Page 126 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi tarih çevresi

görülür. Sakarya Meydan Muharebesi Türkiye’nin uygun olacağını belirtmişti. İstanbul gazeteleri başyazarlarıyla yaptığı

geleceğini belirleyecekti. görüşmede, başkent konusunda Ankara’nın fiili
Mustafa Kemal Paşa ; “…İsyan ateşleri Mustafa Kemal Paşa 1921’de yakınlarına
bir başkent görevi yaptığını ve bu görevi
bütün memleketi yakıyordu. Hıyanet, cehalet, Tehlike Ankara’ya yaklaştığı sırada Ankara’nın geleceğinden bahsetmiş, o yıl
sürdürmesinin doğal ve haklı sayılabileceğini
kin ve taassup dumanları bütün vatan göklerini Kayseri’ye taşınma sorunu gündeme geldi ve kendisini ziyaret eden Le Temps gazetesi yazarı
kesif karanlıklar içinde bırakıyordu. İsyan taşınma işi Büyük Millet Meclisi’nde görüşüldü. Mme. Gaulis’e “Siyasi başkentimiz söyledi. Sırası geldiğinde bu hususun resmen
dalgaları Ankara’da karargâhımızın duvarlarına Taşınma hazırlıkları yapıldı. Ancak, taşınma Anadolu’nun ortasında kalacaktır. Batının ve açıklanacağını belirtti.
kadar çarptı. Karargâhımızla şehir arasındaki işinden bir süre sonra vazgeçildi. 44 Yunan Doğunun temsilcileri bizimle bu başkentte temas Lozan Antlaşması imza edildikten sonra

telefon ve telgraf hatlarını kesmeye kadar varan saldırısı 3 Eylül’de durduruldu Türk ordusu 10 edeceklerdir. Bu başkentte her türlü diplomatik başkent sorunu ele alındı. İsmet Paşa ve 13
kudurmuşçasına hareketler karşısında kaldık” Eylül’de karşı saldırıya geçerek Yunan ordusunu meseleler görüşülecektir. Bu başkentte arkadaşı 9 Ekim 1923’te Meclise bir kanun
diyordu. 43 çekilmeye zorladı. Ancak Yunan ordusu memleketin iç ve dış politikası idare edilecektir. teklifi sunarak Ankara’nın başkent olmasını
gerektiği gibi takip edilemedi. Sakarya Bu başkentte milletin sinesinden doğan hükümet önerdiler. Tasarı Türkiye Büyük Millet Meclisi
Büyük Millet Meclisi Hükümeti ilk
muharebeleri sonucu yer seçiminin başarısını çalışacaktır.” demiş ve özel olarak, bu Anadolu Genel Kurulunda görüşüldü. Görüşmeler
yılında işgalci Yunan kuvvetlerinden çok
kanıtlamıştır. kentinin Ankara olduğunu eklemişti. Ancak sonunda tasarı bir karşıt oyla 13 Ekim 1923’te
isyanlarla uğraşmak zorunda kaldı. Ancak,
Mustafa Kemal Paşa bu düşüncesini açıklamayı kabul edildi. Böylece Ankara “Devletin makkarı
ayaklanmalar bastırılmış ve sorumlular Ankara’nın Başkent Olması
milli hükümetin İstanbul üzerindeki iddialarını idaresi Ankara şehridir” cümlesiyle fiilen olduğu
cezalandırılmıştı.
Ankara’yı merkez ve başkent yapan zayıflatacağı endişesiyle son derece sakıncalı gibi yasal olarak da başkent oldu. 45
Ankara’nın Kayseri’ye Taşınması faktörlerin başında Ankara’nın jeopolitik, görmüştü.
Milli Mücadele’de Ankara, Mustafa
Milli Mücadele’de Ankara’nın Kayseri’ye stratejik ve coğrafi durumu gelir. Ankara Mustafa Kemal Paşa başkent sorununu Kemal Paşa tarafından Stratejik, jeopolitik ve
halkının Heyeti Temsiliye’ye gösterdiği sıcak
taşınması sorunu Sakarya Meydan Muharebesi halletmek için Kurtuluş Savaşı’nın coğrafi nedenlerle merkez olarak seçilmiş,
ilgi ve Milli Mücadele’ye verdiği destek.
sırasında ortaya çıkmıştı. Yunan Ordusu kazanılmasından sonra Lozan Antlaşması’nın merkez olarak seçilmesinin doğru bir karar
Ankara’da oluşan Kuvayı Milliye ruhu.
Temmuz 1921’de iki cepheden taarruza geçerek imzalanmasını ve İstanbul’un İtilaf olduğunu Kurtuluş Savaşı’nın gelişimi
İstanbul’un siyasal ve toplumsal çevresine
Türk ordusunu yok etmek istedi. Türk ordusu da Devletlerinden kurtulmasını beklemişti. Başkent göstermiştir. Ankara O’nun geldiği 27 Aralık
Eskişehir-Seyitgazi’ye kadar çekildi. Mustafa duyulan güvensizlik de Ankara’nın başkent konusunda kamuoyunun da hazırlanmasına 1919’dan günümüze Türkiye’nin fiili merkezi
olmasında önemli etkendir.
Kemal Paşa ordunun düzenlenip önem vermişti. 1923 yılı Ocak ayında İzmit’te ve başkenti olmuştur.
kuvvetlendirilmesi amacıyla Sakarya’nın Ankara’nın başkent olma süreci Türkiye
doğusuna çekilmesi emrini verdi. Ordunun Büyük Millet Meclisinde oluşturulan bir
Sakarya’nın doğusuna çekilmesi halk ve komisyonun çalışmalarıyla başlamıştır. Meclisin
Mecliste büyük heyecan yarattı. Tepkiler üzerine yayımladığı 28 Kasım 1920 tarihli kararnamede

Mustafa Kemal Paşa 5 Ağustos 1921’de başkent olacak yerin özellikleri belirtilmiş,
Başkomutanlık ve Meclis yetkilerini üzerine Genelkurmay Başkanlığı da hükümet merkezi
alarak savaş hazırlıklarına başladı. Orduyu seçilecek yerin Kalecik-Sungurlu-Alaca-Akdağ
güçlendirmek amacıyla Milli Yükümlülükler Madeni-Şarkışla hattı ile bu hattın güneyindeki

(Tekalifi Milliye) emirleri yayımlandı. Halk Kızılırmak kavsi arasındaki sahada seçilmesinin
elindeki her şeyi belli oranda devlete verdi. milli hudut ve merkezi savunma noktasından

124 125