Page 222 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 222
tarih çevresi
bir yola girmiş görünüyordu. Halkevlerinin dini ve aileyi vurgulayarak ortaya çıktı.411
parti merkezlerinden çok, partili partisiz tüm
MP'nin ortaya çıkışı, CHP'nin daha
halkın yararlandığı merkezler olarak ilan
liberal bir tavır sergilemesi, DP'nin programını
edilmesi bunun bir göstergesiydi. İsmet İnönü
yeniden gözden geçirme ve daha
hala CHP Genel Başkanı olarak konumunu
keskinleştirmek zorunda bıraktı. DP
koruyorduysa da, gerçek yönetim parti ile
Hükümet'ten seçim mekanizmasının adli
Hükümeti birbirinden ayırma sürecine hazırlık
mercilere devredilmesini, ABD yardımlarının
olarak bir genel sekretere verildi. Daha önce
Silahlı Kuvvetler yerine halkın yaşam
cumhurbaşkanı ve başbakanın yakın
düzeyinin yükseltilmesinde kullanılmasını
arkadaşlarından oluşan CHP Yönetim Kurulu
istedi. CHP muhalefetin bu tutumuna 16 Ocak
artık üyeler arasından ve üyelerce seçiliyor,
1949'da Şemsettin Günaltay Hükümeti'yle
kurul da genel sekreter ile Merkez İcra
yanıt verdi. 23 Ocak 1949'da programını
Kurulu'nu seçiyordu. CHP kurultaylarına
okuyan Günaltay Hükümeti, serbest
katılacak delegeler Parti Merkez Sekreterliği
seçimlerin yanı sıra, muhalefetin istediği
yerine, yerel parti örgütlerince seçilmeye
şeyleri, bu arada ilkokullarda seçime bağlı
başlandı. Parti içinde "tek parti yönetimi"ni
olarak "din dersleri" koyacağını, özel
savunanlar ile liberaller arasında çelişkinin
teşebbüsün destekleneceğini vergi reformları
sürmesine karşın kamuoyunda
ve halk kitlelerine yardım için ekonomik
demokratileşme önem kazanmaya başladıkça
projeler yapılacağını vaat etti. Amaç DP'ye
liberallerin de önemi ve etkisi arttı. CHP,
kaymış bulunan muhafazakar ve fakir halk
tarihinde ilk kez "otokrat" bir başkan
kitlelerini tekrar CHP'ye kazandırmaktı.412
"otokrasinin aracı olmak" yerine, iktidarını
koruyabilmek için kamuoyunun onayını E. "Sovyet Tehdidi" KarşısındaABD'nin
kazanmak zorunluluğunu duymaya Değişen Tutumu ve Türkiye'yi Destekleme
başladı.410 Siyaseti
DP üzerinden Hükümet baskısı 1946 yılı başlarında iktidar ve muhalefet
kalkınca, parti içinde de çatışmalar çıkmış, arasındaki mücadele tüm şiddeti ile sürerken,
istifalar ve kovulmalar başlamıştı. Parti Türkiye, CHP ve DP'nin birleşmesine neden
kurucularının liderliğinde olan çoğunluk, olan iki önemli olayla karşılaşmıştı. Ünlü
muhalifleri silmek için parti disiplinini ABD zırhlıları "Missori" ve "Providence" in
uyguladı ve ülke çapında güçlü bir örgüt İstanbul'a gelişi ve ABD ile "Ödünç Verme ve
kurdu. DP'den çıkarılanlar, Osman Bölükbaşı Kiralama Hesaplarının Tasfiyesi Kanunu"nun
ve Fevzi Çakmak önderliğinde Millet Partisi'ni tartışılması...5 Nisan'da büyük bir özenle
kurdular. MP muhafazakar kesimi partisine karşılanan Amerikan gemileri, gelişlerinden
çekmek için, devlet kapitalizminin sona bir ay sonda da hem iktidar hem de
erdirilmesini, vergi indirimini, özel teşebbüsü muhalefetin coşkularına neden olmuştu.413
220
