemde
Sanai-i Nefise Cemiyeti’ni, 1948 (veya 1949)
(1941), Türklerin milli varlıklarını, manevi
Gostivar’da ‘Şevkat’ Derneğini, 1950’de ‘Türk
değerlerini örf adet ve geleneklerini korumak ve
Yazarlar Cemiyeti’ni, 1966’da ‘Yeni Yol’
yaşatmak adına teşkilatın temeli atıldı. Teşkilatın
Kültür-Güzel Sanatlar Derneğini, 1968 yılında
13
kurulmasında; yıllardır devam eden bazı
Resne’de ‘Kardeşlik’ Kültür Güzel Sanatlar
uygulamalar, Vardar Makedonyası’nın
Derneğini, 1976’da Gostivar’da ‘Altın
Bulgaristan’a bırakılması, Rus tehdidi ve
Parmaklar’ Derneğini, 1977’de ‘Mermeri’
Komünizmin etkin olmaya başlaması gibi
Futbol Kulübünü, 1984’te ‘İzvari’ Futbol
nedenlerin etkili olduğu görülmektedir.
Kulübünü kurdular.Ancak göçlerin ve mevcut
yönetimin olumsuz etkileri bu tür faaliyetlerin Konunun daha iyi anlaşılması için Bulgar
bir kısmının kısa süreli olmasına yada sona işgali esnasında yaşanan bir olayın aktarılması
14
ermesine yol açtı. Yücel teşkilatı gibi. yerinde olacaktır; Bulgarlar Üsküp’ü işgal
ettikleri dönemde ekmek, kömür vs. ihtiyaç
1990 öncesinde Makedonya’daki
maddeleri hep kuponla dağıtılmaktaydı. Bulgar
Türklerin benliğini Komünizme ve Slavlığa
subayı sırada bekleyen Türk’e, aşağılayıcı bir
karşı koruyan, milli ve manevi değerlerini
ifadeyle ‘çekil’ diye bağırır. Bunun üzerine
yaşatma gayreti gösteren sivil örgütlenmelerden
sırada bekleyen Türk, ‘Beyefendi ben bu
bazılarını kısaca belirtelim:
topraklarda 400 yıldır yaşayan bir Türk
Yardım Cemiyeti evladıyım’ der. Bunun üzerine Bulgar subayı
daha sert bir tarzda Türk’ü aşağılar. İşte bu acı
18
Üsküplü esnaf, sanatkâr, eşraf ve aydınlar olay Türklerin, kendi haklarını korumak için
tarafından 1939’da Üsküp’te kuruldu. Ulusal teşkilatlanmaya gitmelerinin ne kadar önemli
kimliklerini koruma, kültürel değerlerini yaşatıp olduğunu göstermektedir.
geliştirme, sosyal örgütlenme ve yardımlaşma
amacıyla kuruldu. Cemiyet ayrıca oluşturduğu 1942’de kuruluşu gerçekleşen Teşkilat,
Yugoslavya topraklarındaki siyasi gelişmelerin
‘Edebiyat Kolu’ ile Mustafa Karahasan’ın
‘fikriye Abla’ isimli öyküsünün okunması gibi neticesinde Türk tarihine, Türk kültür ve
ananelerine daha sıkı sarılmak istikameti ve ana
bazı edebi etkinliklerde de bulunmaktaydı.
Cemiyet 1941 yılında Bulgarlarca kapatıldı. 15 fikrinde gelişim gösterdi. Bu bağlamda Türk
milliyetçisi gençler arasında Türkiye’den
Zafer Cemiyeti; getirtilen eserler ile milli şuur yayılıyordu. Başta
Atatürk’ün Nutku olmak üzere, Mehmet Akif’in
Yardım Cemiyetinin devamı olarak
Safahat’ı, Ziya Gökalp, Mehmet Emin
1946’da Zafer Gençlik Kültür ve Spor kulübü
Yurdakul, Namık Kemal ve Yahya Kemal
kuruldu. Bu cemiyetinde kurduğu ‘Edebiyat
Beyatlı’nın şiirleri en çok okunan eserlerdi. 19
Kolu’, Nazım Hikmet’in ‘Sesini Kaybeden Şehir’
adlı eserinde yer alan ‘Kerem Gibi’ ve ‘Dört Kişi Teşkilat eğitim seviyesi yüksek,
ve Dört Şişe’ isimli şiirlerini sahneye uyarladı. 16 münevver, ahlak ve fazilet sahibi Türk
Ancak dernek 1946 sonunda kapatıldı. gençlerinden oluşuyordu. Teşkilata girildiği

45