Page 51 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 51
tarih çevresi
Batı’nın yardım ve desteğinin, Ecevit olmadığını belirtmektedir65. Olayların bu
Hükümetine değil, Türkiye’nin jeopolitik noktaya ulaşması sonucunda Ortadoğu
rolünden dolayıdır denilmektedir60. gazetesi şu haberi geçmiştir; “Rıza Pehlevi
yapılan tahrik ve kışkırtmalar neticesi bir türlü
Şahın Ülkeden Ayrılışı sona ermeyen anarşik olaylarla huzurlu
yaşamını kaybetmiştir. Şii lider Humeyni, İran
Sonunda İran’da beklenen an nihayet halkının nabzını Paris’ten tutmakta, kalbini
gelmiş 16 Ocak 197961 Çarşamba günü Şah buna göre ayarlayarak attırmaktadır”66.
İran’ı terketmiştir. Şah Rıza Pehleviyi Ahmet Kabaklı ise, Şah “Şark” sultanları gibi
Başbakan Şahpur Bahtiyar, Saray Nazırı, olmayı istemese de çevresinin etkisinden
Meclis ve Senato Başkanları ve iki İran’lı kurtulamadı demektedir67. Milli Gazete ise,
gazeteci uğurlamıştır. Uçağa binerken, ne ABD’nin İran kalesinin düştüğü, yeni
zaman geri geleceği yolundaki bir soruya “Bu yönetimin kim olursa olsun ABD güdümünde
sağlık durumuma bağlı” diye yanıtlamıştır. olmayacağı ifade edilmektedir68.ABD
Şah’ın Tahran’da yapacağı basın toplantısı da Ortadogu`daki en onemli muttefigini
son anda ertelenmiştir. Yerel saat ile 1315’de kaybetmek uzeredir.Kominist Tudeh Partisi’
ülkeden ayrılan Şah Mısır’ın Assvan kentine Sii Himeyni ve diger muhalif gucler ittifaki
gitmiş ve kendisini Mısır Devlet Başkanı Sah-ABD ittifakina onemli bir darbe
Enver Sedat karşılamıştır. Şah Mısır lideri ile indirmistir. Moskova’ Afganistan ile iran,
kendilerine ayrılan otele gitmiştir. Onu yalnız Tutkiye kusaginin ilk halkasini kirmistir69.
bırakmamak için Enver Sedat geceyi aynı
otelde geçirmiştir. Şah, Assvan’da Enver Bu arada Paris’de bulunan Humeyni
Sedat ile görüştükten sonra Avrupa’ya ise, “Kahraman İran halkını kazandığı
geçeceğini, oradan da ABD’ye gideceğini zaferden” ötürü kutlamıştır. Ayrıca “Şah’ın
söylemiştir62. Aynı gün Türk Basınında çıkan ülkeyi terk etmesi İran’da 500 yıldır hüküm
“Şahsız İran” adlı bir yorumda “ şahın süren Pehlevi hanedanlığının sona erdirilmesi
gitmesinden sonra İran geleceği belli olmayan yolunda atılan ilk adımdır. Bunun yanında bu,
karışık bir döneme girmek ülkemizde yabancı egemenliğinin son bulduğu
üzeredir”63denilmiştir.Tercüman’da ise İsmet anlamına gelir” demiştir70. Fahir Armaoğlu
Giritli, “İran’da Monarşinin Sonu mu?” konuyu Tercüman’da şöyle yorumlamıştır.
yazısında Şahın orta sınıfın adil gelir dağılımı Şahın gidişi ile monarşiyle yönetilen İran’da
özlemine cevap veremediği, köylerden kente iktidar boşluğu ortaya çıkacaktır. Humeyni’nin
göçün hızlandığı, Şahın halkın değilde bir kaos ortamını sona erdirecek lider vasfı
yalnızca İran ordusunun desteğine sahip yoktur.Ayrıca Humeyni ile laik muhalefetin
olduğu tesbitini yapıp olayların bu noktaya gerçek niyetleri nedir? Bilmiyoruz. Üstelik
geldiğini ifade etmektedir64. İran’daki basın Şahın gidişi bir yıllık olaylardan sonra bir
ise, ülkeden ayrılan Şah’ın dönmesinin olası dönüm noktası olabilir mi?71 .
49
