Page 31 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Şekil 9. İstanbul’un Antik Roma-Bizans Siluetinin Dönüşümü. Şekil, çizim, yazar. Özgün
Kaynak, İstanbul, 1590, Wien, 2686. ”The Classic Ottoman City” P. Pinon, A. Borie, S. Yerasimos, A.
Yücel, Mimar Journal with Institute Français d’Architecture, 1987-88, s.20.

alındığı ve Osmanlı döneminde de bu yapısal Pinon, 2005).
sistem devam ettirildiği için “tepeler” siluetinin Belki de, Osmanlı yapılanması, daha etkin
eşsiz kent “panoraması” ve Tarihi Yarımada’nın, olarak “yedi tepeli” kent yapısını dinsel olarak
kendi doğal peyzajı içindeki yapılar silsilesi anlamdırarak anıtsal bir biçimde yapılandırıp
gerçekte planlanmadığı halde düzenlenmiş bir
planlamanın yansıması olarak görülebilir. “ütopik” Antik kent kurgusunu da vurgulayıp,
ön plana çıkarmıştır. Kökeni Antik Roma’ya
Spiro Kostof’a göre: “yedi tepeli” diye dayanan arkaik yapılanma sistemi Roma
isimlendirdiğimiz, karmaşık topografyaya sahip kentinin kurgulandığı Latince anlamıyla sette
Roma’nın görsel olarak eşlenimi olan monti (yedi tepeli) ütopik ve fantastik kent
Konstantinopolis’te Osmanlılar, Romalıların örgüsü, S. Kostof’un belirttiği gibi Osmanlı
“yedi tepeli” kent kurgusu olarak Döneminde de devam etti (Kostof, 1991).
gerçekleştirmek istediklerini kesin bir şekilde
tepelere inşa ettikleri kubbeli camii’lerle daha iyi İstanbul kenti binlerce yıldır değişerek,
başardılar” (Kostof, 1991 ). Aslında, Külliyeler, bambaşka bir kente dönüşmüş olsa da kentin
piramidal yapılarıyla, bulunduğu Tepe ile – hala antik döneme kadar “tepeler ekseni”
gerçekte Antikiteden gelen- imgesel ve oluşumu hala kentin iconic siluetinde açıkça
sembolik bir bağlantı kurdular (Erzen, 1991). görülebilmektedir.
Böylece, “Forumların ortalarındaki Antik 3. Sonuç; Bir Roma Kenti Olan
“dikilitaş”lar, Bizans döneminden kalan, küçük
kubbeler ve islam dönemindeki minareler kentin İstanbul’un, Osmanlı Başkentine Dönüşüm
Roma alt yapısını tahrip etmeyip kentin siluetini Sürecinde Genius Loci Kavramına Bakış
belirleyecek şekilde korunmuş olmuştur” (Borie, İstanbul, mevcut Roma dönemi ve onun

29