Page 64 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 64
tarih çevresi
Gerçekte kastedilen mana bu idi. olarak, dini merkez olmasının da çok öncesinde
Antik dönemden kaynaklanan bilinirliğe
Roma’nın, Caput Mundi (Dünya
Başkenti) olarak rolü şüphesiz ki onun doğal dayanan bir geçmişe sahipti. Gerçekte,
konumunu belirliyordu. Roma’da temel Roma’nın bir Caput Mundi (Dünya Başkenti)
kategoriler hiç bir yerde görülmedik şekilde olarak bilinmesi onun ne kadar önemli bir şehir
mevcut anlamda biraraya gelmişti ve bu biraya olduğunu da göstermekteydi. Roma kentinin
gelme yalnızca, merkezi bir lokalizasyon bulunduğu konum da, topografik olarak son
oluşturmak anlamında değil değişik anlamlarda derece kutsal bir bölge olarak tanımlanıyordu.
aktif bir sembolizasyon oluşturuyordu (Schultz, Roma’nın bu özelliği hiç şüphesiz ki antik bir
1979). kentin olarak kuruluşunun çok önemli özellikleri
biraraya getirmesi ile ilgiliydi.
Roma imparatorluğunun başkenti olan
Roma, aynı zamanda Evrensel Roma Katolik Bu anlamda, gerçekte, Antik Roma’nın
kilisesininde başkenti tüm Katolik dünyasının başkenti olarak Roma; tüm Antik dönem kozmik
merkeziydi. Hem bir dünya imparatorluğunun evreninin de kutsanmış bir başkenti idi.
başkenti olmakla, hem de Katolik dünyasının Diğer bir anlamda da, Roma’nın bu
merkezi olmak iki anlamda birden çakışıyordu. birliğinin de Antik Döneme dayandığı da
söylenebilir. Roma’nın, Antik pagan döneminde
C. N. Shultz da dikkat çeker ve gerçekte tanrıların yaşadığı ve tıpkı hristiyanlıkta olduğu
bu kavramın diğer bir kaynağı da Roma’nın gibi Antik dönem pagan Tanrıları tarafından da
“Roma Evrensel Kilisesinin Merkezi“ olmasının
bilinen anlamda Caput Mundi (Dünya Başkenti) kutsandığından söz edilmektedir.
anlamının da ötesine geçtiğini belirtir (Schultz, Roma, çok farklı bir yerleşim yeriydi ve
1979). gerçekte Roma, Antik dönem Tanrılarının da evi
konumundaydı. Jüpiter, Juno, Diana tapınakları
Aslında, Roma bütün hristiyan dünyasını
temsil eden Caput Mundi (Dünya Başkenti) idi; ise Yunan dönemi mimarisinin temel özelliği
olan yalınlığından ayrılmaktaydı ve sonuçta biz
ayrıca sembolik olarak geçmişte dünya onun “monumental” (anıtsal) formunu anlamak
üzerindeki en önemli beş hristiyanlık kilisesini için bir cardo-decumanus (kuzey-güney
de kapsamaktaydı; Roma’daki, Santa Pietro caddeleri) olan Palestrina’ya gitmeliyiz
Bazilikası; İskenderiye’de ki Saint-Paul; (Schultz, 1979).
Kudüs’te ki Saint Laurent; Antakya’daki, Sainte
Marie ve Paster Suprem’nin karşılığı olarak Palestrina ise “kozmik” sıraya özgü
Saint Jean de Latran (Hinard, 1991). düzenlenmiş Fortuna kültüne adanmış olan
yerleşim yerinin kendisini tanımlamaktadır. Tüm
Başkent Roma ‘daki, Santa Pietro tüm bu bunlardan sonra ise Roma “Genius Loci’sinin”
katedrallerinde üstünde bir öneme sahip baş temeli olan ve kenti Caput Mundi (dünya
katedraldir.
başkenti) olarak tanımlayan Roma’nın temeline
3.2 Roma, Antik Dönem Tanrılarının dönmeliyiz (Schultz, 1979).
ve Kozmik Evrenin Caput Mundi (Dünya Antik dönem Roma’sının cosmos (evren)
Başkenti) Olarak
tanımıyla ilişkilendirilerek tanımlanması da
Roma, Caput Mundi (Dünya Başkenti) ayrıca kentin öneminin bir göstergesiydi. Antik
62
