Page 140 - Tarih Çevresi Dergisi
P. 140
tarih çevresi
Vasıf, Faik (Kaltakıran), Numan Beyler mimarî tarzına göre mimar Salim Bey (1916)
tutuklanarak Malta adasına sürüldü. Mustafa binayı inşa etti. Binanın yapılmasını Alman
Kemal, Heyet-i Temsiliye başkanı olarak Generali Fonder Golç da istiyordu. Çünkü
Meclisin İstanbul'da çalışmayacağını görerek 19 Ankara'ya yatırım yapılmasını ve başkentliğe
Mart 1920'de seçimlerin yenilenip; Meclisin hazırlanmasını istiyordu. I. Dünya Savaşı çıkınca
Ankara'da toplanmasını istedi. Mustafa Kemal, kapı ve pencereleri takılmış, çatı da yapılmıştı.
birinci kez Erzurum mebusu, ikinci kez de Ancak çatının üzerine kiremitler örtülmemişti.
Ankara mebusluğuna 30 Mart 1920 Salı günü Ulucanlar'da bir ilkokul yapılmakta idi. Bu okul
seçilmişti. Osmanlı Meclis-i Mebusanı son kez için hazırlanan kiremitler alınarak, toplantı
18 Mart 1920'de toplandı. salonunun üzeri örtüldü. Hızlı bir şekilde
Sinop mebusu Dr. Rıza Nur, Meclisin bitirilen bina, pek sade bir suretle döşendi ve
güvenlik nedeni ile çalışamayacağını ve toplantılar için uygun hale getirildi.32 Meclis
güvenlik gelinceye kadar Meclisin tatil çatısının iki yüzünün açık olduğunu gören
edilmesini istedi. Mevcut mebusların oy birliği Ankaralılar, evlerine koşarak damlarında yosun
ile Meclis kendini süresiz tatil etti. Padişah tutmuş eski kiremitleri söküp aldılar. Kiremitleri
İstanbul Meclis-i Mebusanı'nı 11 Nisan 1920'de kucaklarında Meclisin önüne getirip yığdılar.
feshetti.28 Bu olay, Ankara'da açılacak olan Başı peştemallı kadınlar, ak sakallı ihtiyarlar
Meclisin yolunu kesin olarak açmıştır. Bilindiği kucak kucak kiremit taşıyorlardı. Onlar, Orta
gibi İstanbul'un her yerine el konuluyordu. Hatta Anadolu'da kurulmakta olan yeni devlet
Osmanlı Harp Bakanı Fevzi Çakmak Paşa, binasının temellerini atıyorlardı. Halk, Mustafa
çalışma odasından süngü zoru ile dışarı atıldı. Kemal'in ulvî eserine yardım ediyordu. Bu azim
Protestolara rağmen Meclis içinde İngiliz polisi ve kararla Meclis binasının damının tamamı
mebusları mahkum muamelesiyle tutukladılar. kiremitle örtülmüş oldu. Damın tam ortasına
Hatta mebusların ellerine kelepçe vuruldu.29 Türk bayrağının dalgalanması için bayrak direği
İstanbul'dan Ankara'ya gelişler başladı. İsmet dikildi.33 İkinci Mahmut'un kabul ettiği
(İnönü) Paşa 3 Nisan, Fevzi Çakmak Paşa 27 bayrakta küçük bir değişiklik yapılarak bayrak
Nisan 1920'de Ankara'ya geldiler. Diğer meselesi çözüldü, küçük değişiklik ise ayın
mebuslar da Ankara'ya geliyordu.30 İstanbul içindeki bir yıldızın aşağıya olan ucu yukarı
Meclis-i Mebusanı başkanı olan Celalettin Arif çekildi. Bundan sonra Meclisin 23 Nisan
Bey Mustafa Kemal'in çağrısına uyarak Düzce 1920'de açılması kararı alındı. Mustafa Kemal
üzerinden Ankara'ya geldi. Celalettin Arif ve 21 Nisan 1920'de Valilere ve Kolordu
arkadaşları, Ankara'da 9 Nisan 1920 günü parlak Komutanlıklarına Meclisin açılma duyurusunu
bir törenle karşılandı.31 yaptı. "Nisan'ın yirmi üçü cuma günü, Cuma
Ankara'da Meclis binasının namazından sonra Ankara'da Büyük Millet
hazırlanmasına başlandı. Osmanlı Harbiye Meclisi açılacaktır. Büyük Millet Meclisinin
Bakanı ve Başkomutan Enver Paşa "İttihat ve açılış günü cumaya getirilmekte, çünkü bütün
Terakki Kulüp Binası" olarak Ankara'da Türk milletvekilleri Hacı Bayram Camiinde cuma
138
