Page 168 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 168
tarih çevresi
Yayınları, İstanbul, 1997. s. 77. telgrafçıların, Erzurum, Samsun ve
Adana'da ücret artışı için başlattıkları
10 Kadri Karaosmanoğlu: Politikada 45 Yıl;
grev, 1927 Ocağı'nda üç bin kayıkçının
Bilgi Yayınları, Ankara, 1968, s. 131.
alacakları olan 25 bin lirayı alabilmek
11 İsmail Hüsrev Tökin: Türkiye'de Köy için, İstanbul Liman İdaresi'ni
İktisadiyetı; Sunuş Korkut Boratav, basmaları, polisle çatışmaları sonucu on
İletişim Yayınları, 2. baskı, İstanbul, kayıkçının ölmesi, aynı yılın Ağastos
1990, s. 140. ayında, Nusaybin'de 850 demiryolu
12 Aydemir, 387. işçisinin kolluk kuvvetleriyle çatışması
sonucu, meydana gelen ölüm ve
13 Hasan Rıza Soyak: Atatürk'ten Hatıralar;
yaralama olayları Bkz. Kemal Sülker:
C. II, Yapı Kredi Bankası Yayınları,
100 Soruda Türkiye'de İşçi Hareketleri;
İstanbul, 1973, s. 405.
İstanbul, 1973. İşte sindirilmiş
14 Ahmet Ağaoğlu: Serbest Fırka Hatıraları; muhalefetle sokaktaki muhalefetin
Nebioğlu yayınları, İkinci Baskı, buluşmasından korkulmaktaydı.
İstanbul, 1969, s. 45.
18 Bu nedenle S. C. F. koşulları bakımından
15 Timur Taner: Çok Partili Hayata Geçiş; yapay ve tamamen köksüz bir kuruluştu.
iletişim Yayınları, İstanbul, 1991, 9; (Aydemir, 388) S. C. F.'nın uzun süredir
Tarık Zafer Tunaya: Türkiye'de Siyasi ülkeyi yöneten Tek Parti iktidarı
Partiler (1859-1952); Doğan Kardeş karşısında, ülkeyi etkisi altına almış
Yayınları, İstanbul 1952, s. 623. bulunan ekonomik bunalımın etkilerini
azaltmak için devletçiliğe yönelindiğini,
16 Aydemir, 388; Tunaya, 624.
ayrıca dünyada "klasik demokrasilerin"
17 4 Mart 1925 tarihinde Takrir-i Sükun genellikle gözden düşmeye başladığı bir
Kanunu yürürlüğe girdi. Böylece tüm sırada kurulmuş olmasının (Çetin
muhalefet örgütleri ve basını Yetkin: Serbest Cumhuriyet Fırkası
susturulmuştu; tutuklama ve idamlar Olayı: Karacan Yayınları, İstanbul,
birbirini izledi. Muhalefet sindirilmişti. 1982, s. 28.) bir başka nedeni daha
Ama 1929 Ekonomik Bunalımı vardı; devletçi siyasa izlemeye karar
"geliyorum" sinyallerini birkaç yıl vermiş olan C. H. F. ve Hükümet
önceden vermeye başlamıştı. program ve uygulamalarının,
Bunalımdan en çok etkilenen kesim T.B.M.M.'de denetleme gereği ve hızla
çalışanlar kesimiydi. Bu nedenle ülkede yozlaşmakta olan C.H.F. örgüt ve
1925 Temmuzu'ndan 1933 yılının kadrolarının, bu muhalefet karşısında
başına kadar 35 grev ve direniş eylemi yeni bir heyecanla kendini toparlama
yaşandı. Bunlardan en önemlisi isteği... (Ekinci, (80-81).
166
