Page 32 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

kurallamalarının devamı, niteliğinde ve hatta buldu. C. Mango’ya göre kent, farklı dönemlerde
tamamlandırıldığı Bizans gibi hristiyan kent (Roma, Bizans, Osmanlı dönemleri), farklı
geçmişinden sonra, tamamen farklı bir yapılanmalarla adeta “üstüste çakıştırılarak”
geleneğin, Osmanlı geleneğinin yeni başkenti (superpose edilerek) inşa edildi (Mango, 1995).
olarak yeniden yapılandırılır.
Osmanlı dönemi dönüşümleri, Roma ve
15. yüzyılda, İstanbul, Roma son dönemde tahrip olmuş Bizans geçmişinin bir
imparatorluğu başkenti özelliğini yitirip bir anlamda yeniden canlandırılmasıydı. Böylece,
Osmanlı başkentine dönüştürüldü ve bu Antik Roma genius loci’sinden gelen
bağlamda, Antik Roma’dan gelen ütopik yedi- kurallamalar bir anlamda bu dönüşümlerle,
tepeli kent yapılanması da devamlılık buldu. devamlılık buldu. Bunun en bilinen örneği,
Fakat İstanbul’un, bir Roma imparatorluk İstanbul’un, Roma dönemini en iyi yansıtan
başkenti iken bir islam kenti olması onu fazla özelliği olarak, kentin Roma gibi “yedi tepeli”
değiştirmedi. Çünkü, F. Choay’a göre: İslam olarak inşa edilmesiydi. Bu durumu E.
kentleri, genellikle bulundukları yerde ve daha Mamboury şöyle açıklar: “İstanbul’da da aynı
önce varlığını sürdürmüş olan dinlerden şehircilik sistemi uygulanmıştır, İstanbul,
kaynaklanan mimari yöntemi almaya eğilimliydi topografyasındaki “vadi” ve “tepeler”, şehircilik
(Choay, 1997). İstanbul’da da böyle oldu. Fakat ilkelerine uygun olarak yapılandırılmıştır”
bunun sebebi gerçekte, kentsel planlamaların da (Mamboury, 1934).
ötesinde daha çok yeni imparatorluğun yeni Osmanlı dönemi dönüşümleri, Roma ve
devlet yapılanması ve organizasyonunda aramak son dönemde tahrip olmuş Bizans geçmişinin de
gerekir. bir anlamda yeniden canlandırılmasıydı.
İstanbul’daki, Osmanlı dönemi Böylece, Antik Roma genius loci’sinden gelen
dönüşümleri kentin Tarihi Yarımadası’nda, kurallamalar bir anlamda bu dönüşümlerle,
Roma geçmişinin belirlediği eksende süreklilik devamlılık buldu.

30