Page 59 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

gönderilmiştir. Miralay Şevket Bey bu şifrede Kara Vasıf Bey’in İstanbul’da ki teşkilatı ve kişileri
bıraktığını haber etmiş ve şifrenin sonuna “Dikkat: İsa, Çanakkale Mevki’ Müstahkem Kumandanı
Şevket” notunu düşmüştür. Açıkça ikisinin de kod adlarını kullandıkları bu şifrede Vasıf Beyin neden
ismi ile anıldığı belli değildir. Ancak görüldüğü üzere Nuh ve İsa kod adları burada yine açıkça kul-
lanılmıştır56.

Miralay Şevket Bey tarafından 19-20 Aralık 1919 tarihinde Hey’et-i Temsîliye namına Mustafa
Kemal Paşa ve Kara Vasıf’a çekilmiş başka bir telgrafta Nuh ve İsa kod adları yine bir arada kul-
lanılmıştır. Telgrafın ikinci bölümünde Fransız istihbaratından edinilen bilgilere göre Gürcistan, Azer-
baycan, Türkistan ve Kuvâ-yi Milliye birliklerinin ittifak yaptığı ancak henüz Almanya karşısında bir
başarı kazanamadıkları belirtilmiştir. Şifrenin sonuna “Arz-ı hürmet İsa” ve “Muvaffakiyet yoktur
İsa” notları eklemiştir.57 Nuh, Cengiz, İsa isimleri bir arada kullanıldığı başka bir belgede Reşat Hik-
met Bey veya hariciye işlerine vakıf birkaç ismin derhal Anadolu'ya gönderilmesi, bunun da Nuh
Beyin nezdinde olması istenmiştir. Aynı telgrafın devamına Şarki Anadolu Kongresindeki kararların
bir beyanname ile her tarafa dağıtılması, bunların yapılabilmesi için de Ankara'ya bir miktar para
gönderilmesi gerektiği eklenmiştir. Telgrafta ayrıca Nuh Bey’e daha önce üç bin lira teslim edildiği ve
gönderilmesi istenilen paranın bir yüzbaşı ile teslim edilmesi gerektiği belirtilmiştir58.

Kod isim kullanımına örnek olarak elimizde bulunan son belgeler ise Batı Anadolu bölgesindeki
askeri mühimmat ile alakalı telgraflardır. 10. Fırka Kumandanı Kemaleddin Sami Bey tarafından Nuh
Bey’e gönderilen 16 ve 21 Şubat 1920 tarihli telgraflarda, Kemaleddin Sami Bey İngilizlerin, cephan-
elerini Kütahya’dan İzmit'e taşımaya başladıklarından bahsetmiş ve İstanbul’dan Bandırma'ya gönder-
ilen 81 mitralyözün de Nuh Bey’e haber edildiğini bildirmiştir59. Aynı konu ile alakalı başka bir belge
de 14 Mart 1920 tarihinde yine Ankara’ya 20. Kolorduya Nuh Bey’e verilmek üzere gönderilmiş bir
şifredir. Telgrafta Batı Anadolu bölgesinde ki askeri mühimmat mekanizma, tüfek vs. hakkında bilgi
verilmiştir.60

Nitekim yukarı da görüldüğü üzere Mustafa Kemal Paşa’nın da açıkça üyesi olduğu ve gizli şi-
freler kullanarak iletişimini sağlayan Karakol Cemiyeti Millî Mücadele döneminde önemli işlere imza
atmıştır. Her ne kadar Mustafa Kemal Paşa örgütün daha önce feshedilmesini istemiş olsa da Karakol
Cemiyeti Meclis-i Mebusanın İngilizler tarafından işgal edilmesine kadar faaliyet göstermeye devam
etmiştir. Meclisin işgal edilmesinden sonra İngilizler, Rauf Bey ile Kara Vasıf’ın derhal kendilerine
teslim edilmesini isteyince ikisi de aynı gün İngilizlere tarafından tutuklanmış ve böylece Karakol Ce-
miyeti dağılmıştır. Elbette Rauf Bey ve Kara Vasıf İngilizler tarafından sadece meclise seçildikleri için
tutuklanmamıştır. Karakol Cemiyeti’nin de İngiliz istihbarat servisi “İntelligence” gibi tüm dünyada
ismi bilinen önemli bir örgüt olması ve Kara Vasıf’ın da bu örgütün başı olması bunda en önemli et-
kendir. Zira İnteligence üyeleri Kara Vasıf'ın I. Cihan Harbi’nden sonra Anadolu’nun kurtuluşu için
gerçekleştirmiş olduğu tüm gizli faaliyetleri yakından takip etmiş ve tutuklanmasına karar vermiştir.
Bu yüzden tutuklamanın asıl sebebi Kara Vasıf’ın bu örgütün başı bir İttihatçı olmasıdır.61

Sonuç

Karakol Cemiyeti üyesi İttihatçıların Sivas ile yaptığı yazışmalarda Mustafa Kemal Paşa, Kara Va

59