Page 103 - Tarih Çevresi Dergisi - Mart Nisan Sayısı 2021

tarih çevresi

Manastır’ın 2 Numaralı

Şer'iye Sicilinde Geçen Yer Adları

(1621-1623) *

Necati ÇAYIRLI **

Makedonya’yı oluşturan havzalar Prelister dağı eteğinde, Karasu’ya
arasında kuzey-güney doğrultusunda uzanan dökülen Drahor çayı kenarında kurulmuş olan
Pelagonia ovasının güneybatı sınırında kurulu Manastırın kurucusu olarak, Makedonya kralı
olan Manastır, Yunanistan yarımadasını Perdikkas I. gösterilir (M.Ö.725) . Ptolemeos’un
6
tabanından keserek Ege Denizi’ni Adriyatik’e Makedonya’nın Miktonyo bölgesinde gösterdiği
bağlayan büyük doğu-batı yolunun tam bu şehrin eski adı Derpilos idi .
7
ortasındadır 1
Bugünkü kentin güneyinde Heraklea
Rumca “Manastirion “ , Sırpça Bitolya Lyncestis adlı antik kentin yakınında bulunan
2
3
(Bitoli) , Makedonca “Bitola”, Arumence Manastır yeni yerleşim yerinin merkezi oldu.
(Vlahça) Toli-Manastır 4 denilen şehrin Slavca Obitelj (Manastır binası) sözcüğü
güneyinde Florina doğusunda Pirlepe, kuzeyinde zamanla değişerek Bitola olarak telaffuz
8
Kırcova ve Ohri, batı ve güney batısında Görice edilmeye başlanmıştır . Evliya Çelebi şehrin
5
9
vardır . ismini bu mabetten aldığını yazmaktadır .
* Yazı Makedonya Ulusal Tarih Enstitüsünde çıkan Glasnik'te (S. 175) 2000'de (Makedonca) yayınlandı. Bu
çalışma, "Manastır"ın 2 Numaralı Şer'iye Sicili (1621-1623)" adlı Yüksek Lisans tezimizin bir bölümünün yeniden
düzenlenmiş şeklidir. Sicil, " Fondovite Na Turskite Sudski Organi 1015-1328 (1607-1912); Bitolski Kadılak-
Bitola, Sicil broy. 2, Gradiçni dati (1621-1623) "Makedonya Devlet Arşivi'nde bulunmaktadır.
** Öğretim Elemanı, Ege Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü, Bornova İzmir-TÜRKİYE Eylül
2013 tarihi itibarı ile Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nda görevlidir. (e-mail:
necaticayirli@gmail.com)
Bernard Lory-Alexandre Popoviç, “Balkanlar’ın kavşağındaki Manastır 1816-1918”, Modernleşme süresinde
Osmanlı Kentleri, İstanbul 1999-s. 61.

101