Page 20 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

hükümetine son veren öz torunu Yavuz Sultan Selim oldu. Batı ve Orta Anadolu’da birliği tamamen tesis etmiş
olan Osmanlılar için Maraş bölgesi Suriye ile İran yönünde tampon bir bölge idi. Yaklaşık 1 asırdır kurulan
ilişkiler ve akrabalık bağları Dulkadir ve Osmanlı hanedanları arasında bir yakınlık oluşturmuştu. Üstelik her
iki taraf ta koyu Sünni Hanefi idi.

Şahsuvar Beyin oğlu Ali Bey Osmanlı’da Çirmen Sancak Beyi olarak hizmet ediyor ve akrabalık bağları
olan Yavuz’la da çok iyi anlaşıyordu. Şahsuvaroğlu Ali Bey Dulkadir meselesinde Yavuz’un en yakın müşaviri
konumundaydı. 1514 Çaldıran Seferinde Alauddevle’nin olumsuz tutum takınması ve sefer sırasında Osmanlı
erzak konvoyunun yağmalanmasından ve yaşanan insan ve hayvan ölümlerinden Alaudevle’nin sorumlu gö-
rülmesi İran seferi dönüşü onu hedef haline getirdi. Yavuz Sultan Selim ana orduyla Kayseri-İncesu yakınlarında
karargâh kurarken, Rumeli Beylerbeyi Sinan Paşa ve Şahsuvaroğlu Ali Bey komutasındaki 40 bin kişilik Os-
manlı ordusu Alauddevle üzerine yürüdü. Tarihçi Hoca Sadeddin Efendi’nin “en büyük 11 Osmanlı Meydan
Muharebesinden biri” olarak nitelendirdiği Göksun yakınlarındaki 1515-Turnadağı Savaşında 90’lık Alaud-
devle son savaşını verdi. Alauddevle ordusundaki bir kısım Dulkadir Türkmeninin Şahsuvaroğlu Ali Bey’in
içinde bulunduğu Osmanlı kuvvetlerine katılması Alauddevle’nin kaybetmesinin mühim amillerinden biri oldu.
Neticede savaş sonunda Alauddevle hayatını kaybederken, kudretli Dulkadir Beyliği de Osmanlı ve Anadolu
Türk Siyasi Birliği lehine tarih sahnesinden çekilmiş oldu (Yinanç, 1989:96-98).

Maraş’ın Osmanlı’ya katılması Güneydoğu Anadolu’nun alınmasının yolunu açarken, Memlük idare-
sindeki Suriye kapıları da Osmanlı’ya açılacaktır. Nitekim Turnadağı Savaşından bir yıl sonra Yavuz, yanında
Şahsuvaroğlu Ali Bey de bulunduğu halde Mısır Seferine çıkacaktır. Seferin her safhasında öncü kuvvetlerinin
başında vazife yapan Şahsuvaroğlu Ali Bey Mercidabık (1516), Ridaniye (1517) ve Mısır’ın fethinde mühim
rol oynayarak Kahire’ye ilk giren kuvvetlerin başında olacaktır. Yavuz, yakalanan son Memlük Sultanı To-
manbay’ın Babü’z-Züveyle Kapısında asılması vazifesini ona vererek bir ölçüde babası Şahsuvar Beyle, Mem-
lükler eliyle öldürülen Dulkadir Beylerinin intikamını alma fırsatı verecektir (Yinanç, 1989:100-102).

Yavuz, Turnadağı Savaşı sonrası Şahsuvaroğlu Ali Bey’i Maraş Türkmenlerinin başına getirmişti.
Yavuz sonrası Suriye’ye ayaklanan Canberdi Gazali İsyanını da bastıran Ali Bey’in Yavuz döneminden beri
başarılı hizmetlerini kıskanan ve düşmanlık güden vezir Ferhat Paşa 1522’de onu Tokat Artıkova’da oğullarıyla
birlikte öldürtecektir. Bundan sonra bölge Maraş merkez sancak olmak üzere Osmanlı eyalet sistemine dâhil
edilecektir (Eyicil, 2009:32-33).

Dulkadir Beyliği yaklaşık 185 yıllık ömrüyle Maraş ve Elbistan’a silinmez bir mühür vurdu. Beyliğin
değişken merkezleri olan Maraş ve Elbistan’da Dulkadirlilere ait cami, hamam, türbe, bedesten, köprü gibi mi-
mari eserler bu kentlerin tarihi hüviyetleri olarak asırlara meydan okuyor. Kırşehir’den Gaziantep’e Kayseri’den
Yozgat’a kadar uzanan izler bu güçlü ve etkili beyliğin Anadolu Türk Tarihi’nin en mühim yapı taşlarından
biri olduğunu ortaya koymaya devam ediyor.

18